نقد و بررسی فیلم Blitz – بلیتز

از سوی دیگر، فیلم در تلاش است که دنیای پرعصمت کودکان را در برابر دنیای تلخ و تیره بزرگسالان قرار دهد. یکی سرشار از رفاقت و همدلی است و دیگری آلوده به خصومت‌ها و تعصبات قومی و نژادی. اما چرا موضوع پایبندی به تعهدات انسانی، که همواره یکی از مضامین پرتکرار در فیلم‌های استیو مک‌کویین بوده، در این‌جا عمق پیدا نمی‌کند؟ علت را در نوع نگاه کارگردان به این مساله باید جُست. نگاهی که هرچند خالی از ذکاوت و نکته‌سنجی نیست (برخی از لحظات فیلم در جمع کارگران زرادخانه‌ها می‌گذرد که متناظر با حضور همان افراد در تونل‌های زیرِ زمین است و حاوی یک کنایه تلخ: سازندگان بمب‌ها از جمله کسانی هستند که طعمه بمب‌ها خواهند شد) اما عمدتا کم‌عمق و تنگ‌نظرانه می‌نماید.

اولا شاهد نوعی ساده‌انگاری در پرداخت شخصیت‌ها هستیم که مهم‌ترین پاشنه‌آشیل فیلم به شمار می‌رود. در واقع، اندیشه و عملکرد اشخاص در فیلم Blitz منبعث از انگیزه درونی آن‌ها نیست و بنابراین به مجسمه‌هایی سخنگو در جهت القای «حرف» و «پیامِ» اثر تقلیل یافته‌اند. ما هرگز نمی‌فهمیم که باور قلبی ایفه، یعنی لزوم صلح و همدلی با دیگران، از کجا آمده است و چه چیزی او را وامی‌دارد که جان بر سر آرمان و عقیده‌اش بگذارد (او هنگام نجات پیرزنی سفیدپوست از بمباران هوایی کشته می‌شود). همچنین بنگرید به شخصیت ریتا، مادر جرج، که فقط یک مادر مهربان از نوع تیپیکال آن است و نمی‌تواند رابطه عمیقی با فرزندش برقرار کند.

در ثانی اگرچه فیلم استیو مک‌کویین، به طور کلی، وجه سیاسی پررنگی دارد و گاه حتی به بیانیه‌ای علیه تبعیض عقیدتی و نژادی بدل می‌شود، اما خالی از هوشمندی و ظرافتی است که در فیلم‌های مشابهِ آن سراغ داریم. مثلا انگیزه مادر جرج از پیوستن به یک سازمان کمونیستی نه‌تنها بسیار ناروشن است، بلکه تجربه بدیعی را برای تماشاگر به ارمغان نمی‌آورد. با این حال، شاید اقدام او از منظر روان‌شناسی قابل توجیه باشد. می‌توان گفت که ریتا، به تعبیر فروید، از فقدانِ اجتناب‌ناپذیرِ فرزندش رنج می‌برد و در تلاش است که آن را با توسل به مکانیسم‌های دفاعی جبران کند (نگهداری از دختربچه یتیمی که والدینش در بمباران‌ها کشته شده‌اند).