سینما از زمانهای دور فرصت بسیار خوبی برای بیان نظریهها و مفاهیم روانشناسی بوده و حتی از آن در روند درمان بیماران این حوزه نیز استفاده شده است چرا که سینما به سادگی میتواند بسیاری از حواس مخاطب را تحتتاثیر قرار دهد. یک فیلم خوب میتواند تا ساعتها شما را به فکر فرو ببرد، آشفته و یا هیجانزدهتان کند.
در ادامه نگاهی خواهیم داشت به 10 فیلم با تم روانشناسی، عمدتا در ژانر درام اما با داستانهایی مربوط به آسیبشناسی روانی، جامعه گریزی، اعتیاد و بیوگرافیهایی از افراد بزرگ این علم مهم. هرچند باید اشاره کرد که در مورد بیشتر فیلمهای این لیست میتوان هزاران کلمه نوشت اما تا حد امکان سعی شده تا خلاصه کوتاهی از داستان و جزئیات دیگر دراختیار شما قرار بگیرد.
۱۰. Prozac Nation
کارگردان: اریک شولدبرگ
سال انتشار: ۲۰۰۱
ملت پروزاک (پروزاک دارویی برای درمان افسردگی است) داستان زن جوانی است که به تازگی وارد دانشگاه شده و بیثباتی شدیدی را در احساسات خود تجربه میکند و در همین حین زندگی خود را به طور اجتناب ناپذیری رو به نابودی میبیند. این فیلم زندگی را آنطور که برای ما تعریف شده زیر سوال میبرد و بیان میکند که چطور مفهوم وجود داشتن میتواند برای برخی آزاردهنده باشد. ملت پروزاک درواقع بر اساس کتابی با همین نام به قلم الیزابت ورتزل ساخته شده است که درسال 1994 منتشر شد که تجریبات واقعی زندگی نویسنده با نوعی افسردگی غیرمعمولی را بازگو میکند.
۹. Freud
کارگردان: جان هیوستون
سال انتشار: ۱۹۶۲
Freud: Secret Passion که از آن با نام Freud یاد میشود، روایتگر مهمترین اتفاقات زندگی زیگموند فروید، عصبشناس برجسته اتریشی و بیانگذار علم روانکاوی است. ماجرای فیلم از جوانی او، هنگامی که در حال تحصیل و یادگیری آموزشهای پزشکی است آغاز میشود. در ادامه شما با نحوه برخورد او با بیمارانش، تکنیکهای مورد استفاده او دربرخورد با افسردگی و بیماریهای خاص، شکلگیری دیدگاه روانکاوی و همچنین نحوه نگاه او به زندگی بیشتر آشنا میشوید. فیلم فروید درعین حال که روندی آموزنده دارد، بیوگرافی بسیار خوبی از زندگی فروید برای علاقهمندان به روانشناسی است. در ادامه باز هم به این انسان بزرگ خواهیم پرداخت.
۸. The Tree of Life
کارگردان: ترنس مالیک
سال انتشار: ۲۰۱۱
ترنس مالیک را میتوان یکی از نوابغ دنیای سینما دانست و درخت زندگی که فیلم پنجم اوست نیز جدا از موضوع روانشناسی، یکی از بهترین فیلمهایی است که هر کسی میتواند در زندگیاش تماشا کند. موضوع و درون مایه درخت زندگی بسیار پیچیدهتر از آن است که بتوان آن را در قالب چند خط توضیح داد و اصولا توصیف آن کار سختی است. درخت زندگی ممکن است حتی برای مخاطب نیز گیجکننده و مبهم به نظر بیاید اما به طور کلی این فیلم داستان خانواده اوبراین و به طور عمده شخصیتی به نام جک، یکی از فرزندان خانواده اوبراین است. فیلم که عمدتا شامل فلشبکهایی از زندگی جک است، ما را به دورههای مختلف زندگی او میبرد و مشکلات او با زندگی و تلاشهایش برای درک آن را نشانمان میدهد. درخت زندگی جنبههای ذهنی و جسمانی انسان را بیدار میکند و گذر زمان و زندگی را از بدو تولد نشان میهد.
۷. The Master
کارگردان: پل توماس اندرسن
سال انتشار: ۲۰۰۱
پل توماس اندرسن که احتمالا او را با فیلم There will be blood به یاد دارید، اثر فوقالعاده دیگری به نام The Master دارد که در مورد مردی است که در ارتش آمریکا در جنگ جهانی دوم خدمت میکرده اما به دلیل مشکلات رفتاریاش از ارتش کنار گذاشته میشود. او بعد متوجه میشود که حتی در جامعه و میان مردم نیز جایی ندارد. او که انسانی عصبانی، پرخاشگر و بیهدف است و در کل معنایی درزندگی نمیبیند در ادامه با شخصی ملاقات میکند که مسیر زندگیاش را تغییر میدهد. The Master را میتوان در ژانرهای مختلفی قرار داد اما نکته فوقالعاده درمورد این فیلم آن است که ادراک مختلف مخاطب را به طر همزمان به بازی میگیرد. به لطف صحنهسازیهای زیبا و بازی عالی و قدرتمند بازیگران به خصوص واکین فینیکس، این فیلم به شکل عمیقی به ذهن شما نفوذ میکند.
۶. As Good as It Gets
کارگردان: جیمز ال. بروکس
سال انتشار: ۱۹۹۷
As Good as It Gets یا به فارسی «از این بهتر نمیشود» ماجرای نویسندهای است که با اختلالات روانی مثل وسواس شدید دست و پنجه نرم میکند و به شدت جامعهگریز است. او درتنهایی مینویسد و کتابهایش از پرفروشترینهای نیویورک هستند. این نویسنده که ملوین (با بازی جک نیکلسون) نام دارد از اتفاقات پیشبینی نشده خوشش نمیآید اما ناگهان در قسمتی از فیلم مجبور به نگهداری سگ همسایهاش میشود و همین موضوع باعث تغییر در فتار او میشود. او در ادامه این شانس را دارد که زندگیاش را برای همیشه تغییر دهد. As Good as It Gets فیلمی انگیزشی با اتمسفری جذاب و گیرا است.
۵. A Clockwork Orange
کارگردان: استنلی کوبریک
سال انتشار: ۱۹۷۱
A Clockwork Orange که برگرفته از رمانی با همین اسم به قلم آنتونی برجس میباشد، داستان پسری خرابکار و شرور به نام الکس (با بازی مالکوم مکداول) است که به همراه دوستانش دست به هر جرم و جنایتی میزند. الکس که شخصیتی کاریزماتیک، ضد اجتماع و خشن دارد و به شدت به موسیقی کلاسیک مخصوصا بتهوون علاقهمند است، در یکی از خرابکاریهایش دستگیر میشود. پس از این او تحت درمان و آزمایشات خاص که البته طبق برنامه پیش نمیرود قرار میگیرد که شخصیت او را به کلی تغییر میدهد.
A Clockwork Orange شاید در دقایق اول، حاوی هیچ پیام خاصی نباشد و از نظر مخاطب فقط نشاندهنده صحنههایی آزاردهنده باشد، اما اگر کمی درنگ کنید متوجه میشوید که شاید این فیلم اشاره به وضع حال حاضر جوامع مختلف دارد، جایی که اگر مانع و قانونی وجود نداشته باشد، خشونت حد و حصری نخواهد داشت و معانی دیگری که درک آنها را به خودتان میسپاریم.
۴. The Fire Within
کارگردان: لویی مال
سال انتشار: ۱۹۶۳
فیلم روایتگر زندگی روزمره مردی است که از افسردگی رنج میبرد. مردی که به تازگی از مرکز ترک اعتیاد مرخص شده است و حالا نگاه غمانگیزی به دنیا دارد و میخواهد خودکشی کند، اما تصمیم میگیرد تا برای بار اخر به دیدن دوستانش برود و دلیلی برای زندگی پیدا کند. فیلم The Fire Within عواقب اعتیاد و اینکه چطور انسان از لحاظ روان تحت تاثیر آن قرار میگیرد را به طرز ناراحتکنندهای نشان میهد.
۳. Chritine
کارگردان: آنتونیو کامپوس
سال انتشار: ۲۰۱۶
Christine که برگرفته از داستانی واقعی، ماجرای کریستین چاباک، خبرنگار تلویزیونی و تلاشهای بیوقفه او برای موفقیت در حرفهاش و فشارهایی که تحمل میکند است. ماجرا زمانی شروع میشود که او کم کم ارتباطش را با دنیای واقعی از دست میدهد و رفتار و حالتی خود تخریبی در ارتباط با محیط اطرافش به خود میگیرد. چاباک در ادامه دچار اختلالات روانی متعددی میشود و در نهایت در روبهروی دوربین خود را میکشد. تماشای این فیلم به دلیل مفاهیم سنگین و ناراحتکنندهاش برای هر کسی پیشنهاد نمیشود.
۲. Black Swan
کارگردان: دارن آرونوفسکی
سال انتشار: ۲۰۱۰
رقصندهای این فرصت را دارد تا با شرکت در اجرایی مهم، خودی نشان دهد. هر چند در راه آماده شدن برای این اجرا، رقصنده جوان به تدریج عقل خود را از دست میدهد و در نبردی میان واقعیت و توهمهایش قرار میگیرد. او که در مراحلی از زندگیاش ناتوان خوانده میشود، مدام درحال تلاش و دست و پا زدن برای رسیدن به کمال است. در ادامه اینظور نشان داده میشود که انگارضعفها و ناتوانیهای او برایش رنگ حقیقت پیدا میکنند و کم کم او را به انسانی وحشتناک تبدیل میکنند. نام فیلم نیز با این موضوع ارتباط جالبی دارد و اصلا همین روند تبدیل شدن است که فیلم را به یک وحشت روانشتاختی تبدیل میکند. به لطف فیلمنامهای عالی و بازی فوقالعاده ناتالی پورتمن، قوی سیاه به اثری تکرار نشدنی تبدیل شده که مخاطب را به شدت به فکر فرو میبرد.
۱. A Dangerous Method
کارگردان: دیوید کراننبرگ
سال انتشار: ۲۰۱۱
داستان فیلم درباره دو چهره مشهور علم روانشناسی در قرن بیست و یک، زیگموند فروید (که پیشتر به او اشاره کردیم) و کارل یانگ و رابطه تیره و تار آنهاست. کارل یانگ پس از اینکه با بیماری مبتلا به هیستری به نام سابینا اسپیلرین آشنا میشود سعی میکند او را با گفتار درمانی و روانکاوی، مداوا کند. اما متوجه میشود که او در گذشته توسط پدرش مورد آزار و اذیت قرار گرفته و در ادامه رابطه این بیمار و پزشک بسیار پیچیده میشود. در این میان فیلم به رابطه یانگ و فروید نیز میپردازد. گفتگوهای آنها و بیان نظریههای روانشناسی و درنهایت مشکلات بسیار بزرگ رابطه آنها، برای علاقهمندان به روانشناسی میتواند بسیار جالب و هیجانانگیز باشد. A Dangerous Method در عین حال که یک بیوگرافی است، میتواند یک فیلم بسیار سرگرمکننده برای هرمخاطبی باشد. هر چند که عدهای معتقدند A Dangerous Method در قسمت بیوگرافی ضعیف عمل کرده و از واقعیت فاصله گرفته اما قطعا دیدن این فیلم به عاشقان فروید و یانگ پیشنهاد میشود.
در آخر، به نظر شما این فیلمها برای این لیست مناسب هستند؟ شما چه فیلم دیگری با تم روانشناسی پیشنهاد میکنید؟ تجربه خود را با ما به اشتراک بگذارید.
نظرات
دیدگاه خود را اشتراک گذارید