نقد سریال هیولا

اول از همه باید به تعداد شخصیت‌های ریز و درشت سریال اشاره کرد. در سینما و تلویزیون برای هر شخصیت، یک قوس و منحنی تعریف می‌شود که وابسته به زمان و تغییرات محیطی است. یعنی کاراکتر هوشنگ شرافت و حتی دو کودکی که دارد، همگی تا پایان قصه دستخوش تغییراتی می‌شوند. تقریبا ناممکن است که در یک اثر درام و اجتماعی، یک شخصیت که در ابتدای اثر با او همراه می‌شویم، در پایان کار نیز همانگونه و بدون یک اپسیلون تغییر در بدنه داستانی حضور داشته باشد. اگر این گونه باشد باید به مهارت فیلم‌نامه‌نویس شک کرد. چون چه فایده‌ای دارد اگر برآیند شخصیتی در انتهای خط داستانی خنثی باشد؟ یعنی یک شخصیت فرعی، دقیقا همان چیزی باشد که در پایان فیلم است؟ پس چه اصراری است به قصه‌گویی؟ اگر قرار باشد بالای نود درصد کاراکترها، بدون تغییر شخصیتی در نهایت باقی بمانند قصه‌گویی جای خود را به اضافه‌گویی و چه بسا مهمل‌گویی می‌دهد.

آثار مهران مدیری به غیر از چند اثر سینمایی – که جدیدترین آن، ساعت پنج عصر است – همگی در یک نوع قالب تولید شده‌اند و هیولا نیز از این قاعده مستثنی نیست

آثار مهران مدیری به غیر از چند اثر سینمایی – که جدیدترین آن، ساعت پنج عصر است – همگی در یک نوع قالب تولید شده‌اند و هیولا نیز از این قاعده مستثنی نیست. پیمان قاسم‌خانی سرپرستی سناریوی هیولا را بر عهده گرفته بود، در حالیکه در تمام کاورهای سریال، نام امیر برادران به عنوان نویسنده واحد سریال نقش می‌بندد. شاید اگر صفر تا صد سناریوی سریال دست قاسم‌خانی بود، شیوه روایت داستانی هیولا به مراتب خیلی بهتر از وضعیت کنونی بود. مهران مدیری با تمام این صحبت‌ها همچنان نگاهش به اجتماع و مردم، یک نگاهِ دغدغه‌مند و دل‌نگران است. او این بار تلاش کرده تا مردم با آگاهی بیشتری به دنیای اطرافشان نگاه کنند. به عنوان مثال در اوایل داستان، کارگردان به خوبی جهل و نادانی عامه را به ما نشان می‌دهد که مردم از شدت نا امیدی و خشم به سمت صندوق فرهنگیان تخم مرغ پرتاب می‌کنند تا بلکه اندکی خشم‌شان فروکش کند. در سناریوی دیگر می‌بینیم که چطور سران خاف به خوبی با استفاده از حیله‌های کثیف‌شان، از پسِ اعتراض‌های مدنی و به حق مردم بر می‌آیند.

موتور محرکه پیشروی سریال کامروا و پسر احمقش هوشمند نیست، بلکه بخش اعظمی از جریان‌های فرعی داستان بر اساس حسادت‌های باجناق هوشنگ، مهیار مهر افزون (غضنفر چم‌چاره سابق) شکل می‌گیرد. محمد بحرانی و زوج هنری‌اش سیما تیرانداز بر اساس تیپ شخصیتی که در سناریو برایشان تعریف شده، جلوی دوربین بسیار استثنایی ظاهر می‌شوند اما مشکل ما دقیقا همین تیپ رفتاری است که به صورت اغراق‌آمیز به ما نشان داده می‌شود. زیبایی هنر در سینما و تلویزیون، در ذره‌بینی است که یک کارگردان در دست دارد. او برخی از مسائل را پر‌رنگ‌ و بزرگتر و سایر موارد را کم‌اهمیت و کوچک‌تر از حدشان نسبت به دنیای واقعی نشان می‌دهد. با این اوصاف اغراق در نمایشِ تازه به دوران رسیدگیِ خانواده چم‌چاره از حد معمول می‌گذرد و چه بسا تو ذوق می‌زند. کما اینکه این نکته منفی در سریال پرحاشیه‌ی «در حاشیه» نیز وجود داشت و کاراکتر «بهروز عشقی» (مهران غفوریان) بیش از حد به یک فرد احمق و کندذهن در کالبد یک پزشک قلابی شباهت داشت.