سفری به خارج از منظومه شمسی
آیا زندگی در خارج از منظومه ما امکانپذیر است
کمکم انسان در حال راهیابی بهفضا است و تلاش میکند تا جایی برای زندگی غیر از زمین پیدا کند تا اگر روزی زمین قابل سکونت نبود بتواند در سیارهای خارج از منظومه شمسی سکونت کند.
سال ۲۰۱۵ یک فضاپیمای ناسا عکسهای تماشایی از پلوتون گرفت و برای همیشه دیدگاه بشر را نسبت به این جهان تغییر داد. نیوهورایزنز با سرعت ۳۱۵۰۰ مایل در ساعت از کنار جسمی به نام Ultima Thule عبور میکند و از فاصله ۲۲۰۰ مایلی آن میگذرد و به دنبال سرنخهایی برای یافتن چگونگی تشکیل منظومه شمسی است. Ultima Thule چهار میلیارد مایل از خورشید فاصله دارد، در منطقهای که بسیاری از ستارهشناسان معتقد بودند چیز زیادی وجود ندارد که ارزش مطالعه داشته باشد.
زمانی این دیدگاه وجود داشت که همه چیزهای بزرگ و جالب منظومه شمسی کشف شدهاند. زمانی که فضاپیمای پایونیر 10 ناسا در ژوئن ۱۹۸۳ از مدار نپتون عبور کرد، برخی از روزنامهها اعلام کردند که منظومه شمسی را ترک کرده است. پلوتون در آن زمان هنوز یک سیاره بهشمار میرفت، اما در درونیترین قسمت مدار خود و از نپتون به خورشید نزدیکتر بود. سیوپنج سال بعد، کمربند کویپر، منطقهای که پایونیر 10 به تازگی وارد آن شده و نیوهورایزنز به کاوش در آن ادامه میدهد و فضاهای فراتر از آن شاید جذابترین قسمتهای منظومه شمسی باشند.
در دامنه وسیع و یخی آنها سرنخهایی در مورد چگونگی ترکیب شدن خورشید و سیارات، از جمله سیاره ما، از گاز و غبار در ۴.۵ میلیارد سال پیش وجود دارد. حتی در مکانهایی دورتر ممکن است سیاراتی به اندازه مریخ یا زمین یا حتی بزرگتر از آن وجود داشته باشد که برخی از ستاره شناسان معتقدند پیشرفتهای فناوری میتواند عصر جدیدی از اکتشافات سیارهای را آغاز کند. برای دههها پس از کشف پلوتون در سال ۱۹۳۰، این سیاره به عنوان یک مکان عجیب و غریب کوچک و یخی با مداری کج و کشیده بهشمار میرفت.
سپس در سال ۱۹۹۲، جرمی بسیار کوچکتر از پلوتون در این منطقه فراتر از نپتون کشف شد. با پیدا شدن تعداد بیشتری از این سیارات کوچک و یخی، پلوتون دیگر عجیب به نظر نمیرسید. در عوض، این فقط یکی دیگر از ساکنان کمربند کویپر بود، اما سال ۱۹۵۱ ستارهشناسی وجود حلقهای از زباله را در آن سوی نپتون کشف کرد. امروزه بیش از ۲۰۰۰ جهان در قسمتهای خارج از منظومه شمسی کشف شده و به احتمال زیاد میلیونها جهان دیگر وجود دارد.
در کمربند اصلی کویپر، اجسام به دو گروه تقسیم میشوند؛ اولی شامل اجسامی است که ظاهرا توسط نپتون به بیرون پرتاب شدهاند. بسیاری از آنها، از جمله پلوتون، با زاویهای نسبت به بقیه منظومه شمسی کج شدهاند. این ایده کمک میکند که تصور کنیم سیارات غول پیکری مثل مشتری، زحل، اورانوس و نپتون همیشه در جایی که اکنون هستند، نبودند بلکه به مدار فعلی خود مهاجرت کردند.
سیاراتی به اندازه زمین در جوانی منظومه شمسی شکل گرفتهاند
پروژهای به نام Outer Solar Origins Survey بهطور سیستماتیک حدود ۱۰۰۰ جرم کمربند کویپر را به مدت چهار سال ردیابی کرد. این اطلاعات میتواند به نشانههایی از سیارات به اندازه زمین یا مریخ منجر شود که در جوانی منظومه شمسی شکل گرفته و سپس به فضای بین ستارهای پرتاب شدهاند. دسته دوم از اجرام کمربند کویپر که به عنوان کلاسیکهای سرد شناخته میشوند، مدارهای تقریباً دایرهای دارند و در همان صفحه سیارات قرار دارند.
این نشان میدهد که آنها تا حد زیادی از زمان تولد منظومه شمسی دست نخورده بودهاند. ستاره شناسان میگویند اجرام در منظومه شمسی بیرونی قرمز رنگ هستند که ناشی از واکنشهای شیمیایی تشعشعات است، اما اخترشناسان می گویند که اجسام کلاسیک سرد حتی قرمزتر یا ماوراء قرمز هستند. تعداد شگفتانگیزی از کلاسیکهای سرد یعنی حدود یک سوم آنها، دوتایی هستند؛ دو جسم تقریباً یکسان که به دور یکدیگر میچرخند.
این وفور جفت میتواند چیزی در مورد ماهیت ملایم چگونگی گرد هم آمدن اجزای سازنده سیارات بیان کند. این احتمال وجود دارد که برخوردهای خارج از منظومه شمسی به قدری نادر باشد که چنین جفتهایی در طول اعصار زنده مانده باشند. برخی از دانشمندان ادعا میکنند قسمت بیرونی کمربند کویپر کمی تاب خورده به نظر میرسد و این میتواند نشانهای از گرانش باشد که توسط یک نیروی بزرگتر اعمال میشود.
بنابراین، نهتنها ممکن است سیاراتی قابل مقایسه با مریخ و زمین در این منطقه وجود داشته باشند، بلکه ممکن است خیلی قدیمیتر از این سیارات در خارج از منظومه شمسی در حال فعالیت باشند. حتی دورتر، فراتر از کمربند کویپر، گروه دیگری از اشیاء هستند که بیشتر گیج کننده بهنظر میرسند. اولین مورد، سدنا، در سال ۲۰۰۳ کشف شد که در نزدیکترین مکان به منظومه شمسی درونی، هفت میلیارد مایل از خورشید یا بیش از دو برابر نپتون فاصله دارد و بسیار دورتر از آن است که توسط گرانش تحت تاثیر قرار بگیرد.
هر یک از سیارات غولپیکر سدنا در دورترین مدار خود حدود ۸۷ میلیارد مایل از خورشید فاصله دارد که دیدگاه ما را نسبت به آنچه ممکن است در قسمت بیرونی منظومه شمسی رخ دهد تغییر داد. اجساد دیگری در مدارهای سدنا از آن زمان کشف شده است. برخی از ستاره شناسان میگویند که مدارها شبیه بههم هستند و به تأثیر یک مینی نپتون اشاره میکنند که سیاره نهم نامیده میشود و در مداری بیضوی آهسته در فاصله بیش از ۲۰ میلیارد مایلی از خورشید حرکت میکند. (نپتون حدود ۲.۸ میلیارد مایل از خورشید فاصله دارد.)
اما دیدگاههایی دیگری نیز وجود دارد که وجود سیارهای به این بزرگی در چنین مداری دور را زیر سوال میبرد و واقعی بودن آن را عجیب میداند. اخترشناسان همچنین در مورد اجرام کوچکتر کمربند کویپر کنجکاو هستند؛ چراکه این اجرام بسیار کوچکتر از آن هستند که توسط تلسکوپها دیده شوند. این میتواند به یک سرنخ مهم در چگونگی شکلگیری سیارات تبدیل شود. به جای اینکه دانههای گرد و غبار به تدریج در تودههای بزرگتر و بزرگتر ادغام شوند، میتوان به فرآیند سریعتری اشاره کرد که در آن ابری از آنها به یکباره به صورت تکهای از سنگ و یخ تشکیل شده است.
نظرات
دیدگاه خود را اشتراک گذارید