-
0/10
فیلم Escape from Pretoria یک اثر مهیج با نقش‌آفرینی «دنیل ردکلیف» است که واقعه‌ی فرار سه مبارز علیه تبعیض نژادی را از زندان پرتوریا و جو حاکم بر آفریقای جنوبی در دوران آپارتاید به تصویر می‌کشد. این فیلم بر اساس کتابی با عنوان Inside Out: Escape from Pretoria Prison ساخته شده که داستان واقعی «تیم جنکین» را برای فرار از زندان به همراه دوستش «استفن لی» روایت می‌کند.
دو فعال مدنی سفیدپوست به نام‌های «تیم» و «استفن» به دلیل انتشار اعلامیه علیه نظام آپارتاید، به خیانت علیه نژاد سفید محکوم و به زندان پرتوریا فرستاده می‌شوند. تیم و استفن در طول گذراندن محکومیت خود تصمیم به فرار از زندان می‌گیرند و نقشه‌ی خود را با دیگر زندانیان به اشتراک می‌گذارند. داستان این فیلم بر اساس رویدادهای واقعی بازسازی شده است.
«فرار از پرتوریا» بیش از آنکه به داستان مهیج و دلهره‌آور خود بپردازد، ابتدا سعی می‌کند چهره‌ی کثیف نژادپرستی و نابرابری‌های نژادی را در دوران آپارتاید نشان دهد. مقدمه‌ی فیلم با صحنه‌هایی مستند از جنایات شوکه‌کننده‌ی نظام آپارتاید در آفریقای جنوبی آغاز می‌شود. این صحنه‌ها همراه با نریشنی که صدای دنیل ردکلیف در نقش تیم روی آن گفته می‌شود، به طور کاملا خلاصه، اما تأثیرگذار مخاطب را از شرایط حاکم بر این کشور در چهار دهه‌ی گذشته آگاه می‌کند و شوک اولیه را به مخاطب خود انتقال می‌دهد. فیلم پس از این مقدمه‌ی کوتاه، با استفاده از یک مچ کات روی آسمان شهر، کار خود را آغاز و شروع به روایت داستان می‌کند. «فرار از پرتوریا» در سکانس‌های ابتدایی خود با استفاده از فیلتر مشابه با فیلم‌های قدیمی توانسته دقیقا حس و حال ۴۰ سال پیش را برای مخاطب خود بازسازی کند و پس از آن به داستان اصلی بپردازد.
هدف «فرار از پرتوریا» صرفاً نشان دادن چند صحنه‌ی هیجان‌آور، آن هم از نوع تعقیب و گریز یا فرار از زندان نیست
«فرار از پرتوریا» یک فیلم مهیج و دلهره‌آور است، چرا که تک تک المان‌ها در صحنه‌های آن به‌گونه‌ای کنار یکدیگر چیده شده‌اند که باعث افزایش سطح هیجان در مخاطب می‌شود، اما حقیقت این مسئله است که هدف «فرار از پرتوریا» صرفاً نشان دادن چند صحنه‌ی هیجان‌آور، آن هم از نوع تعقیب و گریز یا فرار از زندان نیست. فیلم یک هدف دیگر نیز دارد و آن را از همان ابتدا در مقابل چشمان مخاطب خود قرار می‌دهد. هدف دیگر فیلم یادآوری کردن دوران تاریک آپارتاید و جداسازی افراد بر اساس نژاد در هر سطح و شرایطی بر اساس سفیدپوست یا سیاه‌پوست بودن آن‌ها است. با این‌که فیلم بر اساس رویدادهایی واقعی ساخته شده، این اثر با نشان دادن تیم و استفن به عنوان مبارزان علیه تبعیض نژادی سعی می‌کند تا سفیدپوستان را نیز در جنبش‌های مدنی علیه آپارتاید سهیم نشان دهد. مبالغه‌ی غیرقابل‌انکار فیلم در این موضوع زمانی به اوج خود می‌رسد که بارها تیم از طرف زندانبانان با لقب «ماندلای سفیدپوست» خطاب می‌شود.
از لحاظ فضاسازی، «فرار از پرتوریا» سعی کرده تا عملکردی متفاوت‌تر نسبت به آثار کلاسیک فرار از زندان داشته باشد. یکی از نقاط به نسبت متمایزکننده‌ی «فرار از پرتوریا» در مقایسه با آثار کلاسیک فرار از زندان، عجول بودن قهرمانان داستان آن است و تیم جنکین و همراهانش از همان ابتدا تصمیم به اجرایی کردن نقشه‌ی فرار خود دارند. داستان این فیلم سعی کرده تا زندانی‌هایی باهوش، اما عجول برای رهایی را به تصویر بکشد. استفاده از صدای ردکلیف برای روایت تصاویری که خیلی سریع از جلوی چشمان مخاطب می‌گذرند نیز می‌تواند تأییدی بر این موضوع به حساب آید که «فرار از پرتوریا» صرفاً یک اثر سینمایی سرگرم‌کننده با یک پیام سیاسی پیش‌پاافتاده است که البته امکان دارد این موضوع به خاطر وفاداری فیلم به داستان اصلی کتاب نیز در نظر گرفته شود.
فیلم در جای جای خود سعی کرده تا با استفاده از المان‌های کوچک و بزرگ در کنار تکنیک‌های سینمایی، هر آن‌چه در مشت خود دارد را برای افزایش سطح هیجان مخاطب استفاده کند؛ «فرار از پرتوریا» در بسیاری از اوقات نیز کاملا در این امر موفق عمل کرده، اما در بسیاری از صحنه‌ها، نظیر صحنه‌ای که تیم در حال برداشتن کلید چوبی از راهروی بند با استفاده از آدامس و تکه چوب است، سطح نوآوری ایده‌های هیجان‌انگیز فیلم به طرز چشم‌گیری کاهش پیدا می‌کند. مثال دیگر صحنه‌های نه چندان هیجان‌انگیز فیلم را می‌توان در شکستن کلید چوبی در قفل درب سلول دید که مخاطب به آسانی می‌تواند اتفاقات پس از آن را حدس بزند و هیچ نکته‌ی مهیج دیگری باقی نمی‌ماند.
«فرار از پرتوریا» یک اثر سینمایی برای مخاطب کم‌حوصله‌ی امروزی است
با توجه به این موضوع می‌توان گفت که «فرار از پرتوریا» شاید یک اثر هیجان‌انگیز با تعدادی از موقعیت‌های دلهره‌آور باشد، اما هرگز نمی‌توان آن را هم‌رده‌ی آثار فاخر ژانر فرار از زندان نظیر «محکوم‌به‌مرگی گریخته‌است» (A Man Escaped) ساخت ۱۹۵۶ یا «حفره» (The Hole) ساخت ۱۹۶۰ قرار داد. در حقیقت «فرار از پرتوریا» یک اثر سینمایی برای مخاطب کم‌حوصله‌ی امروزی است که با شیوه‌هایی تازه سعی کرده تا یک داستان از دسته‌بندی «فرار از زندان» را برای مخاطب خود به تصویر بکشاند.
یکی دیگر از نکات منفی «فرار از پرتوریا» را می‌توان در نحوه‌ی نقش‌آفرینی بازیگران آن در نظر گرفت. نحوه و شکل نقش‌آفرینی بازیگران فیلم، توان بسیار کمی برای برقراری ارتباط و تحت تأثیر قرار دادن احساسات مخاطب دارند. همین مسئله باعث می‌شود تا مخاطب در بسیاری از صحنه‌ها، کاراکترهای داستان و شرایطی که در آن گیر افتاده‌اند را به درستی درک نکند و فیلم در بسیاری از اوقات برای ایجاد حس همدردی میان مخاطب و کاراکترها شکست بخورد. از طرف دیگر اشتباه‌های پی در پی کاراکترها در زمان آزمایش‌های مختلف قرار آن‌قدر زیاد هستند که در بعضی از اوقات، فیلم برای مخاطب تبدیل به یک اثر کمدی و کاملا غیرمنطقی می‌شود.
نقطه‌ی مثبت «فرار از پرتوریا» وفاداری آن به حقایق و رویدادهای واقعی است. سازندگان این فیلم نهایت تلاش خود را به کار گرفته‌اند تا صحنه‌های بازسازی شده با وقایع تاریخی مطابقت داشته باشد. این تلاش‌ها توسط تیم جنکینِ واقعی تائید شده است. جنکین پس از تماشای فیلم «فرار از پرتوریا» تائید کرده که برخی از صحنه‌های اصلی آن دقیقاً با آن‌چه در واقعیت اتفاق افتاده، تطابق داشته است.
با وجود تمامی این مسائل، تنها یک هدف را می‌توان برای فیلم Escape from Pretoria در نظر گرفت و آن هم صرفاً سرگرم کردن مخاطب برای مدت یک ساعت و ۴۶ دقیقه است. این فیلم صرفاً کلکسیونی از صحنه‌های هیجان‌انگیز را در دل خود جای داده تا همه یا دست‌کم بخشی از آن‌ها توان ایجاد دلهره در دل مخاطب را داشته باشند. نریشن‌های ابتدایی و کپشن‌های پایانی نیز نشان از آن دارند که فیلم بیش از این‌که روی نمایش داستان خود برای فرار از زندان تمرکز داشته باشد، سعی در مبالغه در سطح سهیم بودن سفیدپوستان در مبارزه علیه نظام آپارتاید و تبعیض نژادی حاکم بر سیاه‌پوستان آفریقای جنوبی داشته است. در حقیقت بزرگ‌ترین تناقض فیلم در دیدگاه سیاسی آن نهفته. «فرار از پرتوریا» در حال نشان دادن مبارزه علیه تبعیض نژادی علیه سیاه‌پوستان است، اما هیچ قهرمان سیاه‌پوستی در آن دیده نمی‌شود. با توجه به این موضوع می‌توان گفت که تماشای این فیلم صرفاً برای سرگرم شدن خالی از لطف نیست، اما آن را نمی‌توان در کنار آثار تأثیرگذار فرار از زندان قرار داد.
مقدمه و آغازی تأثیرگذار-
وجود تعدادی از صحنه‌های هیجان‌انگیز
-
وفاداری داستان و صحنه‌ها به حقایق تاریخی
بازی نه چندان جالب بازیگران-
داستانی عجولانه و پیش‌پاافتاده
-
دیدگاه سیاسی غیرقابل تحسین
نظرات
دیدگاه خود را اشتراک گذارید