سریال Stranger Things یکی از پربازدیدترین و دوستداشتنیترین سریالهای شبکه نتفلیکس است که فصل چهارم این سریال در سال ۲۰۲۲ میلادی قرار است اختتامیهای بر این مجموعه تلویزیونی پرمخاطب باشد. آیا فصل چهارم سریال Stranger Things ارزش سه سال صبر و انتظار را داشته است؟
انتشار فصل چهارم Stranger Things (اتفاقات عجیب) به دلیل انتشار پاندمی کووید-۱۹ چندین مرتبه به تعویق افتاد، تا اینکه بالاخره در اواسط سال ۲۰۲۲ میلادی از شبکه نتفلیکس پخش شد. مدت زمان قسمتهای فصل چهارم سریال اتفاقات عجیب به طرز قابل توجهی افزایش یافته و این موضوع را پیش از انتشار این فصل به فال نیک گرفتیم؛ چراکه مدت زمان بیشتر، یعنی قدرت مانور بیشتر سناریونویسها برای فضاسازی و شرح یک روایت فانتزی در دلِ یک دنیای تخیلی. سوال اینجاست آیا برادران دافر که پدیدآورندگان و داستاننویسهای این سریال محسوب میشوند توانستهاند از این فرصت و همچنین بازه تولید تقریبا سه ساله به درستی و به نفع افزایش کیفیت فصل چهارم استفاده کنند؟
سریال اتفاقات عجیب در فصل اول از مولفههای ژانر وحشت تا حد زیادی بهرهبرداری کرده و این مولفهها در یک حد و اندازه مطلوبی در فصل نخست تعبیه شده بود. بیننده به همراه شخصیتهای نوجوانِ دنیای سریال در بستر یک قصه به ظاهر ترسناک به دنبال کشف یک معما، رهسپار سفری مخاطرهآمیز میشوند. این فرم و ساختار برای جذب یک مخاطب عادی که به دنبال سرگرم شدن است، یک فرم ایدهآل محسوب میشود. سریال اتفاقات عجیب در فصل دوم و سوم از این مولفههای موفق تا حدود زیادی دور میشود و سریال، بیشتر به سمت اتفاقات اکشن روی میآورد تا اتفاقات عجیب! فرم سریال به جای کشف حقیقت، به سمت دفاع از شهر هاوکینز مانور میدهد و المان «بقا»، نقش مهمی را در داستان ایفا میکند. خوشبختانه فصل چهارم سریال اتفاقات عجیب دنبالهروی دو فصل گذشته نیست و برادران دافر یک مرتبه دیگر از چارچوب و قالب فصل اول سریال استفاده میکنند؛ چارچوبی که هم میتوانسته سودمند باشد و هم میتوانسته نقش مخرب و کاملا معکوسی را از لحاظ کیفی نشان دهد. علنا برادران دافر با اتخاذ این تصمیم، قمار بزرگی انجام میدهند.
وقتی از قمارِ بزرگ برادران دافر صحبت میکنیم، از ریسکی حرف میزنیم که در سایر فیلم و سریالهای ژانر وحشت به وضوح به چشم میبینیم. سریال داستان وحشتناک آمریکایی (American Horror Story) نمونه بارزی در این زمینه است. با اینکه سازندگان این سریال از چارچوب موفق فصلهای ابتدایی برای خلق فصلهای جدید استفاده کردهاند، نتیجه مطلوبی در بر نداشته و خروجیِ کار، یک محصول رده پایین از لحاظ کیفی بود. به هر ترتیب، یک محصول تلویزیونی اگر نوآوری و بداعت خاصی در زمینه قصهگویی از خود نشان ندهد، استفاده مکرر از یک ساختار موفق نه تنها تدبیر درستی نیست، بلکه مخاطب از تماشای سلسله اتفاقاتی تکراری کلافه خواهد شد. با این حال، برادران دافر نه به دلیل شانس، بلکه استفاده از یک سری نکات خاص توانستهاند در این قمار پیروز شوند.
برادران دافر همچنان نسبت به روسها دیدگاهی صفر و یکی دارند
فصل چهارم سریال اتفاقات عجیب مثل سایر فصلهای پیشین از روایتهای چند جانبه استفاده میکند. از یک طرف جویس، از یک سمت دیگر هاپر، از سمتی دیگر الون و از سمتی دیگر گروه همیشگی بچهها را داریم که هر کدام برای هدف مد نظرشان تلاش میکنند. همچنان تدوین درست و تغییر زاویه روایت از شخصیتی به شخصیتی دیگر یکی از هیجانهای این سریال محسوب میشود. با این حال، در فصل چهارم هاپر نیز به جمع راویهای سریال میپیوندد. قصه هاپر بیش از اندازه کلیشهای و قابل حدس است. از یک طرف دیگر، برادران دافر همچنان نسبت به روسها دیدگاهی صفر و یکی دارند؛ یعنی روسها در دنیای سریال اتفاقات عجیب یا کاملا بد هستند یا کاملا خوب. زندانبانی هم که در نهایت با هاپر تا حدودی عیاق میشود، نگرش و خصیصههای رفتاری به نسبت مشترکی با هاپر دارد. گویا سازندگان تلاش کردهاند تا این دیدگاه نژادپرستانه خود را تا حدودی با خلق چنین شخصیت یک بار مصرفی توجیه کنند که آدم خوب یا بد همه جا و در هر جامعهای حضور دارد. با این حال، چنین ابتکاری درست از آب و گل درنیامده و نمایش یک شخصیت در میان گروهی از افراد دیگر که تمام و کمال منفی و سیاه هستند قرار نیست تنفر داستاننویسها از نژاد روس را به همین راحتی توجیه کند.
در سه قسمت ابتدایی فصل چهارم سریال اتفاقات عجیب، المان وحشت به صورت پازل در کنار یکدیگر چیده میشوند تا در نهایت با «وکنا» آشنا شویم. اینکه وکنا چه موجودی است، چه دخلی به دنیای وارونه دارد و در نهایت الون چگونه به این هیولا وصل خواهد شد، علامت سوالهایی هستند که بار معمایی فصل چهارم را بر این اساس تعریف میکنند. درگیر شدن ذهن بیننده برای خلق فرضیه و تئوری پیرامون وکنا موجب میشود تا بتوان از لحظه به لحظهی سکانسهای مربوط به وکنا لذت برد. از طرفی دیگر، بهواسطه داستان فصل چهارم سریال اتفاقات عجیب، اینطور در ذهن بیننده کاشته میشود که الون قرار است یک ابرقهرمان باشد. اگر قرار باشد الون سرنوشتی مثل مکس در انتظارش باشد، باید فاتحه یک پایانبندی عالی را از همین الان خواند. اگر بنا بر این باشد که الون با وکنا همکاری کند و سپس دوستانِ الون مجدد با تکیه بر احساسات و وادارسازی الون به یادآوری خاطرات خوب، او را از چنگ وکنا نجات دهند، پایان سریال کاملا قابل پیشبینی از آب در میآید. امیدواریم فصل چهارم در دو قسمت باقیمانده، همچنان سورپرایزهای جذابی در آستین داشته باشد.
با اینکه فصل چهارم بیشتر دیالوگمحور است و باید با شخصیتهای متعددی در دنیای واقعی طرف حساب باشیم، تماشای دنیای وارونه در این فصل به شدت مسحورکننده و جذاب است. جلوههای کامپیوتری به انضمام طراحی شخصیت وکنا واقعا تحسینبرانگیز است. یکی از بهترین سکانسهای فصل چهارم سریال اتفاقات عجیب در صحنه فرار مکس از دست وکنا در دنیای وارونه است که کارگردانی صحنه موجب شده تا این سکانس در یاد و خاطر هواداران سریال باقی بماند. ترکیب رنگ، جلوههای ویژه، موسیقی و هنرِ بازیگر نوجوان در ماندگاری این سکانس نقش بهسزایی داشته است.
فصل چهارم سریال Stranger Things تا پایان قسمت هفتم عملکرد فوقالعادهای از خود به جا میگذارد. بهرهبرداری درست از المانهای وحشت، طرح یک معمای اسرارآمیز، روایت چندجانبه، ایفای نقشهای خوب و استفاده از جلوههای ویژه جذاب از بارزترین مولفههای سریال اتفاقات عجیب به حساب میآیند.
پست نقد و بررسی فصل چهارم سریال Stranger Things با انتشار قسمتهای جدید در آینده بهروزرسانی خواهد شد و این نقد کامل از سریال Stranger Things نیست. بنابراین نمرهی این سریال در هر آپدیت امکان دارد تغییر کند.
- استفاده درست از المانهای ژانر وحشت
- طرح یک معمای جالب پیرامون وکنا
- جلوههای کامپیوتری جذاب
- روایت چندجانبه خوب
- دیدگاه افراطی و نژادپرستانه سازندگان سریال به روسها
نظرات
دیدگاه خود را اشتراک گذارید