ما حصل چنین سال سرد، کسلکننده و آشفتهای باید هم ختم به چنین مراسم اسکاری میشود. مراسم اسکار سال ۲۰۲۱ به سان فوتبالهای بدون تماشاگری که حالا دیگر به دیدنشان عادت کردهایم، بدون تماشاگر، بدون غافلگیری خاص و بدون درخشش و زرق و برق ستارهها برگزار شد. ارکستری در کار نبود. فرش قرمز با کمترین نفرات و با شدیدترین محدودیتها پهن شد. خوانندهی مطرحی حضور نداشت و حتی سخنرانیها نیز چنگی به دل نزدند.
نمیدانم این بینظمی در خوانش برندگان طعنهای به سال دیوانهواری بود که از سر گذراندیم یا از اتاق فکر برگزارکنندگان مراسم نشات گرفته بود. هر چه که بود طعم مراسم اسکار امسال را تلختر کرد. انتقال جایزهی کارگردانی به اوایل مراسم و قرار دادن جایزهی «بهترین فیلم» قبل از دو جایزهی بهترین بازیگر زن و مرد نوعی فروکاستن اهمیت خود فیلمها و ستارهمحوری بود. تلفیق این بینظمی با سردی و سکون حاکم بر مراسم یکی از حوصله سربرترین مراسمهای اسکار چند سال اخیر را رقم زد.
جوایز اصلی در اسکار ۲۰۲۱؛ مسیر آیندهی سینما
همهی ما میدانیم مراسمهای سینمایی مهم گاهی چقدر سیاسی میشوند و از مسیر هنریشان به دور میمانند. با این وجود چیزی از شدت اهمیت این مراسمها که اسکار در راسشان قرار دارد کم نمیشود. با اینکه در سالهای متمادی شاهد تصمیمات عجیب و غریب در اعلام برندگان اسکار، خصوصا رشتهی بهترین فیلم بودهایم اما جریانی که اهدای جوایزی در این سطح ایجاد میکند به شدت حائز توجه است. اهدای جوایز در هر سال غیر از اعتبار و اندک جایزهی نقدی که به همراه دارد شکل دهندهی آیندهی سینمای جهان است. فیلمسازان جوان مختلف در سطح جهان با نگاه به برندگان این جوایز مسیر جدیدی را پیش روی خود مییابند برای رسیدن به آن تلاش میکنند و این مهمترین تاثیر این دست از جوایز روی سینما است.
اهدای جوایز در هر سال غیر از اعتبار و اندک جایزهی نقدی که به همراه دارد، شکل دهندهی آیندهی سینمای جهان است
ادامهی توجهی اعضای آکادمی اسکار به فرهنگ و زیست آسیایی، به خصوص در آسیای شرقی، نمودش را در پخش جوایز چند سال اخیر نشان داده؛ از تاریخ سازی Parasite بونگ جون هو در سال گذشته تا ادامهی درخشش کلوئی ژائو چینیتبار و نامزدی فیلم Minari در چند بخش. جوایز اصلی غافلگیری چندانی نداشت. فیلم Nomadland فاتح بی چون و چرای فصل جوایز شد و این موفقیت عالمگیر از سال آینده باید منتظر روند رو به رشد ساخت فیلمهای جادهای و تک شخصیتی چون این اثر باشیم. یکی از اتفاقات عجیب اسکار ۲۰۲۱ برنده شدن امرالد فنل به عنوان نویسندهی فیلم Promising Young Woman در بخش بهترین فیلمنامهی ارجینال بود. در حالی که فیلم The Trial of the Chicago 7 به نویسندگی و کارگردانی آرزون سورکین در این بخش وجود داشت. انگار هنوز هم اسکی روی موجهای جنبش Metoo آن هم با شعاریترین حالت ممکن ادامه دارد. این در حالی است که این جنبش در سال سینمایی گذشته میتوانست پرچمدار قدرتمندتری چون فیلم Never Rarely Sometimes Always داشته باشد که هیچ توجهی به آن نشد. بهترین فیلم خارجی زبان نیز مطابق انتظار به اثر تحسین شدهی توماس وینتربرگ یعنی Another Round رسید و رقابت بین انیمیشن Wolfwalkers و Soul نیز به برد نمایندهی دیزنی ختم شد.
فلوریان زلر هم با اقتباس از روی نمایشنامهی خودش توانست جایزهی بهترین فیلمنامهی اقتباسی را برای فیلم The Father کسب کند. این جایزه در حالی به زلر رسید که رامین بحرانی به خاطر اقباس از روی کتاب ببر سفیدِ برندهی جایزهی من بوکر، رقیب او در این لیست پر از مدعی بود.
بهترین بازیگران؛ نقشهای ماندگار، یادگار برای آیندگان
کمترین ستایش آن نگاههای اندیشناک پدرِ در آستانهی زوال و اندوهناک، جایزهی اسکار بهترین بازیگر نقش اصلی مرد برای آنتونی هاپکینز بود. دومین اسکار او پس از «سکوت برهها» برای پاسداشت سالها تجربهی عمیق هنری که به حق سزاوار نقشآفرینی پیچیده و چند بعدی او در فیلم The Father بود. در حالی که فصل جوایز جایزههایش را تقدیم چادویک بوزمن فقید کرده بود اعضای آکادمی ساختارشکنی کردند و اسکار را لایق فرد دیگری دانستند تا دست بوزمن تا همیشه از رسیدن به جایزهی اسکار جا بماند. در لیست نامزدهای این جایزه میتوان به ریز احمد به عنوان اولین بازیگر مسلمان نقش اصلی نامزد اسکار شده و گری اولدمن بزرگ اشاره کرد که هر دو اسیر هنرمندی خیرهکننده هاپکینز شدند.
فرانسیس مک دورمند نیز به فاصلهی چند سال پس از فیلم «سه بیلبورد خارج از ابینگ میزوری» توانست برای دومین بار فاتح این جایزه شود. واقعیت این است که رقابت خانمها در این بخش آنقدر جدی و نزدیک به هم بود که اعضای آکادمی احتمالا سختترین تصمیمگیری را در این بخش داشتهاند. با این حال مک دورمند بیشتر از همه لایق جایزه شناخته شد و با اسکارش توانست تعداد جوایز فیلم Nomadland را دستنیافتنیتر کند.
دومین غافلگیری مراسم اسکار ۲۰۲۱ اهدای جایزه بهترین بازیگر نقش مکمل زن به یو جونگ بون برای فیلم Minari بود. در سالی که سال مهمی برای فیلمها و سینما نبود، حرف اول را بازیگران زدند. به راستی هم آنها توانستند بار کسلکننده و تکراری بودن داستان فیلمها را تا حد زیادی به دوش بکشند و ما را تا انتها برای تماشای شخصیتهای زیرک و آشنایشان مشتاق نگه دارند.
سوال همیشگی؛ هنر یا سیاست؟
پس از پایان مراسمهای بزرگ این سوال همیشگی ماست که آیا هنر برنده شد یا سیاست؟ امسال زور کدام یک توانست بر دیگری بچربد؟ به گواه انبوه نظرات منتقدان و مخاطبان ثبت شده، میتوان امسال را سال تعادل بین دو طیف هنر و سیاست دانست. اتفاقات سیاسی اخیر و اقبال جهانی به انرژیهای سبز و پاکیزه توجه را از خاورمیانه نفت خیز معطوف به خاور دور کرد. سینما هم به طبع این رویکرد حالا بیشتر شیفتهی تفکرات و فرهنگ آسیای شرقی شده. مهاجران نیز که پس از ماجراهای ترامپ چندسالی میشود نقل هر محفل سینمایی بزرگی شدهاند و دور از انتظار نبود که اعضای آکادمی روی خوش به آنها نشان دهند. جنبشهای زنان و فمینیستها را نیز حالا دیگر باید جزئی جدایی ناپذیر از تاریخ سینما بدانیم که صاحبان جشنوارهها به شدت روی خوشی به آنها نشان میدهند. با تمام این تفاسیر انتخاب برندگان در سال سینمایی اخیر را میتوان یکی به نعل و یکی به میخ زدن دانست. جوایز اصلی به دغدغههای سیاسی و اجتماعی داده شد و جوایز بخشهای دیگر به خوش ذوقیهای هنری.
مراسم اسکار سال ۲۰۲۱ با دو ماه تاخیر و با وجود محدودیتهای ناشی از پاندمی کرونا برگزار شد. مراسمی سرد و بی روح که ناشی از سال کم فروغ سینمایی اخیر بود. حالا تنها خواستهی ما به قول فرانسیس مک دورمند هنگام سخنرانیاش نشستن در سالنهای کم نور سینما در کنار دوستان و آشنایانمان و تماشای فیلمهای محبوبمان است که امیدوارم هرچه زودتر راهی برای دسترسی به آن ممکن شود.
نظرات
دیدگاه خود را اشتراک گذارید