دیزنی پیش از آن که تبدیل به یک ابرشرکت میلیارد دلاری شود که در انواع و اقسام فرمهای سرگرمی دست دارد، استودیویی دوستداشتنی بود که با کارتونهای زیبایش برای چندین نسل از مردم جهان خاطره آفرید. در این مقاله به سراغ ۱۰ عدد از بهترین انیمیشنهای دیزنی خواهیم رفت که بخش مهمی از تاریخ این شرکت و کودکی ما را تشکیل میدهند.
یکی از بزرگترین خوششانسیهای ما مردم معاصر، تجربهی تماشای کارتونهای دیزنی است. از اواسط دههی ۳۰ میلادی، این شرکت که استودیویی خلاق و پیشرو در زمینهی ساخت انیمیشن بود، تعدادی از ماندگارترین و دوستداشتنیترین کاراکترهای تاریخ سینما را معرفی کرد و حتی امروز که دیگر یک هیولای تجاری شده، با انیمیشنهای پیکسار همچنان برای نسل جدید و بزرگسالانی که با کارتونهایش زندگی کردهاند، خاطره میسازد. دیزنی آنقدر قهرمانها و انیمیشنهای ماندگار دارد که حتی تصور انتخاب از میانشان هم سخت است. چه کسی میتواند از میان میکی ماوس، سفید برفی، شیر شاه، سیندرلا، علاءالدین و غول چراغ جادو، مری پاپینز و دهها کاراکتر دوستداشتنی دیگر یکی را انتخاب کند و باقی را کنار بگذارد؟ با این حال فارغ از شدت علاقهمان به کارتونهای دیزنی، تعدادی از آنها چنان موفق و تاریخساز بودهاند که نامشان برای همیشه در یادها ثبت شده و هرگز فراموش نخواهند شد. به لطف ردهبندی معتبر متاکریتیک، فهرست ۱۰ مورد برتر از این کارتونها را برایتان تهیه کردهایم که در ادامه آن را مرور خواهیم کرد.
Sleeping Beauty
سال اکران: ۱۹۵۹
انیمیشن «زیبای خفته» آخرین محصول دیزنی در دههی ۵۰ میلادی بود که همچون بسیاری از کارتونهای این استودیو، براساس یکی از داستانهای پریان «برادران گریم» ساخته شده بود. پس از ساخت این انیمیشن، دیزنی به مدت ۳۰ سال از قصههای پریان اقتباسی نساخت. تولید Sleeping Beauty به دلیل استفاده از فرمت گرانقیمت “Super Techincrama 70” بسیار پرهزینه و زمانبر شد و حدود هشت سال (از سال ۵۱ تا ۵۹) طول کشید. زیبای خفته همچون بسیاری از آثار دیزنی، از ابتدا عملکرد خوبی در گیشه نداشت، اما حالا که بیش از ۶۰ سال از اکران آن میگذرد، تبدیل به یکی از موفقترین و ماندگارترین آثار کلاسیک دیزنی شده است. «قلعهی زیبای خفته» در این کارتون، به یکی از مهمترین نمادهای این شرکت تبدیل شد و علاوه بر ساخت نمونههای آن در پارکهای تفریحی دیزنیلند، از سال ۱۹۸۵ بهعنوان بخشی از لوگوی دیزنی هم استفاده میشود.
دیزنی به لطف اکرانهای چندینبارهی این کارتون دوستداشتنی در طی سالها، سود کلانی از قبال آن به جیب زد و حتی نسخهی لایو اکشن زیبای خفته را هم در سال ۲۰۱۴ به روی پرده برد؛ فیلمی با لحن بسیار تاریکتر و متفاوتتر از انیمیشن که آنجلینا جولی در آن بازی میکرد و Maleficent نام داشت. با وجود بازخوردهای متناقض، این فیلم به اندازهی کافی برای شرکت سودآور بود که قسمت دوم آن هم تولید و در سال ۲۰۱۹ اکران شود.
Aladdin
سال اکران: ۱۹۹۲
«علاءالدین» یکی از ماندگارترین کارتونهای تاریخ دیزنی است که برای چندین نسل از مردم جهان خاطره ساخته. پرفروشترین فیلم سال ۱۹۹۲ که فهرست بلندبالایی از نامهای درخشان را در تیم تولید و بازیگری خود میدید، براساس یکی از داستانهای شرقی «هزار و یک شب» ساخته شده بود و موفقیتهای فوقالعادهای برای دیزنی به همراه آورد. تعدادی از کارکشتهترین اعضای دیزنی روی این کارتون کار کردهاند؛ ران کلمنتس و جان ماسکر، دو انیمیشنساز بزرگ آمریکایی که چندین کارتون بسیار موفق دیگر برای دیزنی ساختهاند، علاءالدین را کارگردانی کردهاند. زوج هاوارد اشمن، نمایشنامهنویس و ترانهسرای فقید و آلن منکن که خالق موسیقیهای ماندگار کارتونهایی چون «پری دریایی کوچک» و «دیو و دلبر» بودهاند نیز برای علاءالدین آهنگ ساختهاند. ناگفته نماند که صداپیشگی فراموشنشدنی رابین ویلیامز در نقش غول چراغ جدا، یکی دیگر از چیزهایی است که علاءالدین را بسیار خاص کرده.
دیزنی به لطف این کارتون دو جایزهی اسکار بهدست آورد و برای اولین بار هم برندهی جایزهی گرمی (برای آهنگ “A Whole New World”) شد. مطابق روند اخیر دیزنی مبنی بر ساخت اقتباس لایو اکشن از کارتونهای محبوبش، فیلم علاءالدین به کارگردانی گای ریچی در سال ۲۰۱۹ به روی پرده رفت که ویل اسمیت را در نقش غول چراغ جادو به خود میدید. مطابق انتظار، فروش فیلم فوقالعاده بود اما این اثر چندان مورد توجه منتقدین قرار نگرفت؛ اتفاقی که به وفور برای اقتباسهای لایو اکشن دیزنی در سالهای اخیر افتاده است.
The Lion King
سال اکران: ۱۹۹۴
از حد فاصل میان سالهای ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۹ بهعنوان دوران «رنسانس دیزنی» یاد میشود؛ دورهای که دیزنی پس از سالها رکود، دوباره رو به ساخت کارتونهای خانوادگی دوستداشتنی براساس داستانها و کاراکترهای معروف آورد تا عصر طلایی دههی ۳۰ تا ۶۰ خود را تکرار کند. تعدادی از بهترین آثار تاریخ دیزنی از جمله علاءالدین، دیو و دلبر، مولان و… در این دوره ساخته شدهاند. یکی از ماندگارترین آثار دیزنی در دوران رنسانس این شرکت، «شیر شاه» است که سخت میشود کسی را پیدا کرد با آن خاطره نداشته باشد. حماسهی «سیمبا» و یارانش در سال ۱۹۹۴ با صداپیشگی فهرستی طولانی از ستارگان معروف همچون متیو برودریک، ووپی گلدبرگ، جرمی آیرونز، روآن اتکینسون و… اکران شد. موسیقی انیمیشن شیر شاه یکی از بهترین ویژگیهایش بود؛ سر التون جان و تیم رایس برای این کارتون آهنگ ساختند و موزیک متن آن را هم هانس زیمر بزرگ تهیه کرد.
فروش شیر شاه در گیشه حیرتانگیز بود. دیزنی که فرصت را مناسب میدیدید، بلافاصله تئاتر موزیکال آن را روی صحنه برد که آن هم به موفقیتی عظیم، از جمله شش جایزهی تونی رسید. مطابق انتظار، این پایان کار دیزنی با شیر شاه نبود و سال گذشته شاهد اکران نسخهی لایو اکشن آن (البته بیشتر گرافیک کامپیوتری) به کارگردانی جان فاورو بودیم که آن هم به فروش بسیار زیادی دست یافت. همچون انیمیشن شیر شاه، این فیلم هم تیم بازیگری درخشانی را به خود میدیدید: بیانسه، چیوتل اجیوفور و دانلد گلاور تنها بخشی از ستارگان حاضر در این فیلم هستند.
Little Mermaid
سال اکران: ۱۹۸۹
«پری دریایی کوچک» آغازگر عصر رنسانس دیزنی بود؛ تا پیش از این کارتون، از آخرین باری که دیزنی داستانی را از قصههای پریان قدیمی اقتباس میکرد ۳۰ سال میگذشت (زیبای خفته). دیزنی برای بازگشت به ریشههایش، داستانی از هانس کریستین اندرسن را برای فیلم بعدیاش برگزید و برای تولید آن رویکردی مشابه نمایشهای موزیکال تئاتر اتخاذ کرد (چند سال بعد دیزنی رسما وارد این عرصه شد و تئاتر شیر شاه را به روی صحنه برد). همچون بسیاری از آثار دوران رنسانس دیزنی، زوجهای طلایی ران کلمنتس-جان ماسکر و هاوارد اشمن-آلن منکن کارگردانی و آهنگسازی را در کارتون برعهده داشتهاند. پری دریایی با استقبال حیرتانگیز مخاطبان و منتقدان روبهرو شد و عصر طلایی بعدی دیزنی را کلید زد.
Bambi
سال اکران: ۱۹۴۲
«بامبی»، محصول سال ۱۹۴۲ یکی از اولین انیمیشنهای بلند دیزنی است که با داستان فوقالعاده و البته غمانگیزش جزو تماشاییترینهای آن هم به حساب میآید. این انیمیشن چشمنواز کلاسیک روایتگر داستان آهوی کوچکی است که پس از کشته شدن مادرش به دست یک شکارچی، باید با چالشهای سخت زندگی کنار بیاید. داستان فیلم در واقع اقتباسی از رمان «بامبی، یک زندگی در جنگل» نوشتهی فلیکس زالتن اتریشی در سال ۱۹۲۳ است. بامبی پنجمین انیمیشن بلند دیزنی بود که همچون اکثر آثار ابتدایی این استودیو، در سالهای اولیهی اکران به فروش چندانی نرسید اما در ادامه تبدیل به اثر کلاسیک ماندگاری شد که اکرانهای متعددش میلیونها دلار سود نصیب دیزنی کرده است.
Beauty and the Beast
سال اکران: ۱۹۹۱
«دیو و دلبر» یکی دیگر از ستارههای ابدی عصر رنسانس دیزنی است که رکوردهای زیادی شکسته است. دیزنی با این کارتون بالاخره موفق شد پس از حدود پنجاه سال از اکران بامبی (۱۹۴۲)، دوباره در متاکریتیک امتیاز بالای ۹۰ کسب کند. با ساخت و اکران دیو و دلبر، دیزنی دیگر به طور منظم هر سال یک انیمیشن میساخت و با هر کدام بیشتر و بیشتر در تاریخ جاودانه میشد. دیو و دلبر اولین انیمیشنی است که برندهی جایزهی بهترین فیلم جشنوارهی گلدن گلوب و نامزد جایزهی بهترین فیلم اسکار شده است. این کارتون مجموعا شش نامزدی اسکار به دست آورد که در دو بخش بهترین موسیقی متن و بهترین قطعه برنده شد. موسیقیهای زیبای این کارتون را هم هاوارد اشمن و آلن منکن ساختهاند. اشمن شش ماه پیش از اکران فیلم فوت کرد و دیو و دلبر به یاد او تقدیم شده است.
دیزنی سال ۲۰۱۷ یک نسخهی لایو اکشن از این کارتون را با بازی اما واتسون روانهی سینماها کرد که اگرچه اثری معمولی بود، فروشی حتی بهتر از نسخهی اصلی داشت و رکوردی در میان آثار لایو اکشن برجای گذاشت.
Snow White and The Seven Dwarfs
سال اکران: ۱۹۳۷
«سفید برفی و هفت کوتوله» یکی از مشهورترین قصههای برادران گریم است که اقتباس کارتونی آن از دیزنی در تاریخ این شرکت و کل سینما ماندگار شده. سفید برفی از جهتی یکی از مهمترین آثار کارنامهی کمپانی آمریکایی است: این انیمیشن موزیکال دوستداشتنی محصول سال ۱۹۳۷، اولین انیمیشن بلند تاریخ دیزنی است و تعدادی از بهترین قطعات موسیقی ساختهشده توسط این استودیو را در خود دارد. اکران سفید برفی موجی از موفقیت و شهرت را برای دیزنی رقم زد و آنقدر نزد منتقدین و سینمادوستان محبوب شد که مقام پرفروشترین فیلم صدادار تا آن زمان را به دست آورد و تا سال ۱۹۹۳ پرفروشترین انیمیشن تاریخ بود. در سال ۱۹۸۹، کنگرهی ایالات متحده این کارتون را «اثری ماندگار در زمینهی فرهنگی، تاریخی یا تصویری» دانست و آن را بهعنوان یکی از اولین فیلمهایی که به فهرست ملی ثبت فیلم آمریکا راه مییابد انتخاب کرد.
Dumbo
سال اکران: ۱۹۴۱
«دامبو»، فیل کوچک بامزهای که به کمک گوشهای بزرگش میتواند پرواز کند. این کارتون محصول سال ۱۹۴۱ است که آن را در زمرهی اولین انیمیشنهای بلند دیزنی قرار میدهد (اگرچه مدت زمان آن تنها ۶۴ دقیقه است). دیزنی با دامبو بالاخره توانست روند ضرردهی چندسالهی آثارش پس از اکران سفید برفی و هفت کوتوله را پایان دهد. جالب است که داستان انیمیشن دامبو در واقع اقتباسی از یک کتاب کودکان است که هرگز منتشر نشده بود. استقبال از دامبو آنقدر فوقالعاده بود که جایگاه پرفروشترین فیلم دیزنی در کل دههی ۴۰ میلادی را به آن داد. این اثر ماندگار و خاطرهانگیز توسط تیم برتون بزرگ یک نسخهی لایو اکشن هم دریافت کرد که سال ۲۰۱۹ به روی پرده رفت اما چه از لحاظ فروش و چه جلب نظر منتقدین، عملکرد خیلی خوبی نداشت.
Fantasia
سال اکران: ۱۹۴۰
«فانتازیا» یکی از خاصترین انیمیشنهایی است که دیزنی در تمام طول تاریخش ساخته و مثال بینظیری از هنر انیمیشنسازی این استودیو در بیش از ۸۰ سال پیش است. این کارتون در واقع از هشت انیمیشن کوتاه با تم هشت قطعه موسیقی کلاسیک از هنرمندان شاخصی چون بتهوون، چایکوفسکی، باخ، دوکا و… تشکیل شده است. دیزنی در ساخت این محصول هزینه و زمان زیادی را صرف کرد؛ چرا که نوآوریهای بهکاررفته در طراحی کاراکترها، انیمیشنسازی، موسیقی و صداگذاری چنان با وسواس و در ابعاد گسترده انجام شدند که گفته میشود بیش از ۱۰۰۰ هنرمند و طراح روی آن کار کردهاند. فانتازیا حدود ۵۰۰ کاراکتر انیمیشنی منحصر به فرد در خود دارد و از این حیث رکورددار است. قطعات موسیقی فانتازیا با استفاده از فناوری “Fantasound” ساخته شده بودند که در آن زمان بسیار پیشرفته بود و این اثر را تبدیل به یکی از اولین فیلمهایی میکرد که از صدای استریو بهره میبرد.
Fantasia همواره بهعنوان یکی از بهترین و ماندگارترین آثار شرکت دیزنی شناخته شده؛ همچون سفید برفی، این کارتون نیز بهعنوان اثری که ارزش فرهنگی و تاریخی بالایی دارد، به فهرست ملی ثبت فیلم آمریکا راه پیدا کرده است.
Pinocchio
سال اکران: ۱۹۴۰
قصهی کلاسیک پینوکیو که اصالتا ایتالیایی است، تاکنون دهها بار به فرمهای مختلف اقتباس شده، اما شاید هیچکدام به اندازهی کارتونی که دیزنی در سال ۱۹۴۰ بهعنوان دومین انیمیشن بلند خود ارائه کرد، این قصهی شنیدنی و شخصیتهای خاطرهانگیزش را در ذهنها ماندگار نکرده است. «پینوکیو» با امتیاز ۹۹ در متاکریتیک و ۱۰۰٪ در راتن تومیتوز، رکوردی خارقالعاده دارد و بهترین اثر تاریخ دیزنی از این حیث است. جالب است بدانید کارتونی که داریم دربارهاش حرف میزنیم، پس از اکران فروش فاجعهباری داشت که مهمترین دلیل آن، محدودیتهای نمایش در بازارهای خارج از آمریکا به دلیل جنگ جهانی دوم بود. پینوکیو با اکران مجددش در سال ۴۵ به سوددهی رسید و امروزه یکی از موفقترین و بهترین آثار تاریخ کمپانی والت دیزنی و کل دنیای انیمیشن است. همچون فانتازیا و سفید برفی، این اثر هم به فهرست ملی ثبت فیلم آمریکا راه یافته است.
پینوکیو اولین فیلم بلند دیزنی است که موفق به دریافت جایزه اسکار شده؛ این کارتون در دو بخش بهترین موسیقی متن و بهترین قطعه موسیقی برنده شد که یکی از مهمترین دلایل آن، قطعهی “When You Wish Upon a Star” است. این آهنگ فوقالعاده شنیدنی، همواره در لیست بهترین قطعات موسیقی تاریخ سینما برای خود جایی دارد و حتی در سال ۲۰۰۹ توسط کنگره آمریکا بهعنوان گنجینه فرهنگی و تاریخی شناخته شد.
کارتونهای ماندگار دیزنی با شاهزاده خانمها، حیوانات بامزه، قصههای رنگارنگ و موسیقیهای شنیدنیشان بخشی جداییناپذیر از تاریخ سینما و البته خاطرات کودکی میلیونها نفر در سرتاسر جهان هستند. فهرستی که ملاحظه کردید براساس رتبهبندی وبسایت متاکریتیک بود، اما اگر بنا به انتخاب بهترین کارتونهای دیزنی باشد، تصمیم هر شخص متفاوت است.
شما کدام کارتون دیزنی را بیشتر از همه میپسندید؟ حتما با ما و دیگر خوانندگان رسانه سرگرمی در میان بگذارید.
نظرات
دیدگاه خود را اشتراک گذارید