دیپ فیک «Deepfake» یا جعل عمیق، یکی از داغترین مباحث حوزهی تکنولوژی در چند سال اخیر است که در آن برای ساخت ویدیوهای جعلی از Machine learning و هوش مصنوعی استفاده میشود. به دلیل اهمیت روز افزون این موضوع تصمیم گرفتهایم در قالب یک مقاله به دیپ فیک، کاربردها و نقاط مثبت و منفی آن بپردازیم.
دیپ فیک چیست؟
دیپ فیک تکنیکی مبتنی بر الگوریتمهای یادگیری ماشینی و هوش مصنوعی است. اختلافهای زیادی بر سر تاریخ اختراع این تکنیک وجود دارد و برخی معتقدند این تکنیک بین سالهای ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۷ اختراع شده و تکامل یافته است، اما اولین نمونه از ویدیوهای دیپ فیک در اواخر دههی ۹۰ میلادی به جهان ما راه پیدا کردند که تشخیص آنها بر خلاف نمونههایی که در چند سال اخیر تولید شده کار آسانی بود.
هوش مصنوعی این امکان را فراهم کرده تا بدون دخالت انسان با متدهای مختلف و بدون چالشی جدی شاهد ویدیوهایی باشیم که در ظاهر حقیقی و موثق باشند اما در اصل جعلی و برای اهداف مختلفی استفاده میشوند. در واقع دیپ فیک با از میان برداشتن مرز بین تصاویر واقعی و جعلی، پتانسیل خطر خود را به نمایش گذاشته و به یکی از مباحث داغ و بحث برانگیز حوزهی تکنولوژی تبدیل شده و حتی پای خود را به مسائل سیاست نیز باز کرده است. اما دیپ فیک دقیقا چگونه کار میکند؟
دیپ فیک چگونه ساخته میشود؟
دیپ فیک بر اساس یکی از زیرشاخههای یادگیری ماشینی یعنی شبکهی عصبی مصنوعی «Artificial neural network» توسعه یافته است. برای ساخت محتوای دیپ فیک از تکنیک و متدهای مختلف شبکهی عصبی مصنوعی استفاده میکنند، اما عمدهی این ویدیوها با دو متد Autoencoder و شبکهی مولد تخاصمی «Generative adversarial network» ساخته میشوند. روش اول در واقع با استفاده از یک الگوریتم انکودر و دیکودر عملیات رمزگذاری، رمزگشایی و جایگزین کردن موارد مختلف مثل اجزای صورت را انجام میدهد. روش دوم از یادگیری ماشینی استفاده میکند و به اختصار GAN نامیده شده است. در این متد الگوها به صورت خودکار توسط یادگیری عمیق «Deep learning» شناسایی و حفظ میشوند. این روش اولین بار در سال ۲۰۱۴ استفاده شده و تاکنون به قدری پیشرفت کرده که تشخیص واقعی یا جعلی بودن آن تقریبا غیرممکن است. همچنین بهره گیری از یادگیری ماشینی باعث شده تا این تکنیک با سرعت زیادی رشد و بهبود پیدا کند. از این رو کاربردها و خطرات این تکنیک روز به روز بیشتر میشود.
مزایای استفاده از دیپ فیک چیست؟
دیپ فیک نیز مانند همهی ابزارهای فناوری کاربرد، تهدید و فرصتهای زیادی را بوجود آورده و از تولید و بهبود محتوا تا کمک به افراد مختلف کاربردهای زیادی دارد. برنامههای مختلفی مثل اسنپ چت و اینستاگرام از همین تکنیک برای افزودن فیلتر به عکس و فیلمهای شما استفاده میکنند. در این بین کمپانی Synthesia برای تولید محتواهای مختلف پا را فراتر گذاشته و با استفاده از دیپ فیک امکان ساخت ویدیوهای تبلیغاتی برای کسب و کار شما را با هزینهی بسیار کمتری نسبت به روشهای معمول فراهم کرده است. این برنامه که از سال ۲۰۱۷ کار خود را شروع کرده، به شما اجازهی شخصیسازی اجزای مختلف ویدیو مثل آواتار، زبان و پسزمینه را میدهد. کمپانی Synthesia قصد دارد در آیندهای نزدیک با تولید فیلم و سریالهای مختلف به رقیبی برای هالیوود تبدیل شود. موضوعی که با توجه به سرعت پیشرفت و تغییرات تکنولوژی در این سالها دور از ذهن نیست. از سوی دیگر مایکروسافت با برنامهی رایگان Seeing AI که تنها روی سیستمعامل IOS در دسترس است، با استفاده از هوش مصنوعی و دیپ فیک دستیار صوتی توانمندی را برای افراد نابینا ساخته است. این برنامه تا این لحظه از شش زبان مختلف به صورت کامل پشتیبانی میکند و توانایی خواندن متون، شناسایی رنگ و نور و حتی تشخیص احساسات از حالت چهرهی دیگران را دارد.
جدا از حیطهی نرمافزار، دیپ فیک میتواند در پزشکی، هنر و سینما نیز بسیار مفید و کاربردی ظاهر شود. با استفاده از دادههای کافی و ایجاد بیماران مجازی میتوان در شناسایی و درمان بیماریهای مختلف شاهد پیشرفت چشمگیری باشیم. در فیلم و سریالهای هالیوودی در چند سال اخیر از این تکنیک استفادههای زیادی شده است. از بهترین نمونههای استفاده از دیپ فیک در هالیوود میتوان به جایگزین کردن صورت پیتر کوشینگ در فیلم Rogue One و شبیه سازی صورت مارک همیل در سریال Mandalorian اشاره کرد. موزههای مجازی نیز دیگر کاربردهای این تکنیک است که رفته رفته در حال گسترش است. در کنار این موارد، دیپ فیک باعث صرفه جوییهای زمانی و اقتصادی در بخشهای مختلف هر یک از موضوعات ذکر شده میشود.
تکنیک دیپ فیک چه خطراتی دارد؟
دیپ فیک با وجود مزایای مختلف، خطرات زیادی با خود به همراه دارد و میتواند تاثیرات منفی زیادی را روی جامعه بگذارد. بیش از ۹۰ درصد ویدیوهای دیپ فیک با هدف تخریب اعتبار و ساخت ویدیوهای غیراخلاقی از افراد سیاسی، سلبریتیها و حتی افراد عادی ساخته میشوند. خطر این آزار و اذیتها که عموما هدفمند هستند، به دلیل نبود قوانین و راههای درست تشخیص دیپ فیک روز به روز بیشتر میشوند. البته کمپانیهای بزرگی مانند فیسبوک با اعمال ممنوعیت انتشار محتوای دیپ فیک تاثیرات مثبت اندکی برای جلوگیری از خطرات این تکنیک داشتهاند اما محدود کردن تکنولوژی هیچگاه کارساز نخواهد بود و فقط تاثیرات کوتاه مدتی به همراه خواهد داشت.
استفاده از یادگیری ماشینی در دیپ فیک باعث سادهتر شدن ساخت و نشر اخبار دروغ با اهداف مختلفی مثل تاثیر روی انتخابات یک کشور شده و نبود راههای مشخصی برای تشخیص آن میتواند باعث نپذیرفتن اخبار توسط مردم شود. از سوی دیگر افراد میتوانند با تکذیب ویدیوهای منتشر شده و نسبت دادن این اخبار به دیپ فیک دروغهای خود را لاپوشانی کنند. در نتیجهی این اعمال بیاعتماد در جامعه رواج پیدا کرده و مرز دروغ و واقعیت از بین میرود.
نظر شما درمورد تکنیک دیپ فیک چیست؟ آیندهی این تکنیک از نظر شما چگونه خواهد بود؟ نظرات خود را با ما و دیگر خوانندگان این مقاله در وبسایت سرگرمی به اشتراک بگذارید.
نظرات
دیدگاه خود را اشتراک گذارید