بررسی فصل چهارم سریال Rick and Morty – ریک و مورتی

فصل چهارم ماهیتی مستقل پیدا کرده و سعی می‌کند داستان و ماجراجویی‌های خودش را تعریف کند و از آن‌ها بگذرد

رویکرد سازندگان این‌گونه نبوده که قصد داشته باشند به سؤالات به وجود آمده‌ی فصل قبل جواب بدهند یا بخواهند به تئوری‌های طرفداران بها دهند. در عوض شاهد هستیم که فصل چهارم از این نظر ماهیتی مستقل پیدا کرده و سعی می‌کند داستان و ماجراجویی‌های خودش را تعریف کند و از آن‌ها بگذرد. نخستین قسمت این فصل نیز دقیقا همین موضوع را یادآوری می‌کند و از زبان «مورتیِ فاشیست» به ما می‌فهماند که تنها با روایت‌هایی دیگر از این شخصیت‌ها همراه هستیم و قرار نیست با سلسله اتفاقات خاصی روبه‌رو شویم که خود این امر، تصمیمی شجاعانه و خلاقانه لقب می‌گیرد. در دنیایی که سریال‌های بزرگی همچون «بازی تاج و تخت» (Game of Thrones) به این علت که به تئوری‌ها بیش از حد اهمیت می‌دهند، از مسیر بنیادی خود خارج می‌شوند، این موضوع دلگرم‌کننده است که «رویلند» نخواسته با پیروی از این قوانینِ به نسبت تثبیت شده‌ی تلویزیونی، این عنوان را متفاوت سازد.

مهم‌ترین و برجسته‌ترین بخش فصل چهارم را می‌توان شخصیت‌پردازی «ریک» و تغییرات بنیادی و ریشه‌ای به‌وجودآمده در آن دانست. در سه فصل قبلی، «ریک» با دید پوچ‌گرایانه و علمی خودش به موضوعات نگاه انداخته و به اعضای خانواده خود کمک می‌کرد. البته ریک برخی مواقع به‌خاطر خواست شخصی خودش به آن‌ها صدمه می‌زد، اما همیشه اتفاقات ناگوار را به‌گونه‌ای حل می‌کرد و وضعیت را حداقل نزدیک به شرایط عادی نگه می‌داشت. در این فصل، شاهد به تصویر کشیده شدن تناقض‌هایی هستیم که موجب می‌شوند نه تنها ریک پیچیده‌تر به نظر آید، بلکه وجهه انسانی‌اش هم نمایان‌تر شود و بالاخره او در چشم مخاطب به عنوان انسانی ظاهر شود که با مشکلاتی انسانی و قابل‌ لمس‌تر دست‌وپنجه نرم می‌کند. موضوعی که به این امر کمک می‌کند، استفاده از دو خط زمانی همزمان (که پیش‌تر هم در سریال بارها استفاده شده) در قسمت‌هاست که باعث شده در کنار ماجرایی که بار معنایی مستقل و متفاوتی دارد، «ریک» و مشکلاتش را همراهی کنیم. با این‌که ریک در کارنامه‌ی اعمالش کارهای بد کمی ندارد، همچنان او را به عنوان یک پروتاگونیست همراهی می‌کردیم اما ریک در قسمت سوم رسما در نقش یک آنتاگونیست ظاهر می‌شود و به عنوان پدربزرگی سخت‌گیر، «مورتی» را از دنبال کردن رؤیاهایش باز می‌دارد. چنین تغییر رویه‌ای برای این‌که دید مخاطب نسبت به او عوض شد، خلاقانه و البته الزامی است. او حتی برای کسانی که به تازگی با آن‌ها ملاقات کرده و شناختی کلی از بدبختی‌های آن‌ها دارد نیز عزاداری می‌کند و مستقیم در برابر نتایج اعمال خودخواهانه‌ی خود قرار می‌گیرد. ریک در قسمت‌هایی به ما می‌گوید که نه تنها خودش قهرمان نیست و علاقه‌ای به قهرمان بودن هم ندارد، بلکه دیگران هم نباید سعی کنند قهرمان باشند و این تلاش بیهوده است.