در اعماق گوشته زمین جهان‌ غرق‌ شده‌ای کشف شد

یک روش جدید برای اندازه‌گیری ساختارهای عمیق درون زمین، تعداد زیادی توده ناشناخته را در گوشته سیاره زمین آشکار کرده است. این ناهنجاری‌ها به‌طور شگفت‌آوری مشابه قطعات غرق‌شده پوسته زمین هستند، اما در مکان‌هایی ظاهر می‌شوند که به‌نظر می‌رسد غیرممکن باشد.

پتانسیل کشف تکه‌هایی از پوسته باستانی زمین که گاهی جهان‌ غرق‌ شده نامیده می‌شود، به لطف روش جدیدی برای نقشه‌برداری از درون سیاره زمین، به‌تازگی در اعماق گوشته زمین شناسایی شده است. با این‌حال، این توده‌های مرموز در مکان‌هایی که نباید وجود داشته باشند، پیدا شده‌اند و پژوهشگران را گیج کرده‌اند.

برای دهه‌ها، دانشمندان در حال بهبود تصویر درک‌شده از درون زمین با استفاده از زلزله‌نگارها بوده‌اند، تصاویری سه‌بعدی که با اندازه‌گیری نحوه بازتاب امواج زلزله از زمین لرزه‌ها در عمق سیاره ما به‌دست می‌آیند. این روش به دانشمندان کمک کرده است تا بخش‌هایی از پوسته باستانی زمین، معروف به لایه‌های غرق‌شده، را شناسایی کنند که از طریق مناطق فرورانش، جایی‌که صفحات تکتونیکی به‌هم می‌رسند، وارد گوشته شده‌اند. به‌عنوان مثال، در اکتبر ۲۰۲۴، پژوهشگران از کشف بخشی از بستر دریا که به عمق گوشته زیر جزیره ایستر فرورفته بود، خبر دادند.

در مطالعه‌ای که در تاریخ ۴ نوامبر ۲۰۲۴ در نشریه Scientific Reports منتشر شد، پژوهشگران فاش کردند که آن‌ها با استفاده از نوع جدیدی از تصویربرداری زلزله‌نگاری تعداد زیادی لایه غرق‌شده احتمالی را در گوشته زمین کشف کرده‌اند که البته اطلاعات کمی درباره اندازه، شکل و مکان دقیق این توده‌ها تاکنون منتشر شده است.

با‌این‌حال، برخلاف لایه‌های غرق‌شده‌ای که قبلا شناسایی شده‌اند و در مناطقی یافت می‌شوند که صفحات تکتونیکی فعلا به‌هم می‌خورند یا قبلا با هم برخورد کرده‌اند، برخی از ناهنجاری‌های جدید در مناطقی قرار دارند که هیچ فعالیت تکتونیکی شناخته‌شده‌ای در آنجا رخ نداده است، مانند زیر اقیانوس آرام غربی. در نتیجه، پدیدار شدن آن‌ها در این مناطق هنوز روشن نیست.

توماس شوتن، کاندیدای دکترا در موسسه زمین‌شناسی دانشگاه ETH زوریخ سوئیس، در بیانیه‌ای که در تاریخ 7 ژانویه منتشر شد، گفت: “این معضل ماست. با مدل جدید با وضوح بالا، می‌توانیم چنین ناهنجاری‌هایی را در سراسر گوشته زمین ببینیم. اما دقیقا نمی‌دانیم آن‌ها چه هستند.”

توضیحات دیگری برای این توده‌های جدید نقشه‌برداری‌شده وجود دارد. به عنوان مثال، ممکن است این توده‌ها از مواد شبیه به پوسته باقی‌مانده از ایجاد گوشته در حدود 4 میلیارد سال پیش تشکیل شده باشند. یا ممکن است از مواد دیگری با چگالی مشابه باشند که در طول چند صد میلیون سال گذشته در درون گوشته رشد کرده‌اند.

با‌این‌حال، این‌ها تنها نظریه‌های جایگزین هستند. در حال حاضر، هویت این توده‌ها همچنان یک “راز بزرگ” باقی مانده است.