بررسی مینی‌ سریال Devs – توسعه‌دهند‌گان

چه خوشتان بیاید و چه خوشتان نیاید، هم‌اکنون در دوره‌ی کنونی پست‌مدرن به سر می‌بریم و ما هم مخاطبان پست‌مدرن سینما هستیم. این اصطلاحات آکادمیک برای خالقان هنر اصیل اهمیتی ندارد و خلاقیت آن‌ها را محدود می‌کند، اما بد نیست در تحلیل آثار به اندازه مناسب به آن‌ها رجوع کنیم. یکی از اصول مهم سینمای پست‌مدرن این است که هیچ اثری جدید نیست، بلکه تکراری از آثار پیشین سینماست که تغییراتی به خود دیده. نکته اینجاست که گارلند هم در اکس ماکینا و هم در سریال Devs به موضوع هوش مصنوعی، تکنولوژی و خطرات پیشرفت آن‌ها نیز می‌پردازد اما به قدری دید خاصی دارد که فراموش می‌کنیم این موضوع از کلیشه‌های همیشگی سینمای (به‌خصوص تجاری) هالیوود بوده. او مستقیما این مسائل را مطرح نمی‌کند، بلکه آن‌ها را با دید سوبژکتیو آمیخته و در نهایت به عنوان هدف والاتری به مخاطبش تحویل می‌دهد. هدفی که رسیدن به آن به شکلی بسیار عمیق برای قهرمان یا ضد قهرمان اهمیت دارد و شخصیت در اصل با ذات درونی خودش نیز درگیر می‌شود. البته این روند همیشه به اندازه‌ی کافی موفق از آب در نمی‎آید. برای مثال شخصیت «فارست» در دو قسمت ابتدایی از همان شخصیت‌های خدامانندی است که به تکنولوژی‌ها و منابع مادی بسیار زیادی دسترسی دارند. هر چند با گذشت زمان این مشکل هم کمرنگ‌تر می‌شود و زمانی که خلأهای درونی وی برای بیننده نمایان می‌شوند، شاهد شخصیت قابل پذیرش‌تری هستیم. نبود ساب‌پلات‌های مختلف نیز موجب شده پیچیدگی درک مخاطب را خدشه‌دار نکند. تمرکز داستان روی چندین شخصیت خاص است و گستردگی خاصی ندارد. بازیگری‌ها هم در سطح خوبی قرار دارند و انتخاب نقش‌ها به شیوه‌ی مناسبی صورت گرفته.

کارگردانی به‌طور کامل متفاوت‌تر از آن چیزی است که از سریال‌های تلویزیونی علمی‌-تخیلی انتظار دارید

نبوغ سریال توسعه‌دهندگان فقط مختص به بخش نوشتاری آن نیست. کارگردانی به‌طور کامل متفاوت‌تر از آن چیزی است که از سریال‌های تلویزیونی علمی‌-تخیلی انتظار دارید. طراحی‌ صحنه نیز در سطح دیگری قرار دارد و با بودجه مناسبی که به اثر اختصاص داده شده، بهترین تصمیم‌های خلاقانه گرفته شده و برای مثال طراحی بخش Devs از بسیاری از فیلم‌های گران‌قیمت هالیوودی هوشمدانه‎تر است. فیلمبرداری نیز توسط همکار معمول گارلند یعنی «راب هاردی» انجام شده و استفاده‌ي او از تناقض میان پالت‌های رنگی گرم و سرد مثال‌زدنی است. بخش Devs رنگ‌های گرم را در خود جای داده که با پیش‌روی داستان آن قسمت کاملا همخوانی دارد و در بخش‌های اداری و حتی بیش‌تر قاب‌های داخلی دیگر، رنگ‌های سردتر به عنوان نماینده‌‌ای از پوچی شخصی خودنمایی می‌کنند.

تا همین چند سال گذشته، به تقریب تمام سریال‌های تلویزیونی تنها یک وظیفه‌ی مهم داشتند و از مشکل بزرگی رنج می‌بردند: باید تنها سرگرم‌کننده می‌بودند و به‌جز چند استثناء هیچ‌گاه به عنوان اثری فاخر از آن‌ها یاد نمی‌شد. با گذشت زمان و خلق شدن آثاری همانند Mr. Robot در دهه‌ی گذشته، متوجه شدیم که تلویزیون می‌تواند سینمای جدید باشد و فیلم‌های هنری یا به اصطلاح آرت‌هاوس را از مرگ نجات دهد. همانطور که سرویس‌های استریم بودجه‌ی آثار کارگردان‌های بزرگ را تأمین می‌کنند و آن‌ها را نجات می‌دهند، سریال‌های تلویزیونی (چه کابلی و چه اینترنتی) هم فرصت آزادتری محسوب می‌شوند که باید بیش‌تر قدرشان را دانست. سریال Devs از آن دسته سریال‌هایی است که فاخر بودن را هدف گرفته‌ و نمی‌خواهد مخاطبش را فقط برای چند ساعت سرگرم کند؛ عنوانی که از پرداختن به مسائل عمیق فلسفی عقب‌نشینی نمی‌کند و به گونه‌ای به آن‌ها می‌پردازد که در گوشه ذهن مخاطب جا خشک می‌کنند.