سم ریمی (Sam Raimi) یا ساموئل ام ریمی یکی از کارگردانان، تهیه کنندگان، نویسندگان و البته بازیگران بسیار پرآوازه و محبوب سینما است. شهرت عمدهی سم ریمی به کارگردانی سه گانهی مرد عنکبوتی برمیگردد که با گذشت زمان هنوز هم از بهترین سه گانههای مارول محسوب میشود. در همین راستا مطلب زیل به بیوگرافی سم ریمی به عنوان کارگدان جدیدترین اثر استودیو مارول خواهد پرداخت.
سم ریمی در ۲۳ اکتبر سال ۱۹۵۹ در رویال اوک واقع در میشیگان آمریکا متولد شد. خانوادهای که ریمی در آن به دنیا آمد یک خانوادهی یهود محافظه کار از یهودیانی بود که از روسیه به مجارستان مهاجرت کرده بودند. ریمی سه برادر و یک خواهر دارد. برادر کوچکتر او تد ریمی یک بازیگر است، و برادر بزرگترش ایوان فیلمنامه نویس و پزشک است. خواهر بزرگتر او، آندریا ریمی به عنوان گزارشگر دادگاه فعالیت میکند. برادر بزرگتر دیگرش یعنی ساندر ریمی، در ۱۵ سالگی به دلیل غرق شدگی درگذشت. ریمی در رابطه با از دست دادن ساندر گفته است که این آسیب بزرگ، خانوادهی ما را به هم نزدیکتر کرد. به گفتهی ریمی این اتفاق همواره بر نوع نگاه اون در فیلمسازی و داستانهایش نیز تأثیر داشته است. ریمی از دبیرستان فارغ التحصیل شد و بعد از آن به دانشگاه ایالتی میشیگان رفت. در آن دانشگاه زبان انگلیسی خواند اما پس از سه ترم برای فیلمبرداری The Evil Dead آنجا را ترک کرد. درواقع ریمی هیچوقت فیلمسازی را در دانشگاه یاد نگرفت!
سم ریمی و ورودش به دنیای سینما
ریمی زمانی شیفتهی فیلمسازی شد که یک روز پدرش دوربین فیلمبرداری را به خانه آورد. او شروع به ساخت فیلمهای کوتاه و ترسناک با یکی از دوستانش یعنی بروس کمپبل (Bruce Campbell) کرد که در سال ۱۹۷۵ با او آشنا شده بود. در کالج با هم اتاقی برادرش رابرت تاپرت (Robert Tapert) و کمپبل همکاری کرد تا درون جنگلها فیلمی ترسناک با زمان ۳۲ دقیقه را فیلمبرداری کنند. در آن زمان او فیلم کوتاه هفت دقیقهای Clockwork را با بازی اسکات اشپیگل (Scott Spiegel) و شریل گاتریج فیلمبرداری کرد. از طریق خانواده، دوستان و شبکهای از سرمایهگذاران ریمی توانست هزینه ساخت فیلم ترسناک بسیار موفق The Evil Dead (۱۹۸۱) را تأمین کند که به یکی از به یاد ماندنیترین فیلمهای سینما تبدیل شد و عملاً کار حرفهای ریمی را آغاز کرد.
فعالیت حرفهای ریمی در هالیوود
او کار بر روی سومین فیلمش یعنی Crimwave (۱۹۸۵) را آغاز کرد، فیلمی که با همکاری برادران کوئن ناشناخته در آن زمان ساخته شد. این فیلم که به عنوان یک کتاب کمیک لایو اکشن در نظر گرفته شده بود تا حدودی به دلیل دخالت ناخواستهی استودیو ناموفق بود. ریمی با بازی مهم Evil Dead II به ژانر ترسناک بازگشت و طنز بینظیری را به فیلم ترسناک فوقالعاده خود اضافه کرد و دین خود را به Three Stooges ادا کرد. او که مدتها علاقهمند به کتابهای مصور و کمیک بوکها بود سعی کرد سری کمیکهای سایه (Shadow) را در یک فیلم اقتباس کند, اما نتوانست حقوقش را تضمین کند بنابراین ابر قهرمانی به نام مرد تاریک (Darkman) را خلق کرد. این فیلم اولین فیلم بزرگ استودیویی او بود و از نظر تجاری موفق بود و دو دنباله را ایجاد کرد و به یک تریلوژی تبدیل شد. از این طریق او هنوز هم میتوانست برای بازی Evil Dead III، که نامش ارتش تاریکی بود و تقریباً به طور کامل از ژانر وحشت به سمت عناصر فانتزی و کمدی رفت بودجه خوبی را به دست آورد. Army of Darkness به عنوان آخرین فیلم از سه گانهی Evil Dead، از نظر تجاری ضعیف عمل کرد اما در هر صورت به یک فیلم کلاسیک کالت معروف تبدیل شد.
در دههی ۱۹۹۰ ریمی به سمت ژانرهای دیگر رفت و فیلمهایی مانند The Quick and the Dead با بازی شارون استون و جین هکمن که یک وسترن بود و فیلم جنایی مهیج A Simple Plan (۱۹۹۸) با بازی بیل پکستون و بیلی باب تورنتون را کارگردانی کرد. درام عاشقانه For Love of the Game (۱۹۹۹) با بازی کوین کاستنر هم از فیلمهای بسیار متفاوت ریمی بود.
سه گانه مرد عنکبوتی و دورهی اوج سم ریمی !
ریمی با پذیرفتن کارگردانی سه گانهای از محبوبترین و مشهورترین کاراکتر مارول در آن زمان توانست به شهرت بینظیری دست پیدا کند! شرکت مارول و سونی پیکچرز کارگردانهای بسیاری را برای انجام این پروژه در نظر گرفته بودند افرادی مانند دیوید فینچر بزرگ اما در نهایت ریمی برای این کار انتخاب شد. سم ریمی با فیلم پرفروش مرد عنکبوتی (۲۰۰۲) به موفقیتهای انتقادی و تجاری زیادی دست یافت. این فیلم بیش از ۸۰۰ میلیون دلار در سراسر جهان درآمد داشت و دو دنبالهی دیگر یعنی مرد عنکبوتی ۲ و مرد عنکبوتی ۳، هر دو به کارگردانی ریمی، تقریباً ۸۰۰ میلیون دلار فروختند. پس از اتمام سومین فیلم مرد عنکبوتی او برای تولید دو دنباله دیگر نیز برنامهریزی کرد؛ اما نتوانست فیلمنامه رضایتبخشی برای ادامهی کار پیدا کند. البته در سال ۲۰۲۲ ریمی با انعکاس درباره مرد عنکبوتی ۳ در مصاحبهای با رولینگ استون گفت:
این تجربه بسیار دردناکی برای من بود. من میخواستم یک فیلم مرد عنکبوتی بسازم تا خودم را به خاطر آن نجات دهم. مرد عنکبوتی 4 چیزی فراتر از سه فیلم قبلی بود. نمیخواستم فقط اثری دیگر را بسازم که مؤثرتر باشد. استاندارد بسیار بالایی در ذهنم داشتم و فکر نمیکردم بتوانم آن فیلمنامه را تا تاریخ شروع فیلمبرداری به سطحی برسانم که انتظارش را داشتم.
رابطهی سم ریمی با برادران کوئن
ریمی اغلب با جوئل و ایثن کوئن همکاری میکند، از زمانی که جوئل یکی از سردبیران سری فیلمهای Evil Dead بود؛ اما دوستی بین این سه نفر به پیش از این همکاری بر میگردد. سم، جوئل، ایثن و فرنسیس مک دورمند که از برترین بازیگران جهان و همسر جوئل کوئن است روزگاری با یکدیگر زندگی کردهاند و فیلمسازی و سینما را با یکدیگر یاد گرفتهاند. برادران کوئن در اواسط دهه ۸۰ همراه با ریمی Crimewave و The Hudsucker Proxy را نوشتند. حتی برادران کوئن بر اساس تجربیات خود در حین ساخت فیلم Fargo در مورد تیراندازی در برف برای A Simple Plan توصیه هایی به ریمی دادند.
البته ریمی تجربهی اندکی در بازيگر نیز دارد. او در فیلم The Stand به عنوان یک قاتل کمهوش، کیفهای بدن جان کارپنتر که به عنوان یک متصدی پمپ بنزین به قتل رسیده و در نقشی که شاید بزرگترین نقش او بهعنوان دستیار بداخلاق آلن آرکین باشد، جلوی دوربین رفت. این فیلم توسط دوست دوران کودکی او، نویسنده و کارگردان مایک بایندر (Mike Binder) نوشته شد و در اردویی فیلمبرداری شد که هر دو در جوانی در آن حضور داشتند.
تجربهی ریمی در ژانر فانتزی
به گزارش entertainment weekly ، ریمی به کارگردانی نسخه سینمایی هابیت که پیش درآمد سه گانه ارباب حلقهها است ابراز علاقه کرده بود. در سال ۲۰۰۸ گیرمو دل تورو (Guillermo del Toro) به عنوان کارگردان و پيتر جکسون (Peter Jackson) به عنوان تهیه کننده اجرایی این فیلمهای انتخاب شدند و سر انجام سه گانه هابیت از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۴ اکران شد و موفقیتهای بسیاری را کسب کرد. این پایان کار ریمی با ژانر فانتزی نبود. ریمی در نهایت کارگردانی فیلم Oz the Great and Powerful را بر عهده گرفت که در ۸ مارس ۲۰۱۳ توسط Walt Disney Pictures منتشر شد و ۴۹۳ میلیون دلار در سراسر جهان فروخت و بار دیگر توانایی این کارگردان در ژانرهای متنوع را به رخ کشید. بعد از کار کردن ریمی بر روی این فیلم بارها شایعاتی مبنی بر ساخت دنبالهای از فیلمهای Evil dead و Shadow پخش شد که به نتیجهای نرسید اما ریمی بر روی پروژههای متعدد دیگری کار کرد که چندان موفق نبودند.
بازگشت ریمی به ژانر ابرقهرمانی این بار با داکتر استرنج!
در ۵ فوریه ۲۰۲۰، اعلام شد که ریمی در حال مذاکره با مارول برای کارگردانی فیلم Doctor Strange in the Multiverse of Madness است. که ریمی در آوریل ۲۰۲۰ مشارکت خود را تایید کرد. بازگشت ریمی به ژانر فیلم ابرقهرمانی پس از بیش از ۱۵ سال بعد از مرد عنکبوتی ۳ در سال ۲۰۰۷ برای تمامی طرفداران بسیار هیجانانگیز بود. ریمی موفق شد سبک خود یعنی سینمای وحشت و قدرتش در جلوههای بصری را این بار در مدیومی بزرگتر با هزینه و قدرت بیشتر انجام دهد. فیلم Multiverse of maddens بهترین فیلم ریمی و مارول نیست و انتقادهای فراوانی را دریافت کرده است؛ اما نمیتوان منکر قدرت ریمی و سبک ویژه او در داستانسرایی این ژانر شد. با بازگشت ریمی مارول چهره جدیدتر و خشنتری را به خود گرفت که انتظار میرود ادامه این همکاری سود و شهرت فراوانی را برای هردو به ارمغان میآورد.
هنوز گزارشی مبنی بر پروژههای جدید سم ریمی منتشر نشده است. با توجه به تواناییهای سم ریمی در فیلمسازی در آینده فیلمهای بسیار ویژه و بزرگی را از او خواهیم دید. نطر شما درباره زندگی و بیوگرافی سم ریمی چیست؟ محبوبترین فيلم شما از این کارگردان چه اثری است؟
نظرات
دیدگاه خود را اشتراک گذارید