استودیوهای سونی

معرفی استودیوهای سونی | استودیوهای پلی‌استیشن در حال ساخت چه بازی‌هایی هستند؟

مروری بر آخرین اخبار استودیوهای انحصاری سونی

1%
  • 0/10
معرفی استودیوهای سونی | استودیوهای پلی‌استیشن در حال ساخت چه بازی‌هایی هستند؟ ۱ ۱۲ آبان ۱۳۹۹ مقالات جانبی (گیم) کپی لینک

چند روز دیگر باید خاطرات نسل هشتمی خود را پشت سر بگذاریم و وارد نسل جدید سرگرمی‌های ویدیویی شویم؛ نسلی که از همان ابتدا، نوید ماجراجویی‌های جذابی را می‌دهد. سونی با عناوین انحصاری و مایکروسافت با سرویس‌های استریم خود حسابی ما را آماده‌ی نسل نهم کردند. از طرفی دیگر، استودیوهای سونی از عوامل هستند که در موفقیت و محبوبیت پلی‌استیشن 5 نقش مهمی خواهند داشت. پس اگر می‌خواهید بدانید که استودیوهای پلی‌استیشن در حال ساخت چه عناوینی هستند و چه کارنامه‌ای دارند، به مناسبت پایان نسل هشت و آغاز نسل نه کنسول‌های بازی، در این مقاله سری به استودیوهای انحصاری سونی می‌زنیم تا ببینیم پلی‌استیشن چه برنامه‌هایی برای ما در نسل آینده خواهد داشت.

پلی‌استیشن 5 بزودی عرضه خواهد شد و خاطرات شش سال از ماجراجویی‌هایمان در نسل هشتم بزودی به پایان خواهد رسید، اما چیزی که برای همیشه در ذهن ما دوست‌داران بازی‌های ویدیویی باقی خواهد ماند، ارزش و کیفیت بازی‌های انحصاری سونی در نسل هشتم است. اگر بخواهیم روراست باشیم، باید قبول کنیم که استودیوهای سونی بهتر از استودیوهای مایکروسافت توانستند رسالت خود انجام دهند و در پایان این سونی بود که با انتشار عناوین قوی توانست گوی سبقت را از رقیب دیرینه‌ی خود، مایکروسافت، برباید. از همان Uncharted 4: A Thief’s End تا The Last of Us Part II و Ghost of Tsushima، رد پای آثار انحصاری سونی و پلی‌استیشن در بین برترین بازی‌های نسل هشتم دنیای بازی‌های ویدیویی به چشم می‌خورد.

خاطرات شش سال از ماجراجویی‌هایمان در نسل هشتم بزودی به پایان خواهد رسید، اما چیزی که برای همیشه در ذهن ما دوست‌داران بازی‌های ویدیویی باقی خواهد ماند، ارزش و کیفیت بازی‌های انحصاری سونی در نسل هشتم است

در سوی دیگر رقابت کنسول‌های بازی، مایکروسافت نتوانست آنطور که باید عملکرد خوبی در عرضه‌ی بازی‌های انحصاری از خود نشان بدهد و سیاست‌های خود را بر گسترش سرویس استریم معروف خود، گیم پس (Game Pass) متمرکز کرده است. مشخص نیست مایکروسافت از شکست خود در نسل هشت تجربه گرفته و به فکر جبران برمی‌آید یا نه، اما چیزی که معلوم است، این است که با توجه به مصاحبه‌های جدید جیم رایان (Jim Ryan)، رییس سرگرمی تعاملی سونی (Sony Interactive Entertainment)، تمرکز سونی بر بازی‌های درجه‌ی یک انحصاری در نسل نه نیز ادامه خواهد یافت و قرار است همچون نسل هشت، در سال‌های آینده نیز شاهد انتشار بازی‌های بسیار خوبی از سوی استودیوهای سونی باشیم. در ادامه به سراغ تمامی استودیوهای سونی خواهیم رفت تا در کنار مروری بر کارنامه‌ی این استودیوهای انحصاری و بررسی تاثیرشان در پیشی گرفتن سونی از مایکروسافت، نگاهی نیز به پروژه‌های در حال ساختشان بیندازیم و ببینیم پول‌هایمان را برای چه بازی‌هایی قرار است پس‌انداز کنیم. با سرگرمی همراه باشید.

Guerrilla Games

بازی‌های ویدیویی: Killzone – Horizon: Zero Dawn

پروژه‌ی در حال ساخت: Horizon: Forbidden West

سال پیوستن به سونی: ۲۰۰۵

استودیوی گوریلا گیمز (Guerilla Games) که در سال ۲۰۰۵ به استودیوهای انحصاری سونی و پلی‌استیشن اضافه شد، کارنامه‌ی نه چندان بلند، اما درخشانی از خود در صنعت بازی‌های ویدیویی به یادگار گذاشته است. دو فرنچایز Killzone و Horizon که یکی پس از دیگری موفق به جلب توجه منتقدان و کاربران شدند، تنها آثار مهمی هستند که این استودیوی محبوب تولید و منتشر کرده است. هرچند، در کنار این دو فرنچایز، در سال ۲۰۰۴ نیز شاهد توسعه و انتشار بازی Shellshock: Nam ’67 نیز از سوی گوریلا گیمز بودیم، اما اندک طرفدارانی هستند که با این بازی حتی آشنایی داشته باشند و هرگاه نامی از این استودیو به زبان می‌آید، یاد آخرین و موفق‌ترین پروژه‌ی گوریلا گیمز، Horizon: Zero Dawn، زنده می‌شود. Horizon: Zero Dawn که در سال ۲۰۱۷ منتشر شد، با استقبال بسیار خوبی از سوی منتقدان و طرفداران بازی‌های انحصاری سونی روبرو شد و شخصیت ایلوی (Aloy) را دیگر می‌توانیم از شخصیت‌های شاخص دنیای بازی‌های انحصاری پلی‌استیشن بدانیم. استودیوی گوریلا گیمز، اکنون در حال توسعه‌ی Horizon: Forbidden West است که دنباله‌ی بازی محبوب Horizon: Zero Dawn محسوب می‌شود. این بازی، برای اولین بار در جریان مراسم پر سر و صدای سونی که با رونمایی از PS5 خاتمه یافت، رونمایی شد و تا چند ماه دیگر، کم کم باید خود را برای عرضه‌ی این بازی که قرار است در سال ۲۰۲۱ برای PS4 و PS5 منتشر شود، آماده کنیم.

Insomniac Games

بازی‌های ویدیویی: Ratchet & Clank – Marvel’s Spider-Man

پروژه‌ی در حال ساخت: Marvel’s Spider-Man: Miles Morales – Ratchet & Clank: Rift Apart

سال پیوستن به سونی: ۲۰۱۹

جدیدترین عضو خانواده‌ی استودیوهای انحصاری پلی‌استیشن، استودیوی اینسامنیک گیمز (Insomniac Games) است؛ استودیویی که در سال‌های اخیر به خوبی توانسته خود را ثابت کند و تبدیل به یکی از مورد اعتمادترین استودیوهای سونی شود. در سال ۲۰۱۸ و پس از انتشار بازی بسیار موفق Marvel’s Spider-Man که تبدیل به پرفروش‌ترین بازی انحصاری پلی‌استیشن 4 در آمریکا شد، سونی تصمیم خود را گرفت و استودیوی اینسامنیاک گیمز را به ویترین بخش گیمینگ خود اضافه کرد. از مهم‌ترین آثار این استودیو می‌توانیم به Marvel’s Spider-Man و Ratchet & Clank اشاره کنیم که یکی بیش از دیگری موفقیت‌های زیادی برای کنسول نسل هشتمی سونی آوردند. موفقیت و محبوبیت Marvel’s Spider-Man در حدی بود که این استودیو را به ساخت قسمت‌های بعدی این عنوان ترغیب کرد که بزودی شاهد انتشار یکی از مورد انتظارترین پروژه‌های آنان نیز خواهیم بود. استودیوی اینسامنیاک گیمز در حال توسعه‌ی همزمان دو بازی بسیار محبوب برای پلی‌استیشن 5 است؛ Ratchet & Clank: Rift Apart و Marvel’s Spider-Man: Miles Morales که در این مقاله به صورت کامل به معرفی آن پرداختیم. هنوز تاریخ دقیقی برای نسخه‌ی جدید Ratchet & Clank مشخص نشده، اما Marvel’s Spider-Man: Miles Morales که یک بازی فرعی برای Marvel’s Spider-Man است، قرار است تا دو هفته‌ی دیگر همزمان با عرضه‌ی کنسول نسل جدید سونی، برای PS5 و PS4 منتشر شود.

Media Molecule

بازی‌های ویدیویی: Dreams

پروژه‌ی در حال ساخت: نامشخص

سال پیوستن به سونی: ۲۰۱۰

شاید اعتبار و شهرت استودیوی دوست‌داشتنی مدیا مولکول (Media Molecule) به اندازه‌ی استودیوهای بزرگ سونی نباشد، اما این استودیوی کوچک که از معدود استودیوهای بریتانیایی خانواده‌ی سونی است، به خوبی توانسته بخشی از موفقیت بازی‌های انحصاری پلی‌‌استیشن 4 را به نام خود بزند. این استودیو با توسعه‌ی موفق بازی Dreams که به نوعی یک موتور جالب بازی‌سازی در نسل هشتم بود، با تحسین منتقدان همراه شد و قرار است Dreams را برای PS5 نیز دوباره منتشر کند. اگر از بازی‌های بزرگ و پر زرق و برق خسته شدید و می‌خواهید استراحتی به ذهنتان بدهید، بازی‌های LittleBigPlanet و Dreams از استودیوی مدیا مولکول از بهترین انتخاب‌هایی است که می‌توانید داشته باشید. پروژه در جریان این استودیو هنوز مشخص نیست و بنظر می‌آید تا مدتی شاهد اخباری از سوی این استودیو نباشیم.

Polyphony Digital

بازی‌های ویدیویی: Gran Turismo

پروژه‌ی در حال ساخت: Gran Turismo 7

سال پیوستن به سونی: ۱۹۹۴

استودیوی پولیفونی دیجیتال (Polyphony Digital) که بهتر است آن را استودیوی Gran Turismo صدا کنیم، تا کنون بیش از ده نسخه از سری بازی‌های Gran Turismo را منتشر کرده و تا حدودی نیز عملکرد قابل قبولی از خود نشان داده است. کار این استودیوی انحصاری با وجود استویوهای ریسینگ‌ساز قوی مایکروسافت برای ایکس‌باکس بسیار سخت است و نتوانسته آنطور که باید از پس رقابت‌های بین کنسولی با موفقیت عبور کند. پولیفونی دیجیتال، در حال حاضر بازی Gran Turismo 7 را توسعه می‌دهد و قرار است این بازی انحصاری برای کنسول نسل آینده‌ی سونی عرضه شود. از این بازی نیز در جریان رویداد معرفی PS5، رونمایی شد و از آن زمان اخبار زیادی پیرامون پولیفونی دیجیتال و ساخته‌ی جدیدشان منتشر نشده است.

Sucker Punch Productions

بازی‌های ویدیویی: Infamous – Ghost of Tsushima

پروژه‌ی در حال ساخت: نامشخص

سال پیوستن به سونی: ۲۰۱۱

یکی از استودیوهای انحصاری پلی‌استیشن که در آخرین ماه‌های نسل هشتم توانست نامی از خود به یادگار بگذارد و به رستگاری برسد، استودیوی ساکر پانچ پروداکشنز (Sucker Punch Productions) است؛ استودیویی که با انتشار بازی Ghost of Tsushima که تبدیل به یکی از محبوب‌ترین بازی‌های نسل هشت شد، جای خود را در قلب طرفداران باز کرد. بازی جدید این استودیو که در بررسی Ghost of Tsushima موفق به کسب نمره‌ی ۹/۱۰ از سرگرمی شد، نه تنها یک موفقیت تجاری برای سونی بود، بلکه به یکی از محبوب‌ترین بازی‌های انحصاری پلی‌استیشن 4 نیز تبدیل شد. در کنار Ghost of Tsushima، بازی Infamous نیز از دیگرهای بازی‌های موفق این استودیو به حساب می‌آید که برای PS3 منتشر شده بود. ساکر پانچ پروداکشنز هنوز صحبتی از پروژه‌ی در حال ساخت خود نکرده، اما بنا به شواهد موجود، این استودیو در حال توسعه‌ی دنباله‌ی بازی Ghost of Tsushima است. ساکر پانچ پروداکشنز اخیرا آگهی‌های استخدامی را منتشر کرده که باعث به وجود آمدن زمزمه‌هایی مبنی بر ساخت دنباله‌ی Ghost of Tsushima شده است. با توجه به این آگهی، این استودیو به یک نویسنده‌ی داستان نیاز دارد که حداقل ۱۲ ماه به عنوان بازینامه‌نویس روی یک عنوان کار کرده باشد، از درک زیادی نسبت به آثار جهان‌باز برخوردار باشد، متعهد باشد و توانایی رفع نواقص بر اساس بازخوردهای دریافتی را نیز دارا باشد. همچنین شخصی که قصد ارسال درخواست استخدام را دارد، باید از دانشی کافی درباره‌ی ژاپن فئودال برخوردار باشد. تمام این شواهد ساخت دنباله‌ی Ghost of Tsushima را تایید می‌کنند و باید کم کم منتظر رسمی شدن این شایعات باشیم.

Pixelopus

بازی‌های ویدیویی: Entwind – Concrete Genie

پروژه‌ی در حال ساخت: نامشخص

سال پیوستن به سونی: ۲۰۱۴

پیکسلوپوس را می‌توانیم کوچک‌ترین استودیوی سونی بدانیم؛ استودیویی که تعداد کارکنانش به تعداد انگشتان دست است. این استودیوی کوچک که از استودیوی SIE Bend Studio متولد شده، بر توسعه و ساخت بازی‌های انحصاری کوچک پلی‌استیشن تمرکز دارد. هرچند پیکسلوپوس تا کنون دو بازی از خود منتشر کرده، با موفقیت‌هایی که عناوین Entwined و Concrete Genie از خود به نمایش گذاشتند، می‌توان گفت که آینده‌ی درخشانی در انتظار این استودیوی کوچک است. تا کنون خبری از آخرین پروژه‌ی در حال توسعه‌ی پیکسلوپوس منتشر نشده و مشخص نیست چه برنامه‌هایی در دستور کار این استودیو قرار دارد.

SIE Bend Studio

بازی‌های ویدیویی: Days Gone

پروژه‌ی در حال ساخت: نامشخص

سال پیوستن به سونی: ۲۰۰۰

بند استودیو (Bend Studio) یکی از استودیوهای شرکت سرگرمی تعاملی سونی است که در نسل هفتم به توسعه‌ی آثار فرعی از استودیوهای بزرگ سونی می‌پرداخت. این استودیو پس از توسعه‌ی چندین بازی مستقل، سرانجام به در سال ۲۰۱۹ با عرضه‌ی بازی Days Gone وارد دنیای بازی‌های AAA شد و توانست توجه منتقدان و ظرفداران دنیای سونی را به خود جلب کند. این بازی اولین ساخته‌ی این استودیو پس از ۸ سال برای PS4 بود. هرچند تجربه‌ی کم این استودیو در توسعه‌ی آثار بزرگ به خوبی در Days Gone مشخص بود و این عنوان نتوانست به اثری ماندگار و شاهکار تبدیل شود، آینده‌ی روشنی برای این استودیوی تازه‌وارد به دنیای AAA پیش‌بینی می‌شود و باید دید که سیاست‌های بند استودیو پس از Days Gone به کدام سمت متمرکز خواهد شد. خبری از توسعه‌ی بازی جدیدی از سوی این استودیو منتشر نشده و طرفداران Days Gone باید مدتی در انتظار اخبار جدید آنان بمانند. 

SIE London Studio

بازی‌های ویدیویی: Singstar – Blood & Truth

پروژه‌ی در حال ساخت: نامشخص

سال پیوستن به سونی: ۲۰۰۲

استودیوی لاندن استودیو (London Studio) از قدیمی‌ترین و در عین حال، پرکارترین استودیوهای انحصاری‌های پلی‌استیشن به حساب می‌آید و از دیگر استودیوهای شرکت سرگرمی تعاملی سونی محسوب می‌شود. این استودیو که در سال ۲۰۰۲ به سونی ملحق شد، با توسعه و انتشار بیش از ۶۰ بازی، کارنامه‌ی بسیار بلندی در عرضه‌ی بازی‌های انحصاری سونی دارد. عمده فعالیت این استودیو مربوط به توسعه‌ی بازی‌های مخصوص لوازم جانبی پلی‌استیشن همچون PSVR است. آخرین بازی این استودیو که Blood & Truth نام دارد و در سال ۲۰۱۹ برای PSVR منتشر شد، تبدیل به یکی از بهترین آثار انحصاری سونی شد. این بازی هدست‌های واقعیت مجازی، در سال ۲۰۱۹ نامزد مراسم The Game Awards شد و در بررسی بازی Blood & Truth نمره‌ی ۸/۱۰ از سرگرمی گرفت. پروژه‌ی در حال توسعه‌ی لاندن استودیو هنوز مشخص نشده است.

SIE Japan Studio

بازی‌های ویدیویی: ICO – The Last Guardian

پروژه‌ی در حال ساخت: Astro’s Playroom

سال پیوستن به سونی: ۱۹۹۳

از Ape Escape تا Shadow of the Colossus، در بین آثار جپن استودیو (Japan Studio) تنوع بسیار دیده می‌شود؛ تنوعی که به هیچ‌وجه به کیفیت آثار این استودیوی ژاپنی ضربه نمی‌زدند و طرفداران پلی‌استیشن را بیش از پیش جذب این استودیو می‌کند. از مهم‌ترین آثار جپن استودیو می‌توانیم به The Last Guardian و Shadow of the Colossus اشاره کنیم؛ بازی‌هایی که تعریف ما از یک بازی هنری را دچار تغییر می‌کنند و برای چند ساعت قدرت هنری خودشان را رخ می‌کشند. بازی در حال ساخت جپن استودیو Astro’s Playroom است که از بازی‌های هنگام عرضه‌ی PS5 محسوب می‌شود. جف کیلی (Geoff Keighley)، ژورنالیست و مجری مشهور دنیای بازی‌های ویدیویی یکی از اولین کسانی بود که توفیق کار کردن با DualSense – کنترلر PS5 – نصیبش شده است. او این تجربه‌ی کوتاه را با ویدیویی زنده از طریق رویداد Summer Game Fest به اشتراک گذاشت که اولین نمایش کار کردن با این دسته در یک بازی را نشانمان داد. کیلی در این استریم زنده، مقداری با DualSense در بازی Astro’s Playroom کار کرد تا قابلیت‌های مختلف آن را نشان دهد. این بازی یک عنوان رایگان است که به صورت پیش‌فرض در همه‌ی کنسول‌های PS5 نصب شده و به‌ طرزی ساخته شده که توانایی‌های جدید DualSense را به رخ بکشد. 

SIE San Diego

بازی‌های ویدیویی: The Mark of Kri – MLLB: The Show

پروژه‌ی در حال ساخت: نامشخص

سال پیوستن به سونی: ۲۰۰۱

سن دیگو استودیو (San Diego Studio) که از دیگر شاخه‌های سرگرمی تعاملی سونی است، در عین توسعه‌ی بازی‌های مختلف در طول سالیان، همیشه با برچسب سازنده‌ی بازی‌های ویدیویی بیسبال شناخته می‌شود. سری بازی‌های فرنچایز MLB: The Show که پونزدهمین سال تولدش را جشن می‌گیرد، مهم‌ترین آثار استودیو سن دیگو هستند. در کنار تولید و انتشار بازی‌های انحصاری مخصوص بیسبال، این استودیو سابقه‌ی توسعه‌ی بازی‌های NBA را نیز در کارنامه دارد. تا کنون خبری از بازی جدید این استودیو منتشر نشده، اما طبق سنت این استودیو، باید خود را آماده‌ی معرفی نسخه‌ی جدید MLB: The Show برای سال ۲۰۲۱ کنیم.

Santa Monica Studio

بازی‌های ویدیویی: God of War

پروژه‌ی در حال ساخت: God of War: Ragnarok

سال پیوستن به سونی: ۱۹۹۹

سرانجام رسیدیم به جایی که باید می‌رسیدیم. بسیاری از شماهایی که این مقاله را می‌خوانید، تا دیدن نام سانتا مونیکا استودیو (Santa Monica Studio) صبر کردید و مقاله را دنبال کردید. دیگر شکی نیست که سانتا مونیکا استودیو از بهترین استودیوهای انحصاری سونی به حساب می‌آید و در طول سالیان اخیر، به خوبی توانسته تعادل فروش و محبوبیت کنسول‌های بازی را یک تنه برای سونی متمایل کند. این استودیو که با نام سونی سانتا مونیکا نیز شناخته می‌شود، بیشتر برای ساخت موتور بازی‌سازی کینتیکا شناخته شده که برای اولین بار در بازی کینتیکا و سپس در God of War و God of War 2 به کار رفت. از مهم‌ترین آثار این استودیوی بسیار محبوب، می‌توانیم به سری بازی‌های فرنچایز God of War است؛ فرنچایزی که دیگر کم‌تر کسی وجود دارد که نام آن را نشنیده باشد. آخرین اثر سانتا مونیکا God of War بود که در سال ۲۰۱۸ منتشر شد؛ اثری که نه تنها به ویترین بازی‌های شاهکار سونی اضافه شد، بلکه به یکی از بهترین بازی‌های تاریخ نیز تبدیل شد. این استودیو که در سانتا مونیکای کالیفرنیا تاسیس شد، در سال ۲۰۱۴ به لس آنجلس نقل مکان کرد تا تمرکز و فضای بیشتری برای توسعه‌ی God of War در اختیار کوری بارلوگ (Cory Barlog) و تیمش قرار دهد. سونی سانتا مونیکا اکنون در حال ساخت دنباله‌ی بازی God of War است؛ دنباله‌ای که God of War: Ragnarok نام دارد و در کمال تعجب قرار است در سال ۲۰۲۱ به صورت انحصاری برای PS5 منتشر شود. هرچند، احتمال تاخیر خوردن این بازی زیاد است و معرفی آن در جریان رویداد آخر تابستان سونی که از قیمت کنسول جدید سونی نیز در آن رونمایی شد، بیشتر جنبه‌ی تبلیغاتی برای PS5 داشت.  

Naughty Dog

بازی‌های ویدیویی: Uncharted 4: A Thief’s End – The Last of Us Part II

پروژه‌ی در حال ساخت: The Last of Us Part II: Factions

سال پیوستن به سونی: ۲۰۰۱

آخرین استودیویی که قرار است در این مقاله به معرفی آن بپردازیم، مهم‌ترین و محبوب‌ترین عضو خانواده‌ی سونی است. استودیوی ناتی داگ (Naughty Dog) که از سال ۲۰۰۱ به جمع استودیوهای انحصاری سونی پیوست، از آن استودیوهایی است که به تنهایی می‌تواند نظر بسیاری از متقاضیان خرید کنسول‌های بازی را تغییر دهد و آنان را به خرید پلی‌استیشن ترغیب کند. از مهم‌ترین بازی‌های ناتی داگ می‌توانیم به سری بازی‌های The Last of Us و Uncharted اشاره کنیم که در طول چندین نسل با نام پلی‌استیشن گره خوردند و قرار نیست به این زودی دنیای بازی‌های سونی را ترک کنند. آخرین بازی ناتی داگ The Last of Us Part II نام داشت که تبدیل به یکی از بهترین آثار تاریخ بازی‌های ویدیویی شد. این اثر که از سرگرمی در بررسی بازی The Last of Us Part II نمره‌ی ۹.۵/۱۰ را کسب کرد، احتمال می‌رود در جریان مراسم The Game Awards امسال نیز موفق به کسب جوایز زیادی شود. همچنین این بازی یکی از جنجالی‌ترین بازی‌های سال شد که سرگرمی در این چک‌پوینت به بررسی حواشی آن پرداخته است. ناتی داگ به همراه شبکه‌ی HBO در حال ساخت یک سریال مخصوص بازی The Last of Us است که قرار است نیل دراکمن (Neil Druckmann) نویسندگی آن را بر عهده داشته باشد و در مرحله‌ی پیش-تولید قرار دارد. طبق آخرین اخبار، بنظر می‌رسد استودیوی ناتی داگ در حال توسعه‌ی بخش مولتی‌پلیر بازی The Last of Us Part II است. نیل دراکمن چندی پیش متنی را از طریق اکانت توییتر خود به اشتراک گذاشت که از دید بسیاری از کاربران فضای مجازی، اشاره‌ی غیرمستقیمی به بخش مولتی‌پلیر The Last of Us Part II است و باید دوباره خود را آماده‌ی ماجراجویی‌های جدید در دنیای آخرالزمانی ناتی داگ کنیم.



مطالب مرتبط

دیگران نیز خوانده‌اند

نظرات

دیدگاه خود را اشتراک گذارید
اشتراک
به من اطلاع بده
guest

1 دیدگاه
جدیدترین
قدیمی‌ترین بیشترین رای
Inline Feedbacks
View all comments