در سال سالنهای خالی و پردههای خاموش، Minari و Another Round دو فیلم مهم سال بودند که از نظر نگارنده، جایگاهی بالاتر از تمام آثار آمریکایی سال ۲۰۲۰ داشتند و توانستد نوری در میان سینمای تاریکِ کرونا زده، روشن کنند. در این مطلب میخواهیم به بررسی این دو فیلم مهم سال بپردازیم و بگوییم چرا هر دو فیلم Minari و Another Round تا این اندازه اهمیت دارند و تماشایی هستند. مخصوصا در این دوران.
راز ماندگاری در اصالت است. Minari و Another Round به دلیل دارا بودن همین خصیصه در مرکز توجهی منتقدان قرار گرفتهاند. دو فیلمی که یکی قصهی مردی به آخر خط رسیده را تعریف میکند و دومی به خانوادهای مهاجر میپردازد که در جست و جوی آرزوهایشان به آمریکا سفر کردهاند. اما ملاک و معیار برای سنجش اصالت یک اثر سینمایی چیست؟ اصالت در مقابل ابتذال است. اصالت و جنبهی هنری و خلاقانهی یک اثر سینمایی را میشود از نطر پیوند و میزان برخورداری از خلاقیت شخصی و در مقابل به لحاظ میزان گرفتار بودن در ورطهی ابتذال بررسی کرد. از نظر بوهم – در مقالهای به قلم دکتر محمد علی حسین نژاد ۱۳۷۹ – امکان خلق اثری که از اصالت قابل ملاحضهای برخوردار میشود کاملا به نظم و ساختار ذهنی و آمادگی و و تواناییهای روحی و قابلیتهای کسی که آن را خلق میکند مربوط است. از مهمترین این شرایط و قابلیتها یکی این است که شخص اصولا در نزدیک شدن به موضوع و موقعیتی که با آن سر و کار پیدا میکند، چه موضوع یک پدیدهی فکری، تاریخی و فلسفی باشد و چه یک پدیدهی عینی طبیعی، انسانی، اجتماعی و… خود را از صمیم قلب و و با تمام وجود درگیر آن سازد و همه عقل و احساسش را در خدمت کشف، درک و سپس بیان چیز نو و تازهای درآورد که در موضوع و واقعیت پیش روی ممکن است وجود داشته باشد.
در فیلم Minari میتوان اصالت را در نگاه متعهدانهی کارگردان اثر، لی ایزاک چانگ، به سنتها و خانوادهی کرهای یافت
در اویل فیلمبرداری فیلم Another Round دختر توماس وینتربرگ، کارگردان فیلم، در یک تصادف تلخ، از دنیا میرود. در حین همین شرایط سخت و غیرقابل توصیف، وینتربرگ تصمیم میگیرد تا پروژهی ناتماماش را تمام کند. او اثری در تمنای جوانی میسازد که از ابتدا تا انتهایش در یک فرم بصری پر نشاط جلوهگر میشود. حال بدِ وینتربرگ به جای آنکه چالشی در مسیر ساخت اثری قابل توجه به وجود بیاورد، موجب به کمال رسیدن شخصیت اصلی فیلم میشود. در اینکه مدس میکلسون بازیگر بینظیری است شکی نداریم اما حضور او Another Round کیفیت دیگری دارد. تاثیر حال وینتربرگ روی شخصیت میکلسون در فیلم محسوس است. مخصوصا در لحظات ابتدایی میشود بازتابی از حالت روحی کارگردان را در صورت او دید. به هر حال نمیتوان از غم و رنج و اندوه فرار کرد اما میشود از این ماتم جان فرسا پلی ساخت برای خلق یک اثر هنری و وینتربرگ در تصمیمی درست به جای انتقال تجربهی غمانگیزش به ساختار فیلم، آن را به احوالات چهار مرد داستانش به ویژه میکلسون انتقال میدهد. «یک دور دیگر» از آن رو دارای ارزش و اعتبار فیلمی اصیل است که کارگردان از بحران مردی ساده به درک و دریافتی دراماتیک از سودای جوانی میرسد. او حال بد خودش را تبدیل به اثری میکند که نشاط و شوق به زیستن در انتهای آن موج میخورد. یک تعریف جدید از عشق، میان سالی و آگاهی.
در مورد Minari نیز میتوان اصالت را در نگاه متعهدانهی کارگردان اثر، لی ایزاک چانگ، به سنتها و خانوادهی کرهای یافت. با اینکه داستان Minari در خاک آمریکا روایت میشود و نیمی از دیالوگها به زبان انگلیسی است اما از تجربهی یک کارگردان کرهای در آمریکا زاده شده و توانسته درستترین تناسبات را بین مردمی بیگانه از هم پیدا کند. کارگردان میناری هم در فیلمش، از تجربهی زیستهاش بهره گرفته و دغدغهی جهانیاش را به تصویر کشیده. بله، اینگونه میتوان اثری هنری خلق کرد؛ با اتکا به داشتهها، تجربهی از سر گذرانده و مسئلهی شخصی. بدون سانتی مانتالیسم و شعارزدگی.
به گفتهی بوهم یکی دیگر از مقدمات لازم برای بررسی خصیصهی اصالت در سینما، رها کردن خود از اغراض، ذهنیتها، علائق و نظریاتی است که در وجود فرد تثبیت شده یا به صورت عادی پذیرفته شدهاند. در این صورت میتوان گفت که اگر سینماگر بخواهد هر گونه دیدگاه، نظر، قصد غرض و حتی تکنیکی که جزو آموختههای قبلی و در شرایط متفاوتی بوده یا توسط دیگران به او سفارش شده را بر کار خود تحمیل کند، در واقع از همان ابتدا در جهت رفع و حذف اصالت در فیلمی که تولید میکند اقدام کرده است. در چنین مواردی که گاهی و نه همیشه، فیلمهای سفارشی نیز درگیر آن میشوند، به دلیل فاقد بودن از اندیشهای خاص، احساس یا نگاهی نو، نمیتوان گفت اصالت دارند. در واقع چنانچه تماشگران یک فیلم بتوانند از طریق دیدن یک اثر خلاقانهی دارای اصالت در تجربهی نو و تازهی فیلمساز شریک وسهیم گردند و بر پرده سینما به نوعی خوآگاهی تازه و بدیع نسبت به انسان و جامعه و جهان و وقایع پیرامونشان دست پیدا کنند، شیرینی و رضایتمندی را تجربه خواهند کرد که عمیق و ماندگار است و برای همیشه در ذهن و حافظه آنها باقی خواهد ماند و چه بسا بتواند تاریکیها، توهمات و آشفتگیهای زیادی را از ذهنشان بیرون کند و افقهای روشن و امیدبخشی را فراروی زندگی فردی و اجتماعیشان گسترده خواهد کرد. چیزی که به واقع مسرور کننده است.
در Another Round این اتفاق به شکل مادیگرایانهتری میافتد. «یک دور دیگر» بیشتر تمایل دارد تا ما را با نگاهی جدید به جهان به درک و دریافتی سرخوشانه از زندگی برساند
اگر به دنبال این خصیصه در فیلم Minari بگردیم به تعریف تجدید نظر شدهای از خانواده میرسیم. خانواده و البته خانه. باز تعریف موارد پایهای و ریشهای چون خانه، خانواده، زندگی، عشق و… همواره در معرض افتادن در ورطهی ابتذال است. اما میناری نه تنها از این چالش عبور کرده که همین تهدید بزرگ را برای اصالت بخشیدن به خودش به کار بسته. خانوادهای کیلومترها دورتر از زادگاهشان در جهان عبور کرده از خیال و واقعگرایی مفرط و سرمایهدار، خودشان را درگیر جادوی همبستگی و کنار گذاشتن ترسها میبینند. Minari بر خلاف Another Round از پیشنهی شرقی خود استفاده میکند و نگاه معنوی و قابل درک شدهتری برای جامعهی ما دارد و ما را دعوت به حمایت و پشتیبانیای میکند که لازمهی این دوران سخت است. غیر از مضمون در فرم اثر نیز میتوان خلاقیت کارگردان را دید. در نحوهی مواجههی دوربین با فردِ تنها و فرد در میان خانواده، سکانسهای جر و بحث که در حین عصبی بودن، دلبستگی را نیز نشان میدهد و بسیاری موارد دیگر.
در Another Round این اتفاق به شکل مادیگرایانهتری میافتد. «یک دور دیگر» بیشتر تمایل دارد تا ما را با نگاهی جدید به جهان به درک و دریافتی سرخوشانه از زندگی برساند. دریافتی که شاید از نظر ارزشها و هنجارهای اخلاقی در یک جامعهی خاص مثل جامعهی خودمان، مورد قبول قرار نگیرد. اما با این وجود نمیتوان بر اساس تعاریف بالا فیلم را بی اصالت خواند. وینتربرگ سعی کرده تا در Another Round کمترین بهره را از نورهای مصنوعی بگیرد. حرکت سیال دوربین و استفادهی درست از نور حقیقی در سکانسهای مختلف با شرایط حسی متفاوت، توانسته عمقی به تصاویر فیلم ببخشد که ما را با خود همراه میکند.
برای پاسخ به سوال مطرح شده، اینکه بین Minari و Another Round کدام یک استحقاق بیشتری برای گرفتن معتبرترین جایزه سینمایی دارد؟ باید گفت با توجه مسائلی که مطرح شد و کیفیت بالای دو فیلم، چه در قصه گویی و چه در انتقال یک حس و تجربهی سینمایی خاص، نمیتوان حدس درستی در این رابطه زد. شما میتوانید نقد فیلم Minari و نقد فیلم Another Round را در سایت سرگرمی بخوانید و به تماشای دهمین قسمت پلان که به طور اختصاصی به بررسی فیلم میناری میپردازد بنشینید و پس از خواندن و تماشا، حتما نظرتان را با ما در میان بگذارید و بگویید به نظر شما کدام فیلم بیشتر لایق کسب جایزهی اسکار است؟
نظرات
دیدگاه خود را اشتراک گذارید