زمین چند سال قدمت دارد؟
سن تخمینی کره زمین چقدر است
تصور میشود که قدمت زمین حدود ۴.۵۴ میلیارد سال باشد. همراه با سیارات دیگر، زمین در روزهای اولیه منظومه شمسی متولد شد که برای اولین بار حدود ۴.۶ میلیارد سال پیش شروع به شکلگیری کرد.
چگونگی شکل گرفتن زمین
منظومه شمسی حدود ۴.۶ میلیارد سال پیش از مواد موجود در ابر عظیم و چرخشی از گاز و غبار به نام سحابی خورشیدی شکل گرفت. گرانش باعث شد این ابر روی خود فرو بریزد، بچرخد و به شکل دیسک صاف شود. بیشتر مواد موجود در آن ابر به سمت مرکز کشیده شد و پیش ستارهای را تشکیل داد که در نهایت تبدیل به خورشید شد.
بقیه مواد شروع به جمع شدن در تودههایی به نام سیاره کوچک کردند. اینها به نوبه خود به تدریج با دیگر سیارات کوچک گرد آمدند و اجرام بزرگتری به نام پیش سیارهها را تشکیل دادند. زمین بهعنوان یکی از این پیش سیارهها، احتمالا حدود ۴.۵ میلیارد سال پیش شروع به شکل گرفتن کرد. یک دیسک پرتو سیارهای تصویر یک هنرمند از یک دیسک در حال چرخش از گاز و غبار، شاید شبیه به دیسکی که منظومه شمسی ما را بهوجود آورده است.
تاریخ زمین
همانطور که زمین اولیه رشد کرد، عناصر سنگینتر درون آن شروع به فرورفتن به سمت مرکز کردند و هسته را تشکیل دادند و عناصر سبکتر به سطح بالا آمدند. این فرآیند که تمایز نامیده میشود، احتمالاً طی دهها میلیون سال اتفاق افتاده است. در طی مراحل اولیه، یک پیش سیاره به اندازه مریخ، که اغلب به عنوان Theia شناخته میشود، با زمین جوان برخورد کرد و مواد هر دو پیش سیاره را به فضا پرتاب کرد.
برخی از این مواد به زمین برگشتند، اما برخی از مواد در نهایت در مداری به دور زمین ترکیب شدند و ماه را تشکیل دادند. زمین در طول زندگی اولیه خود همچنان ضربههایی را تجربه میکرد، اگرچه هیچ کدام به اندازه برخورد با Theia چشمگیر نبود. در دورهای به نام بمباران سنگینی که احتمالاً بین ۴.۱ تا ۳.۸ میلیارد سال پیش رخ داده، نرخ برخورد سیارکها و دنبالهدارها در منظومه شمسی داخلی افزایش یافته است.
بمبارانهای سنگین پیامدهای زمین شناسی عمدهای داشته که از جمله باعث ذوب شدن پوسته زمین و متمایز شدن آن و شکل دادن به جو اولیه و اقیانوسها شده است. اگرچه فعالیتهای زمین شناسی باعث بستهشدن حفرههای روی زمین شده اما این حفرهها همچنان در سطح ماه بهچشم میخورند. حدود ۴.۳ میلیارد سال پیش، سطح زمین به اندازه کافی سرد شده بود تا بخار آب موجود در جو روی سطح متراکم شود و منجر به تشکیل اقیانوسها شود.
فعالیتهای آتشفشانی که در آن زمان گستردهتر بود، گازهایی آزاد کرد که جو اولیه را شکل داد. حیات حدود ۳.۵ تا ۴ میلیارد سال پیش به شکل موجودات ساده و تک سلولی پدید آمد. زمین احتمالاً در چند صد میلیون سال گذشته به شکلی بوده است که امروز میشناسیم؛ با قارههای قابل تشخیص، اقیانوسها، آب و هوای مساعد و زندگی متنوع. اما از طریق فعالیتهای تکتونیکی و آتشفشانی تدریجی خود و از طریق تأثیرات سریعتر تغییرات آب و هوایی به تکامل خود ادامه میدهد.
قدمت سنگ زمین نسبت به ماه
سنگی روی ماه توسط فضانوردان آپولو 14 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و مشخص شد که منشا آن در واقع از زمین سرچشمه گرفته است و احتمالاً پس از پرتاب شدن در اثر برخورد بزرگ، راه خود را به ماه باز کرده است. همچنین محققان بر اساس وجود مقادیر زیادی از مواد معدنی که در زمین رایج هستند اما در ماه نادر هستند، میدانستند که این ماده از زمین آمده است. بر اساس تجزیه و تحلیل، این سنگ بین ۴ تا ۴.۱ میلیارد سال پیش تشکیل شده است.
دانشمندان چگونه قدمت زمین را تعیین میکنند؟
دانشمندان به لطف تکنیکهایی از جمله تاریخسنجی رادیومتری سنگها و کانیها، بررسی لایههای سنگهای رسوبی و مطالعه میدان مغناطیسی، توانستهاند جدول زمانی سیاره ما را جمعآوری کنند و به قدمت تقریبی زمین دست پیدا کنند. دقیقترین روش، تاریخ گذاری رادیومتری است که تجزیه ایزوتوپهای رادیواکتیو در سنگها را اندازه گیری میکند.
از آنجایی که زمین شناسان میدانند که این ایزوتوپها چقدر طول میکشد تا تجزیه شوند، میتوانند سن سنگ را با بررسی نسبت ایزوتوپهای والد (پیش از فروپاشی) و فرزند (پس از فروپاشی) در یک نمونه تعیین کنند. یکی از چالشهای مربوط به تاریخگذاری و قدمت زمین از طریق سنگها این است که بیشتر سنگهایی که در مراحل اولیه ایجاد سیاره ما شکل گرفتهاند احتمالاً از آن زمان به بعد در گوشته بازیافت شدهاند.
به همین دلیل، زمین شناسان همچنین با مطالعه سنگهای فراتر از زمین، از جمله شهاب سنگهایی که میلیاردها سال قبل از سقوط به زمین تشکیل شدهاند، شهاب سنگهایی از مواد زمین که در ماه پیدا شدهاند و سیارکهایی که در ماه پیدا شدهاند، درباره تاریخ منظومه شمسی نیز اطلاعات به ما میدهند. بیلیونها سال بدون هیچ تغییر عمدهای که ترکیب را تغییر میدهد، این سنگها دستنخورده باقی ماندهاند.
برای مثال، تصور میشود که سیارک بننو در ۱۰ میلیون سال اول تاریخ منظومه شمسی شکل گرفته است. با مطالعه نمونههایی که توسط ماموریت OSIRIS-REx به زمین بازگردانده شدهاند، دانشمندان میتوانند به اطلاعات مهمی در مورد منظومه شمسی اولیه دست پیدا کنند.
نظرات
دیدگاه خود را اشتراک گذارید