نقد فیلم Soul – روح

فیلم Soul در ابتدا قرار بودن در ماه اکتبر در جشنواره فیلم لندن اکران شود. اما به خاطر داستان تکراری این روز‌های سینما، اکرانش به پخش فقط در دیزنی پلاس محدود شد و در همین چند روز پس از اکرانش توانسته تبدیل به یکی از پربحث‌ترین و جذاب‌ترین پدیده‌های سینمایی سال ۲۰۲۰ شود.

کمپانی پیکسار امسال با فیلم Soul به سراغ پیچیده‌ترین و پرابهام‌ترین مسئله‌ی جهان خلقت رفته! اگرچه کارگردان اثر، پیت داکتر، قبل‌تر با Inside Out به خوبی توانسته بود مفهوم ناخودآگاه و کارکرد ذهن رو به تصویر بکشد، اما این‌بار حتی فراتر از دنیای مادی رفته و دست به یک سفر معنوی زده. سفر روح.

 پیت داکتر قبلا نشان داده بود که با سه چیز رابطه‌ی خیلی خوبی دارد و می‌تواند درام را به درستی بر پایه‌ی آنها شکل دهد؛ اول بچه‌ها و معصومیت‌شان. چه در کارخانه هیولاها (Monsters,Inc – ۲۰۰۱) و چه در دنباله‌اش (Monsters University – ۲۰۱۳)، داکتر جهانی را برای ما خلق می‌کند که پر از هیولاهایی است که کارشان ترساندن بچه‌ها و کسب درآمد و اعتبار از این راه است اما شخصیت‌های قصه‌اش در مسیری پر از پیچ و خم تبدیل  و با تاثیر از خودِ بچه‌ها به قهرمانانی بدل می‌شوند که هدف زیستشان می‌شود تبدیل کردن دنیا به جایی بهتر برای بچه‌ها (انسان‌ها). درست مثل هدفِ‌ خود پیت داکتر. ارتباط یک بزرگسال با یک کودک محور اصلی تمام کارهای او بوده که تحقیقا همگی به تغییر شخصیت کاراکتر بزرگسال و رشد شخصیت کوچکتر منجر می‌شود. داکتر در تمام فیلم‌هایش در حال نکوهش بزرگسالان و ستایش سبک زندگی معصومانه‌‌ی کودکان است. دوم؛ احساسات. داکتر با کاراکترهایش، با ترکیب پیر و جوان، دختر و پسر، رنگ‌ها، موسیقی و تراژدی قصه‌هایش، مخصوصا در انیمیشن تحسین شده‌ی بالا (Up – ۲۰۰۹)، احساسات ما را به کلی بازی می‌گیرد. 
او با هدف قراردادن احساسات انسانی مرزهای سنی را در می‌نوردد و پیرترها را به دوران کودکی و جوان‌ترها را به دوران بزرگسالی رهنمون می‌کند. این دستاوردی بزرگ است که دیزنی و پیکسار پس از سال‌ها به موفق به کسب آن شده‌اند؛ حذف محدودیت سنی از روی آثارشان.

سوم اینکه او به کلی می‌تواند جهان تازه‌ای خلق کند؛ دنیای پر از تصویر و رنگی که غیر از کارخانه‌ی رویا سازی دیزنی، کسی از عهده‌ی خلقش بر نمی‌آید. از جهانی پر از هیولا گرفته تا داستان پیرمردی که با خانه‌اش برای پیدا کردن آرزوی دیرینه‌ی خود و همسرش، پرواز می‌کند. داکتر البته خالق یکی از تحسین شده‌ترین انیمیشن‌های دهه هم هست؛ Inside Out.  «درون به بیرون» داستان به تصویر کشیدن بخشی از فرآیند مغز، احساسات و یک سفر درونی است که از خلاقانه‌ترین آثار هزاره‌ی جدید محسوب می‌شود که توانسه جایزه اسکار را برای دومین بار برای داکتر به ارمغان بیاورد. انیمیشن ‌Inside Out به خاطر شکل روایی، ‌ساختار و تصویرگری‌هایش و انیمیشن کوکو (Coco-2018) به لحاظ ماهیت داستان، شبیه‌ترین چیزهایی هستند که می‌توان آنها را فیلم Soul مقایسه کرد.