پس از عملکرد نسبتا ضعیف فاز چهارم و همچنین فاجعه مالی فیلم Ant-Man and The Wasp: Quantumania، سوال بزرگی که این روزها پرسیده میشود این است که آیا دوران آثار دنیای سینمایی مارول به آخر خط رسیده است؟
سه فاز اول دنیای سینمایی مارول تحت عنوان حماسه بینهایت (The Infinity Saga) متشکل از ۲۳ فیلم سینمایی است که در طول ۱۱ سال، دهها شخصیت، داستان و لحظههای فراموشنشدنی را در یکی از تحسینشدهترین حماسههای تاریخ سینما به تصویر کشید. پس از یک سال از دست رفته پیرو همه گیری ویروس کرونا، به نظر میرسد طرفداران و منتقدان به این نتیجه رسیدند که این فرانچایز بزرگ هنوز به موفقیت روزهای شکوهمند خود بازنگشته است. اما آیا دوران آثار دنیای سینمایی مارول واقعا به آخر خط رسیده است؟ سه معیار در پاسخ به این سوال کلیدی وجود دارد. راتن تومیتوز (Rotten Tomatoes) که درصدی از نقدهای مثبت است، متاکریتیک (Metacritic) که تحلیلهای موشکافانه متخصصان صنعت است و درنهایت سینما اسکور (CinemaScore) که صرفا امتیازی است از طرف تماشاگران مشتاق سینما. بههمین خاطر در ادامه مطلب به بررسی این اعداد و ارقام میپردازیم تا ببینیم چگونه فاز چهارم و پنجم دنیای سینمایی مارول با دوران طلایی کتابهای مصور همگام هستند.
امتیاز منتقدان راتن تومیتوز
سیستم رتبهدهی راتن تومیتوز در واقع اصلا یک امتیاز یا نمره محسوب نمیشود، بلکه صرفا معیاری است که درصد نظرات مثبت منتقدان تایید شده را نشان میدهد. در اصطلاح عامیانه، امتیاز راتن تومیتوز نشان میدهد منتقدان چقدر معتقدند که تماشاگران باید به دیدن یک فیلم یا سریال بروند. معیار کلیدی امتیاز دهی راتن تومیتوز چیزی حدود ۷۵ درصد است که بیشتر تحت عناوین “Fresh” و “Certified Fresh” در نظر گرفته میشود و هر امتیازی کمتر از ۶۰ درصد، فاسد یا به اصطلاح “Rotten” نام میگیرد. منتقدان تا چند سال اخیر از دنیای سینمایی مارول بهخوبی استقبال کرده و تنها به سه فیلم از دوازده فیلم فاز اول و دوم، امتیازی پایینتر از ۷۵ درصد اختصاص دادهاند. سپس موفقیت چشمگیر فاز سوم باعث شد تنها فیلم Captain Marvel امتیازی کمتر از ۸۰ درصد کسب کند. اما متاسفانه اوضاع برای فاز چهارم بهخوبی حماسه بینهایت پیش نرفت و اکثر آثار سینمایی آن، امتیازهای پایینی از سوی راتن تومیتوز دریافت کردند که نمونه بارز آن امتیاز راتن (Rotten) ۴۷ درصدی فیلم Eternals بود.
البته توجه به این نکته ضروری است که علیرغم چندین پروژه ضعیف و مضحک مثل Thor: Love and Thunder ،Ms. Marvel و She-Hulk: Attorney at Law که بهطرز شوکه کنندهای امتیاز راتن بالایی دارند، قریب به هفتاد درصد آثار فاز چهارم عملکرد خوبی داشتند. سه فیلم Shang-Chi ،Spider-Man: No Way Home و Black Panther 2 با میانگین ۸۹ درصد امتیاز موفق به کسب عنوان “Certified Fresh” شدند. همچنین لازم به ذکر است که هر دو فیلم Shang-Chi و Spider-Man: No Way Home توانستند به جمع آثار دنیای سینمایی مارول با ۹۰ درصد امتیاز ملحق شوند. در حالی که همه فاز پنجم را تنها راه نجات استودیو مارول میدانستند، اما متاسفانه فیلم Ant-Man and The Wasp: Quantumania در جلب نظر منتقدان شکست خورد و با کسب امتیاز ۴۷ درصدی، به دومین فیلم راتن (Rotten) دنیای سینمایی مارول تبدیل شد.
امتیاز منتقدان متاکریتیک
سیستم رتبهدهی متاکریتیک برخلاف راتن تومیتوز بسیار نزدیک به امتیاز واقعی فیلم است. در واقع متاکریتیک نظرات منتقدان مختلف را گردآوری کرده و آنها را با فرمولی خاص ترکیب میکند تا به نویسندگان بااستعداد ارزش بیشتری بدهد. درسته که این امر تا حدودی خودسرانه تلقی میشود، اما همینه که هست. معیار کلیدی متاکریتیک براساس یک امتیاز صفر تا صدی است که در آن هر امتیازی بالاتر از ۶۰ درصد یک برچسب سبز و بالاتر از ۸۱ درصد برچسب “Must See” دریافت میکند که طبق گزارشهای متاکریتیک تنها پنج درصد از فیلمهای ساخته شده توانستند این عنوان را کسب کنند. همچنین شایان ذکر است که در کل فقط نه فیلم سینمایی با نمره متا ۱۰۰ وجود دارد و تنها یکی از آنها در این قرن ساخته شده است.
در حالی که منتقدان متاکریتیک زمان بیشتری را صرف کردند تا خود را برای آثار دنیای سینمایی مارول آماده کنند، با این حال تنها سه فیلم Thor ،Iron Man 2 و Thor: The Dark World امتیاز زیر ۶۰ درصد بدست آوردند. فاز سوم دقیقا از همان الگوی راتن تومیتوز پیروی کرد و امتیاز هیچ کدام از فیلمهایش به زیر ۶۰ درصد نرسید، بلکه میانگین آن از ۶۵ درصد به ۷۳ درصد نیز افزایش یافت. متاسفانه میانگین امتیاز فاز چهارم هم طبق آنچه انتظار میرفت، به ۶۴ درصد کاهش یافت و پایینترین امتیاز متاکریتیک با ۵۲ درصد به فیلم ناکام Eternals اختصاص داده شد. درنهایت کوانتومانیا با رکورد شوکهکننده ۴۸ درصدی بزرگترین شکست را برای استودیو مارول رقم زد. فیلمهای بهتر حماسه مولتیورس تااینجای کار بسیار خوب عمل کردهاند، اما به اندازهای که بتوانند در لیست رتبهدهی راتن تومیتوز و متاکریتیک خوش بدرخشند. در واقع فاز چهارم اولین فاز دنیای سینمایی مارول است که هیچ کدام از فیلمهایش موفق به کسب نمره متا بالای ۷۵ نشدهاند.
میانگین امتیاز منتقدان
منتقدان معتبر راتن تومیتوز و متاکریتیک بهطور کلی معتقدند که دنیای سینمایی مارول در فاز سوم به اوج خود رسیده و تنها یک فیلم، امتیازی کمتر از میانگین امتیاز انتقادی یا به اصطلاح Average Critic Score (ACS) که ۷۵ درصد است را بدست آورده است. در واقع ۵۸ درصد آثار سینمایی فاز سوم دنیای سینمایی مارول بهطور میانگین امتیازی بالاتر از ۷۵ درصد دارند. اما از فاز چهارم تمامی آثار سینمایی و سریالی یا خیلی خوب بوده، یا خیلی بد. تنها نقاط عطف واقعی فاز چهارم برای منتقدان Shang-Chi و Spider-Man: No Way Home هستند. یکی از آنها داستان پیشینه چهارمین شخصیت محبوب مارول کامیکس (قبل از اکران فیلم) است و دیگری هم تنها اثری است که میتواند با بزرگ Avengers: Endgame رقابت کند.
با این حال جنبه نگران کننده این اعداد و ارقام این است که فرانچایزهای قدیمی، بجز اسپایدرمن، هیچ کدام نتوانستند به گرد پای پیشینیان خود برسند. برای مثال فرانچایز ثور با فیلم Thor: Ragnarok سومین امتیاز برتر ACS را کسب کرد ولی از طرف دیگر فیلم Thor: Love & Thunder با ۶۰ درصد، کمترین امتیاز ACS را به خود اختصاص بدهد. فیلم انفرادی دکتر استرنج که برای اولین بار پای استاد هنرهای عرفانی مارول را به دنیای لایو اکشن باز کرد، با ۸۱ درصد یکی از بهترین امتیازهای ACS را بدست آورد اما دنباله مولتیورسی Doctor Strange in The Multiverse of Madness با امتیاز ۶۷ درصدی به دومین افت بزرگ در زمینه دنبالههای MCU منجر شد. در آخر هم دنباله Black Panther: Wakanda Forever با امتیازی بالاتر از ۷۵ درصد به تنها فیلم فاز چهارم تبدیل شد که مورد تحسین منتقدان قرار گرفته است، اما همچنان با قسمت پیشین خود، یعنی فیلم Black Panther که با ۹۲ درصد بالاترین امتیاز ASC را داراست، قابل مقایسه نیست.
امتیاز سینما اسکور (CinemaScore)
سینما اسکور یک نظرسنجی دستی است که مستقیما پس از اکران آزمایشی فیلم در آخر هفته افتتاحیه در مناطق کلیدی ایالات متحده و کانادا داده میشود. اینها معیارهایی هستند که نشان میدهند پرشورترین طرفداران این فیلمها پس از اولین تماشای خود دقیقا چه احساسی داشتند. به جای رتبهدهی صفر تا صدی، سینما اسکور با نمرات A+ تا F به توصیف اثر تماشا شده میپردازد. حالا برای مقایسه سیستم رتبهدهی سینما اسکور با راتن تومیتوز و متاکریتیک، نمرات حروفی به امتیازهای درصدی تبدیل شدهاند که در اینجا میتوانید مشاهده کنید: B- (۸۳٪) ،B (۸۵٪) ،B+ (۸۷٪) ،A- (۹۰٪) ،A (۹۳٪) ،A+ (۹۵٪). همچنین لازم به ذکر است که تاکنون هیچ فیلمی نمره کمتر از B- دریافت نکرده است. زمانی که فیلم The Avengers در سال ۲۰۱۲ اکران شد، اوضاع برای استودیو مارول طرفدارانشان خوب بود بهطوری که از هفده فیلم باقیمانده در حماسه بینهایت، تنها دو فیلم Thor: The Dark World و Ant-Man and The Wasp نمره کمتر از A دریافت کردند. در فاز چهارم اوضاع کمی بدتر میشود، زیرا فیلم پرحاشیه Eternals با اکران در سال ۲۰۲۱ به اولین اثر دنیای سینمایی مارول با نمره B- تبدیل شد و پشت سر آن نیز کوانتومانیا با همین نمره رسما فاز پنجم را آغاز کرد.
امتیاز مخاطبان راتن تومیتوز
امتیاز مخاطبان راتن تومیتوز دقیقا مانند امتیاز منتقدان بهعنوان سنجش نظرات مثبت کاربران است و تنها تفاوتش استفاده از نمره صفر تا پنچ است که نمره ۳.۵ آستانه مثبت بودن امتیاز محسوب میشود. تا سال ۲۰۱۹، امتیازدهی مخاطبان هیچ قاعده و قانون مشخصی نداشت، بهطوری که هر کسی قادر بود با ساختن یک حساب کاربری در وبسایت راتن تومیتوز به ثبت امتیاز خود بپردازند. تا اینکه نقدهای کاذب فیلم Captain Marvel باعث شد عوامل وبسایت یک سیستم راستیآزمایی را برای کاربران فعال کنند تا مطمئن شوند افرادی که به فیلمها امتیاز میدهند واقعا فیلم را تماشا کرده و نظرشان معتبر است. بسیاری بر این باورند که نقدهای کاذب یا به اصطلاح “Review Bombing” کاپیتان مارول همان چیزی است که این ابتکار را پیش برد. همانطور که در نمودار بالا و اختلاف امتیاز منتقدان (۴۹-٪) مشاهده میشود، نقدهای کاذب میتوانند اثر فاجعهباری در فروش فیلمها داشته باشد. همه معیارهای منتقدان و رای دهندگان سینما اسکور از فاز چهارم بهعنوان بدترین فاز دنیای سینمایی مارول یاد میکنند که یکی از مسببین آن همین نقدهای کاذب هستند. از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۹ تمامی آثار دنیای سینمایی مارول بجز کاپیتان مارول بهطور مداوم امتیازی بالای ۷۵ درصد داشتهاند.
امتیاز مخاطبان متاکریتیک
امتیاز مخاطبان متاکریتیک یک رای واقعی از سوی مخاطبان متاکریتیک است. البته این سیستم رتبهدهی با همان مشکلاتی همراه است که امتیاز مخاطبان راتن تومیتوز داشت، بهطوری که کاپیتان مارول همچنان تنها پروژه ضعیف حماسه بینهایت تلقی میشود. این رتبهبندی خالص صفر تا صدی یکی از شفافترین آمارهای این لیست است، اما اعتبار سایر امتیازات را ندارد. بسیاری از وبسایتها مانند IMDb و Letterboxd دسترسی یکسانی دارند، اما متاکریتیک نامش ارزشمند است دقیقا مثل نام استودیو مارول. بههمین خاطر همیشه طرفدارانی هستند که بهطور خودکار تمامی پروژههای دنیای سینمایی مارول را دوست دارند و سرسختانه ازش دفاع میکنند، صرف نظر از اینکه چه نقصهایی میتوانند داشته باشند.
در همه فازهای دنیای سینمایی مارول همیشه اثری هست که امتیاز منتقدان راتن تومیتوز کمتری نسبت به امتیاز مخاطبان دارد. در اصل میانگین امتیاز منتقدان در هر دو فاز سوم و چهارم بهطرز عجیبی بالاتر از میانگین امتیاز مخاطبان هستند. همچنین پنج مورد از شش امتیاز پایین مخاطبان متاکریتیک متعلق به دوران پس از حماسه بینهایت است، به این معنی که فاز چهارم براساس امتیاز مخاطبان متاکریتیک همچنان ضعیفترین فاز بهشمار میرود.
میانگین امتیاز مخاطبان
میانگین امتیاز مخاطبان یا به اصطلاح Average Audience Score (AAS) امتیازات راتن تومیتوز و متاکریتیک را با هم ترکیب میکند تا احساس کلی نسبت به واکنش مخاطبان به دنیای سینمایی مارول داشته باشد. این موضوع شامل سینما اسکور نمیشود تا ایده بهتری از واکنشهای طولانی مدت به این فیلمها داشته باشید. متاسفانه فاز چهارم هیجان و موفقیت فاز سوم را دنبال نکرد، اما با بقیه آثار دنیای سینمایی مارول رقابت خوبی داشت. با این حال هنوز جای نگرانی وجود دارد که دنبالههایی مانند دکتر استرنج و ثور نتوانستند لحظات خوبی را برای مخاطبان رقم بزنند. با این حال بزرگترین نقطه عطف چارت میانگین امتیاز مخاطبان فیلم Ant-Man and The Wasp: Quantumania است. اگرچه این فیلم در اکثر چارتها وضعیت نامطلوبی داشته، اما امتیاز AAS آن نشان میدهد که اکثر طرفداران حین تماشای کوانتومانیا اوقات خوشی را سپری کردند.
آیا فیلمهای مارول در وضعیت بحرانی قرار دارند؟
مقایسه میانگین امتیاز منتقدان و میانگین امتیاز مخاطبان داستان روند ترند فیلمهای استودیو مارول پس از حماسه بینهایت را نشان میدهد. در کل تعداد انگشت شماری از موفقیتهای بزرگ فاز چهارم بههمراه چند مورد از بزرگترین شکستهای مارول، منجر به تولد قطبیترین فاز دنیای سینمایی مارول شده است. در حالی که طرفداران خود را برای فاز پنجم آماده میکنند، از طرف دیگر منتقدان در موقعیتی هستند که استودیو مارول باید دوباره اعتمادشان را بدست بیاورد. آخرین باری که منتقدان تا این حد نسبت به دنیای سینمایی مارول بدبین بودند، اکران فیلم Thor: The Dark World بود تا اینکه استودیو مارول با دو مورد از محبوبترین فیلمهای حماسه بینهایت یعنی Captain America: The Winder Soldier و Guardians of the Galaxy Vol. 1 نظر آنها را جلب کردند.
اکنون کوین فایگی (Kevin Feige) باید با یک برنامهریزی جدید به اقدامی مشابه دست بزند و اینطور که به نظر میرسد او متوجه اشتباهات خود و وخامت اوضاع شده، زیرا او بهتازگی ویکتوریا آلونزو (Victoria Alonso)، مدیر بخش جلوههای ویژه و آیزک پرلماتر (Isaac Perlmutter)، یکی از مدیران سابق مارول را اخراج کرده و با به تعویق انداختن نود درصد آثار سینمایی و سریالی، تقویم زمانی فاز پنجم و ششم را دستخوش تحول چشمگیری کرده تا پروژههای آینده از کیفیت مطلوبی برخوردار باشند.
اکنون همه نگاهها به سمت آخرین اثر مارولی جیمز گان (James Gunn) یعنی فیلم مورد انتظار Guardians of The Galaxy Vol. 3 است که در تاریخ ۵ می سال جاری (۱۵ اردیبهشت سال ۱۴۰۲) در سینماها اکران میشود. نظر شما در این رابطه چیست؟ آیا نظر منتقدین برای تماشای یک فیلم یا سریال مهم است؟ چقدر میشود به نظر منتقدین و آمار سایتهای رتبهدهی اعتماد کرد؟ نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
نظرات
دیدگاه خود را اشتراک گذارید