بازیهای ویدیویی سالهاست که مهمان خانههای ما هستند، با این وجود والدین همواره در خصوص تاثیرات منفی این سرگرمی نسبتا نوظهور و آسیب بازیهای ویدیویی به کودکان خود نگران بودهاند. در این مقاله یک بار و برای همیشه با تکیه بر آمار و ارقام جهانی به بررسی خشونت بازیهای ویدیویی و آسیب ناشی از آن میپردازیم.
آیا بازیهای ویدیویی حقیقتا آسیبهای جبران ناپذیری به کودکان وارد میکنند؟ خطر ابتلا به «اعتیاد به بازیهای ویدیویی» چقدر جدی است و خشونت بازیها چقدر به رفتارهای خشن در جهان واقعی منجر میشود؟ اگر شما هم از طرفداران یا فعالان عرصهی بازیهای ویدیویی باشید، حتما با چنین پرسشهایی از سوی اطرافیان خود، خصوصا مادرها روبهرو شدهاید. حس منفی نسبت به بازیهای ویدیویی در کشور ما از زمان «آتاری» و «میکرو» وجود داشته؛ زمانی که پدرها و مادرها از خراب شدن تلویزیونها در اثر بازیکردن طولانی مدت واهمه داشتند و هنوز هم بخش عمدهای از آنها بازیهای ویدیویی را یک سرگرمی مضر قلمداد میکنند.
خشونت بازیهای ویدیویی
چرا والدین نسبت به تفنگهای اسباب بازی کودکان، به اندازهی کنترلرهای پلی استیشن حساس نیستند و آنها را عامل خشن شدن فرزندان خود نمیدانند؟
اولین سوالی که باید به آن بپردازیم این است که ترس موجود در جهان، خصوصا جوامع نسبتا سنتی مثل ایران در خصوص آسیب بازیهای ویدیویی و تاثیرات منفی آن تا چه حد صحیح است؟ یکی از مهمترین موضوعاتی که در این حوزه به آن پرداخته میشود، خشونت بازیها و تاثیر آنها بر نشان دادن رفتارهای خشن است. تحقیقات بسیاری در این حوزه انجام شده که برخی بازیهای ویدیویی خشن را در شکل گرفتن چنین رفتارهایی موثر دانسته و برخی دیگر وجود چنین ارتباطی را به کلی انکار میکنند. با این حال، موضوعی که بسیاری از افراد به کلی آن را فراموش کردهاند این است که بسیاری از بازیهای سنتی ما هم ماهیت خشنی دارند. نمونه بارز چنین بازیهایی، «وسطی» است. آیا زدن عدهای افراد با توپ در جهان حقیقی کمتر از زدن آنها در Fortnite خشونت دارد؟ از ابتدای تاریخ تاکنون کودکان با شمشیر و تفنگ اسباب بازی دنبال یکدیگر دویدهاند و در نقش دزد، پلیس، کابوی، سرخ پوست و قهرمانان تلویزیونی محبوبشان ظاهر شدهاند. چرا والدین نسبت به تفنگهای اسباب بازی کودکان، به اندازهی کنترلرهای پلی استیشن حساس نیستند و آنها را عامل خشن شدن فرزندان خود نمیدانند؟
ورزش محبوبی مثل فوتبال با طرفداران میلیاردی خود در جهان هم ماهیت خشنی دارد. اخبار مربوط به نزاع میان بازیکنان، گرفتن کارت قرمز و حتی درگیری فیزیکی میان طرفداران دو تیم مختلف از جمله اخباری است که همهی ما به کرات با آن در رسانهها رو به رو میشویم؛ با این وجود این ورزش در تمامی مدارس کشور به صورت هفتگی برقرار است و «زنگ ورزش» هم محبوبترین ساعت در سال تحصیلی تمام دانش آموزان! میزان حساسیت افراد روی تاثیرات بازیهای سنتی و ورزشهای خشن بر کودکان در مقایسه با خشونت بازیهای ویدیویی به شکل عجیبی نامتعادل است؛ تا جایی که تقریبا هیچ پدر و مادری بخاطر اینکه فرزند آنها به کلاس فوتبال رفته یا تفنگ اسباب بازی خود را سمت دوستش نشانه میرود، نگران نمیشوند. براساس تحقیقات ارائه شده در مستند BBC Horizon در سال ۲۰۱۵، هنگامی که افراد در بازیها خشونت را تجربه میکنند، بجای بخش «آمیگدال» که مسئول پردازش احساسات و عواطف است، «قشر سینگولات قدامی» مغز فعال میشود که وظیفه منطق و استدلال را بر عهده دارد. این یعنی مغز به صورت ناخودآگاه احساسات حاصل از خشونت بازیها را مدیریت کرده و بازی را از واقعیت تفکیک میکند. به طور کلی، آسیب بازیهای ویدیویی حداقل از نظر خشونت، تفاوت چندانی با بازیهای سنتی ما نداشته و باید نگاه متعادلتری نسبت به آن اتخاذ شود.
بازیهای ویدیویی یا ورزش، کدام خطرناکتر است؟
۲۱ درصد از آسیبهای مغزی شدید وارده به کودکان، حاصل فعالیتهای ورزشی است
نگرانی دیگر والدین، آسیبهای جسمی ناشی از بازیهای ویدیویی است. هرگونه فعالیتی به نوبهی خود و در دراز مدت میتواند با آسیبهایی همراه باشد و بازیهای ویدیویی هم از این قاعده مستثنی نیست، اما در این حوزه هم آمار مربوط به بازیهای ویدیویی مورد بزرگ نمایی قرار گرفته. براساس تحقیقات «سازمان کودکان استنفورد» در ایالات متحده، حدودا ۱۲ درصد از کودکان این کشور هر ساله دچار آسیبهای ناشی از ورزش میشوند. در تحقیقی که این سازمان انجام داده است، ۲۱ درصد از آسیبهای مغزی شدید وارده به کودکان، حاصل فعالیتهای ورزشی است که بیش از نیمی از آن هنگام دوچرخه سواری و اسکیت اتفاق میافتد. در این کشور هر ساله ۷۷۵ هزار کودک به دلیل فعالیتهای ورزشی پایشان به بخش اورژانس بیمارستانها باز میشود و این تازه آمار مربوط به یک کشور پیشرفته و دارای قوانین سفت و سخت در عرصهی حمایت از کودکان و ایمنی آنها است. در روی دیگر سکه، آسیبهای ناشی از بازیهای ویدیویی بسیار کمتر از این موارد به وقوع میپیوندد. اعتیاد به بازیها که اخیرا از سوی سازمان بهداشت جهانی به عنوان یک بیماری به رسمیت شناخته شده و از جمله مباحث پرحاشیهی این مدته بوده، به نقل از نیویورک تایمز حداکثر ۸٪ از حدودا ۲ میلیارد گیمر حال حاضر در جهان را درگیر خود کرده است. تعداد افرادی که در سی سال گذشته در اثر بازیهای ویدیویی به صورت مستقیم و غیر مستقیم جان خود را از دست دادهاند، چیزی حدود ۲۰ نفر است، اما تنها در پنج سال گذشته تعداد ۳۳ بازیکن فوتبال به دلیل آسیبهای ناشی از این ورزش، درون زمین بازی یا اندک پس از خروج از آن، جانشان را از دست دادهاند. همانطور که از آمار و ارقام یاد شده پیداست، آسیبهای ناشی از بازیهای ویدیویی به عنوان سودآورترین و محبوبترین سرگرمی جهان، حداقل تا به اینجای کار و طی این چند دههی اخیر بسیار کمتر از پرطرفدارترین ورزش جهان بوده و بیش از اندازه در خصوص آن بزرگنمایی میشود. همانطور که هیچکس به دلیل این آسیبها، تجربهی فوتبال را برای کودکان منع نمیکند، بازیها هم نباید به دلیل آسیبهای احتمالی از سبد سرگرمیهای خانواده حذف شوند.
آسیب بازیهای ویدیویی دغدغهای است که نه تنها از سوی رسانههای بزرگ کشور مثل صدا و سیما دربارهی آن اغراق میشود، بلکه بخش عظیمی از نگرانیهای مربوط به این حوزه اولا به دلیل آشنا نبودن والدین با این سرگرمی نوپا و ثانیا ناشی از رعایت نکردن رده بندیهای سنی مربوط به بازیها است. همانطور که نباید یک کودک را پای فیلمهای ترسناک نشاند، تجربهی بازیهای خشن و ترسناک هم برای کودکان اصلا مناسب نیست، اما اگر اصول اولیه استفاده از این محصولات هم مانند سایر حوزههای سرگرمی رعایت شود، بازیهای ویدیویی میتوانند در عین تقویت مهارتهای تاثیرگذاری همچون حل مسئله در کودکان، آنها را از بسیاری از آسیبهای جسمی و اجتماعی مصون نگاه دارند.
نظرات
دیدگاه خود را اشتراک گذارید