بررسی فیلم Gretel & Hansel – گرتل و هانسل

فیلم «گرتل و هانسل» به شکلی نمادین سعی دارد تا دو نگاه سنتی و مدرن را در خصوص نقش زن در جوامع به چالش بکشد

تاکید بر نقش زنان در جهان این فیلم تنها در اسمش – که نام گرتل را پیش از هانسل آورده – خلاصه نمی‌شود. «آز پرکینز» به سختی تلاش می‌کند تا توجه ما را به نقش زنان در جامعه جلب کند. این فیلم نگاه سنتی به زنان را به چالش می‌کشد؛ نگاهی که زن بودن را صرفا در نقش‌های چهارگانه‌ی خود – یعنی مادر، همسر، فرزند و خواهر – به رسمیت می‌شناسد. گرتل به عنوان قهرمان داستان، باید از برادر خود در برابر خطرات جهان بیرون و حتی مادر بیمارشان محافظت کند. این نقش از همان ابتدای داستان بر گرتل تحمیل شده، اما با ورود او به کلبه‌ی جادوگر پیر همه چیز تغییر می‌کند. جادوگر به گرتل وعده‌ی قدرتی بی‌پایان می‌دهد، اما مسیر به دست آوردن این قدرت ممکن است رابطه ی گرتل و برادرش را به خطر بیندازد؛ به عبارت دیگر، گرتل برای رسیدن به «کمال» باید نقش‌های سنتی زنانه را کنار بگذارد. فیلم «گرتل و هانسل» به شکلی نمادین سعی دارد تا دو نگاه سنتی و مدرن را در خصوص نقش زن در جوامع به چالش بکشد اما درک هدف کارگردان از پرداختن به این موضوعات واقعا دشوار است.

این اثر، نبرد گرتل به عنوان یک زن در دنیایی بی‌رحم را روایت می‌کند؛ نبردی که به شکلی نمادین با ورود او به دوران بلوغ شروع شده. هدف از نشان دادن این نبرد، انتقاد از ضعیف دانستن زنان و به طور کلی، نگاه سنتی به نقش آن‌ها در جامعه است. با این حال، تمام شخصیت‌های شرور این داستان هم از زنان تشکیل شده‌اند! مادر گرتل و هانسل می‌خواهد جان فرزندانش را بگیرد، شخصیت منفی داستان یک پیرزن جادوگر است و حتی زنی که در همسایگی گرتل زندگی می‌کند هم به یک هیولا تبدیل شده. تمام پلیدی‌های این اثر در وجود زنان قرار گرفته و در نقطه‌ی مقابل آن‌ها، مردان یا در نقش کودکانی معصوم یا مبارزانی خوش قلب در داستان حضور دارند. این فیلم از یک طرف، زنان را فراتر از نقش‌های سنتی خود تعریف می‌کند و از طرف دیگر، همواره مسیر آن‌ها را به سیاهی و پلیدی ختم می‌کند. این نگاه بدبینانه را می‌توان یکی از متحجرانه‌ترین تعاریف در خصوص زنان دانست؛ نگاهی که زن را باعث و بانی رانده شدن انسان از بهشت و ریشه‌ی تمام مشکلات می‌داند. کارگردان این اثر در انتقال پیامی که در ذهن دارد اصلا موفق نیست؛ چون یک بار زن‌ها را فراتر از تعاریف سنتی خود معرفی کرده و بار دیگر تمام بدی‌های جهان را در وجود آن‌ها متجلی می‌کند. این امر فیلم «گرتل و هانسل» را به یک کلاف سردرگم تبدیل کرده که نمی‌تواند منظور و هدف سازندگان خود را به درستی به مخاطب انتقال دهد.