بررسی فیلم 1917

ماجرای فیلم درباره‌ی دو سرباز انگلیسی است که مامور می‌شوند پیامی را به گردان دوم در جبهه‌ی جنگ برسانند؛ پیامی به شدت حیاتی که در صورت انتقال موفقیت‌‌آمیز آن به فرمانده مک‌کنزی، جان ۱۶۰۰ سرباز انگلیسی نجات می‌یابد، چرا که آلمانی‌ها با یک تاکتیک حساب‌شده قصد دارند تا انگلیسی‌ها را به دام بیندازند. کل ماهیت داستان به این صورت است؛ نه شاخ و برگی به این ماجرا اضافه می‌شود و نه پیچیدگی خاصی به چشم می‌بینیم. پی‌رنگ داستانی فیلم به حرکت دو سرباز به نام‌های سرجوخه بلِیک و سرجوخه اسکافیلد از یک نقطه به نقطه‌ای دیگر روی نقشه خلاصه می‌شود. این‌که چطور بلیک و اسکافیلد به مقصد می‌رسند و آیا اصلا در این ماموریت موفق می‌شوند یا خیر، جذابیت‌های داستانی است که در طول تماشای فیلم با آن روبه‌رو می‌شوید.

سم مندس، نه مثل کریستوفر نولان به نمایش حالات روحی سربازها نگاهی وسواسی دارد و نه مثل استیون اسپیلبرگ سعی می‌کند به موازات قصه‌گویی، مخاطب را نسبت به یک برهه‌ی تاریخی آگاه کند

همانطور که از نام فیلم پیداست، زمان وقوع این اتفاق به سال ۱۹۱۷ برمی‌گردد. فیلم از تاریخچه‌ی جنگ جهانی اول چیزی را ارائه نمی‌دهد. گویا سم مندس، مخاطب فیلم را نسبت به وقایع جنگ جهانی اول آگاه فرض کرده است. با این اوصاف نپرداختن به پیشینه‌ی جنگ، حتی عدم توجه به ارتش آلمانی‌ها چیزی است که مخاطب را در همان دقایق اول آزار می‌دهد. بیننده از ناکجاآباد وارد ماجرا می‌شود و به واسطه‌ی حرکت متداوم دوربین، دو سرباز بخت‌برگشته را دنبال می‌کند؛ بدون معطلی ماموریتی به آن‌ها داده می‌شود و بدون درنگ، آن‌ها را دنبال می‌کنیم. همه چیز سریع پیش می‌رود و این ریتمِ پله‌ای، تا دقایق نهایی فیلم وجود دارد؛ گویا فردی دست شما را گرفته و به‌زور شما را دنبال خود می‌کشد. لحن فیلم دچار لکنت می‌شود، اما از نفس نمی‌افتد. روایت معمولی است، اما سایر اجزای فرمی فیلم همگی دست در دست هم مخاطب را به جلو هل می‌دهند. همین «هل دادن‌ها» است که باعث شده فیلم 1917 یک اثر معمولی نباشد.

سم مندس، نه مثل کریستوفر نولان به نمایش حالات روحی سربازها نگاهی وسواسی دارد و نه مثل استیون اسپیلبرگ سعی می‌کند به موازات قصه‌گویی، مخاطب را نسبت به یک برهه‌ی تاریخی آگاه کند. کارگردان هدفی در سر دارد که تقریبا هر فیلمساز وطن‌پرستی در هر نقطه از این کره‌ی خاکی آن را در سر می‌پروراند: پروپاگاندا یا همان جوسازی سیاسی. سم مندس به همراه دیکینز سعی می‌کند با نمایش چهره‌ی جنگی که به راه افتاده، مخاطب را قلقلک دهند. آن‌ها می‌خواهند در درجه‌ی اول مخاطب از جنگ احساس نفرت پیدا کند. فیلمساز تا این سطح، رویکردی درست از خود به یادگار می‌گذارد، اما سم مندس کم کم افکار عموم را به سمتی دیگر هل می‌دهد؛ به این‌که حتی دو سرباز معمولی می‌توانند با عزمی راسخ، یک ماموریت غیرممکن را به انجام برسانند، چرا که آن‌ها هدف دارند و برای این هدف، تا پای جان تلاش می‌کنند. در یک سوم پایانی فیلم، به اندازه‌ای سعی و تلاش کارگردان برای قهرمان‌سازی شخصیت‌های داستان افزایش پیدا می‌کند که دیگر شخصیت‌هایی که در انتهای فیلم می‌بینیم، با آن افراد حاضر در صحنه‌ی اول فیلم، تفاوت معنی‌داری پیدا کرده‌اند؛ به خصوص سرجوخه اسکافیلد که دیوانه‌وار برای رساندن یک نامه، از جان مایه می‌گذارد.