سریال نون خ اولین بار در نوروز ۱۳۹۸ پخش شد. از همان روزهای ابتدایی پخش پربینندهترین سریال نوروزی لقب گرفت و توانست توجه زیادی جلب کند. سال گذشته با تکیه بر موفقیت فصل اول، قسمت جدیدی از این سریال پخش شد و در نوروز ۱۴۰۰ قسمت سوم آن.
به گواه سالها سریالسازی در شبکههای آنلاین آنور آبی و داستان تکراری سریال سازی در کشور خودمان بارها به این نتیجه رسیدهایم که ساخت دنبالهی یک سریال موفق بلایی بر سر جسم و جان اولیه آن است. چند کار موفق را میشود نام برد که پس از تمدید فصلهای متمادی همچنان کیفیت روز اول خود را چه در قصهگویی و چه در انتخاب و دقت نظر کارگردانی حفظ کردهاند؟ با نگاهی به مطرحترین سریالهای تک فصلی خارجی – نه مثل Breaking Bad و Game Of Thrones و امثالهم که از ابتدا قرار بر دنبالهدار بودنشان بوده – میتوان فهمید که حتی تیمهای حرفهایتر نیز بدون ایده و تلاشی جانکاه، به ندرت توانستهاند اثری در حد قسمت اول سریالهای پر طرفدار خود خلق کنند. در ایران که بررسی سادهتر است. غیر از پایتخت که به نظرم میرسد فصل سومش بهترین فصل آن از نظر جنبههای داستانی و ایدههای جدید بود، کار دیگری را سراغ ندارم که در کیفیت ساخت حتی اندکی توانسته باشد گوی سبقت را از خودِ اولیهاش بقاپد. سریال نون خ هم استثنا نیست. همینجا روشن کنم که این مطلب بر خلاف عنوانش نقد خودِ سریال نون خ مجهز به الزامات سینمایی یا بر اساس منطق داستانی نیست چرا که هم شمای خواننده و هم من نویسنده از استانداردهای ساخت چنین آثاری در صدا و سیما خبر داریم و میدانیم با متر و معیارهای فرمی یا حتی ساختاری فیلمنامه چنین آثاری حتی قابلیت بحثهای دوستانه را هم ندارند چه برسد به نقدهای جدی. اما این مطلب در ستایش نوعی فیلمسازی و در تایید محبوبیت و مقبولیتی که سریال نون خ پس از سه فصل توانسته به دست آورد و این کار کمی نیست.
اینکه چرا نون خ در بین سریالهای چند فصلی هنوز استثنا نشده را باید در داستان چفت و بستدارترش در فصل اول جست و جو کرد. ماجرای مردی روستایی که برای فروش تخمههای خود و همروستاییهایش به شهر میآید و درگیر بلاهای عجیب و غریبی میشود. همین داستان یک خطی چیزی است که در فصلهای بعدی وجود ندارد یا ساختارش اینقدر ضعیف است که نمیتوان آن را تشخیص داد. در واقع سریال نون خ ۳ و ۲ پر از خرده پیرنگهایی هستند که روی همان شخصیتهای نون خ یک بارگذاری شدهاند، بدون کم و کاست. چه ماجراهای مربوط به زلزله در فصل دوم و چه کرونا و مسئلهی ازدواج نورالدین و چند میلیارد پول و معدن در فصل سوم نمیتوانند کشش داستان فصل اول را ایجاد کنند.
سعید آقاخانی در حکم کارگردان و شخصیت اصلی سریال نون خ، پیونددهندهی تمام اعضای سازنده چه در جلوی دوربین و چه در پشت آن آنقدر درست و به قاعده حرکت کرده که عملکردش ستایشآمیز است
پس چرا نون خ سریال مهمی است و ارزش تماشا دارد؟ این پرسش اول چند جواب اساسی دارد که بدون ترتیب آنها را مینویسم. اولی نوعی از سبک زندگی است که اثری چون نون خ، به خصوص در فصل سومش، مشوق آن است. جلوهای از صداقت و سادگی که آینهی تمام نمای تمام مردمان سختکوش این کشور است. حالا را نگاه نکنید که فشارهای اقصادی و روانی مختف همهمان را عاصی و خشمگین کرده، نون خ همان ذات انسانی مهرورزانهای را بازتاب میکند که زیباییاش را همهی ما درک کردهایم. در سکانسی در همین فصل اخیر نورالدین (با بازی سعید آقاخانی) شب هنگام برای کمک به یکی از اهالی روستا که مادرش احتیاج به ویلچر دارد میرود و در سکانسی که کمدی و تراژدی در هم آمیخته شدهاند میبیند که دیگر همروستاییهایش پیش از او برای رفع نیاز همسایهی خود شتافتهاند. همگی در تنگدستی و شرایطی سخت. این همبستگی و صمیمت در بین شخصیتها آنقدر نکتهی برجستهای است که لازم به موکد کردنش نیست و اینکه چنین سکانسی در سریالی در صدا و سیمای ملی شعاری و آبکی از کار درنیامده خودش در بردارندهی جواب دیگری به پرسش مطرح شدهی ابتدایی است.
سعید آقاخانی در حکم کارگردان و شخصیت اصلی سریال نون خ پیونددهندهی تمام اعضای سازنده چه در جلوی دوربین و چه در پشت آن آنقدر درست و به قاعده حرکت کرده که عملکردش ستایشآمیز است. او حالا یکی از قدیمیترین مهرههای تلویزیون است که هنوز آن را ترک نکرده. یکی از دلایل دلنشین و مطبوع بودن سریال نون خ حضور تاثیرگذار اوست. شخصیت او در سریال به عنوان معتمد مردم روستا و فردی که نمادی از درستکاری و صداقت است از جمله جذابیتهای نون خ به شمار میرود که تماشای آن را تبدیل به تجربهای دوست داشتنی کرده. تمام بازیگران سریال نون خ که کثرتشان در زمان تولید شرایط را بسیار سخت میکرده، تحت هدایت آقاخانی اینقدر روان و صمیمی نقش آفرینی میکنند که تماشای اکثر لحظات معمولی آنها کم نقصتر از آرتیست بازیهای دیگر سریالهای پخش شده در این روزهاست. آقاخانی در این فصل از پسِ بزرگترین چالش خود یعنی تعادل برقرار کردن بین بازیگران و نابازیگران کارش برآمده و توانسته از اکثر شخصیتهایش، جلوهی باورپذیری را به نمایش بگذارد.
فضای متفاوت سریال نون خ و رنگها، لباسها و صحنههای بکر آن از جمله عواملی است که باعث آرام گرفتن چشم مخاطبان هنگام پخش این مجموعه میشود
فضای متفاوت سریال نون خ و رنگها، لباسها و صحنههای بکر آن از جمله عواملی است که باعث آرام گرفتن چشم مخاطبان هنگام پخش این مجموعه میشود. فضای بومی و شناختهی شدهی هر کشور همواره جزو عوامل موفقیت فیلمها و سریال بوده و در ماندگار و معتبر شدن آنها نقشی اساسی داشته. منطقهی کردستان و زبان کردی جزو مناطقی از ایران هستند که کمتر به آنها پرداخته شده. البته غیر از تهران در مورد تمام شهرهای دیگر میتوان چنین نظری داد اما کردها و کردستان و داستانهایشان با وجود پتانسیل بالا برای بهرهبرداری سینمایی نادیده گرفته شدهاند و حالا با پخش سریال نون خ در آن حوالی و حس و حالش، میتوان قدر این فضا و قصههای فولکلورش را بیشتر دانست.
یکی از مهمترین جوابها برای پیدا کردن چرایی سوال اولیه در خرده پیرنگها و موقعیتهای کمدی سریال است که به خوبی در چهارچوب مردم کردستان و متناسب با شرایط و شخصیتهای قصه رخ میدهند. لحظات طنز سریال نون خ آنقدر به زندگی حقیقی ما نزدیک هستند و به قدری با لودگی و مضحک بودن فاصله دارند که میتواند از خنده و شور و شعف خود پس از برخی سکانسهای آن لذت برد.
سریال نون خ توانسته با خلق قصهای محلی و مربوط به قومیتی خاص به یکی از پربینندهترین سریالهای تلویزیون ملی تبدیل شود. شناخت درست عموم مردم، واکنش نسبت به مسائل اجتماعی، تلاش برای نشان دادن مردمی معمولی بدون تنزل مقام آنها یا کاریکاتور کردنشان، استفاده از چهرههای جدید و خوشآتیه، روایتی در دل طبیعت و فضای باز و پر از رنگ و المانهای ایرانی، استفاده از خرده پیرنگها و روابط صمیمانه بینشان، لهجهی شیرین و شخصیتهای جذاب و حضور تعیین کنندهی سعیدآقاخانی چندی از مواردی هستند که پردهای روی ضعفها و گنگ بودن داستان سریال نون خ ۳ میاندازند.
سریال نون خ مجموعهی قابل قبولی است که به خاطر ویژگیهای بصری و محتوای همدلانهاش، اگر چشمهایمان را روی ایرادات ریز و درشتش ببندیم، میتوان زمانی را صرف تماشای شوخیهای اندک اما شیرینش کرد.
- حضور جذاب سعید آقاخانی
- تعادل ایجاد شده بین بازیگران و نابازیگران
- تعریف داستانی بومی و پر از المانهای ایرانی
- لحظات طنز شیرین و جذاب
- گیجی و سردرگمی داستان
- اشکالات متعدد در منطق روایی
نظرات
دیدگاه خود را اشتراک گذارید