استودیو جیبلی به سی و پنجمین سال فعالیت خود نزدیک میشود و ما در سرگرمی قصد داریم تا به همین مناسبت، بیشتر از Ghibli و قصههایش برایتان بگوییم.
این استودیو در دوران فعالیتش انیمیشنهای محبوب و مشهور بسیاری ساخته است که از معروفترین آنها میتوان به همسایهی من توتورو، شهر اشباح و شاهزاده مونونوکه اشاره کرد.
در این مقاله بهسراغ ۱۰ حقیقت جالب درمورد Studio Ghibli و انیمیشنهای ساخته شده توسط این استودیو رفتهایم که حتی طرفداران سرسخت هم از برخی از آنها خبر ندارند!
۱. ماجرای نامگذاری Studio Ghibli
کلمهی Ghibli در زبان ایتالیایی، به معنای باد تابستانی است که از کشورهای زیادی در شمال آفریقا و اروپای جنوبی گذر میکند؛ در کشورهای مدیترانه به این باد سیروکو میگویند. دلیل نامگذاری جیبلی این است که بنیانگذاران آن، میخواستند روح تازهای به صنعت انیمه در ژاپن بدمند و بر اساس آثاری که تا به امروز منتشر شده، میتوان گفت که آنها به هدف خود و بالاتر از آن رسیدهاند. البته نام Ghibli روی یکی از هواپیماهای جنگی که در جنگ جهانی دوم نیز استفاده میشد هم گذاشته شده است و دلیل دیگر نامگذاری استودیو جیبلی میتواند بلندپروازی بنیانگذاران آن باشد.
۲. بدون فیلمنامه
هایائو میازاکی، یکی از معروفترین بنیانگذاران Studio Ghibli، هرگز برای انیمیشنهایی که کارگردانی میکند، از فیلمنامه استفاده نمیکند! دلیل این کار هم این است که معمولا وقت لازم برای نوشتن فیلمنامه را ندارد و همیشه به ایدههایی که در لحظه به ذهنش میرسند اعتماد میکند. این کارگردان بزرگ که مغز متفکر استودیو جیبلی به حساب میآید، در حال حاضر مشغول ساخت انیمیشنی با نام How do you live است که آن را به خاطر نوهاش میسازد. او یک بار از دنیای انیمیشن خداحافظی کرد اما به خاطر نوهی کوچکش، تصمیم گرفت تا دوباره انیمیشن بسازد. وقتی از او پرسیدند چه شد که برگشت؟ گفت فیلم آخرم را بهعنوان هدیهای برای نوهام خواهم ساخت؛ میخواهم به او بگویم پدربزرگ به دنیای دیگری (دنیای بعدی) میرود، اما این فیلم را از خود برای تو بهجا خواهد گذاشت. نام این فیلم چگونه زندگی میکنی؟ است و از سال ۲۰۱۶ درحال ساخت است.
۳. اسکار نمیخواهم!
انیمیشن محبوب شهر اشباح، تنها اثر دارای اسکار استودیو جیبلی است. در سال ۲۰۰۲ در مراسم اسکار، وقتی کامرون دیاز از داخل پاکت، نام میازاکی و استودیو جیبلی را به زبان آورد تا برای دریافت جایزهاش روی صحنه برود، اثری از او نبود که دلیل این موضوع، اعتراض علیه حملات آمریکا در عراق بود. میازاکی تا سال ۲۰۰۹ که به درخواست John Lesseter (از اعضای کلیدی استودیوی پیکسار) به کمیککان رفت، ورود به آمریکا را تحریم کرده بود. مدتها بعد در سال ۲۰۱۴ یک اسکار افتخاری به میازاکی تعلق گرفت که آن را دریافت کرد. این کارگردان دوست داشتنی با این حرکت نشان داد که صرفا انیمیشن نمیسازد و انسانها را همانگونه میبیند که در انیمیشنهایش به تصویر میکشد.
۴. چیهیرو چطور خلق شد؟
شخصیت اصلی انیمیشن شهر اشباح، یعنی چیهیروی ۱۰ ساله، زمانی که میازاکی در کابین کوهستانی یکی از دوستانش اقامت داشت، از دختربچهی ۱۰ سالهی دوستش الهام گرفته شد. نکتهی جالب اینجاست که سکانس مربوط به شست و شوی مهمان ناخوانده توسط چیهیرو بعدها در بازی Little Nightmares به صورت برداشت آزاد به عنوان یکی از تصاویر هنری (Artwork) مورد استفاده قرار گرفت؛ جایی که قهرمان داستان یعنی Six یکی از مهمانان داخل کشتی را میشوید.
۵. فاخر و پرفروش
Ghibli Studio صاحب ۸ عنوان از پردرآمدترین فیلمهای تاریخ سینمای ژاپن است. انیمیشن شهر اشباح، تا کنون، پردرآمدترین فیلم تاریخ سینمای ژاپن بوده است. پیش از شهر اشباح، انیمیشنهای دیگری مانند Princess Mononoke و همچنین Kiki’s Delivery Service لقب پرفروشترین فیلمهای تاریخ سینمای ژاپن را دریافت کرده بودند. البته در این میان، برخی از آثار استودیو مانند The Tale of Princess Kaguya از لحاظ تجاری عملکرد ضعیفی داشتهاند و نتوانستهاند حتی هزینهی ساخت را هم تامین کنند. این در حالیست که همین حکایت شاهزاده کاگویا، از تحسین شدهترین آثار استودیو جیبلی به حساب میآید و حتی در سال ۲۰۱۴، کاندید دریافت جایزهی اسکار بهترین انیمیشن بلند شده بود.
۶. هنر تکرار
بسیاری از شخصیتهای انیمیشنهای Studio Ghibli در فیلمهای مختلف تکرار میشوند. حتما متوجه شباهت ظاهری کاراکترهایی مثل یوبابای شهر اشباح با مامانبزرگ سوفی در قلعه متحرک هاول شدهاید. این شباهتها اتفاقی نیستند و تقریبا در همهی انیمیشنهای سینمایی جیبلی تکرار شخصیتهای مختلف با تغییرات ظاهری جزئی دیده میشود. این تکرارها محدود به کاراکترهای اصلی نمیشود و گاهی سر و کلهی حیوانات یک فیلم، در فیلم دیگری هم پیدا میشود؛ مثل راکونی که سال ۱۹۹۴ در پومپوکو میبینیم و سالها بعد سر از دنیای مخفیانهی آریتی در میآورد یا حتی موجودات سیاه رنگ در انیمیشن توتورو که بعدا به عنوان کارگر در شهر اشباح دیده میشوند.
۷. المان سفر
یکی از تمهای ثابت در میان آثار استودیو جیبلی، سفر کردن است که به شکلهای مختلفی نشان داده میشوند. کیکی با جاروی خود پرواز میکند، چیهیروی شهر اشباح و قهرمانان مدفن کرمهای شبتاب در قطار هستند و پورکو روسو هم آسمان را با هواپیمای خود طی میکند. بعضیها معتقدند که اصلا همین المان است که به آثار جیبلی روح میدهد زیرا شخصیتها با سفر کردن، به تکامل میرسند و این دقیقا همان رمز موفقیت انیمیشنهای «پیکسار شرق» به حساب میآید.
۸. نجات یافتگان جنگ جهانی
میازاکی و تاکاهاتا، بنیانگذاران Studio Ghibli از جنگ جهانی دوم و بمبارانهای ژاپن جان سالم به در بردهاند. آنها در زمان وقوع این اتفاقات کودکانی بیش نبودند، اما تاثیرات دیدهها و شنیدههایشان را میتوان بهطور مستقیم در فیلم مدفن کرمهای شبتاب که توسط تاکاهاتا کارگردانی شده، مشاهده کرد. این فیلم قصهی یک خواهر و برادر را روایت میکند که مادر و خانهی خود را در جریان بمبارانهای ژاپن از دست دادهاند؛ این انیمیشن یکی از تکاندهندهترین آثار استودیو جیبلی است. میازاکی هم در سال ۲۰۱۳ انیمشین زیبای The Wind Rises را بر اساس زندگی واقعی یک مهندس هوانورد ساخت که این اثر توانست یک کاندیداتوری دیگر در اسکار برای او به ارمغان بیاورد.
۹. شمشیر را پست کنید
Studio Ghibli هنگام وارد کردن انیمیشنهای خود به بازار جهانی، سیاستهای بسیار سختگیرانهای در جهت ویرایش مجدد و کات دوبارهی فیلمها دارد. این مسئله درمورد ترجمهها و دوبلهها نیز صدق میکند و جیبلی تاکید دارد که ترجمهها تا حد امکان باید به کلمات و ایدههای اصلی وفادار باشند. سختگیریها از جایی شروع شد که Miramax، قصد کرد انیمیشن شاهزاده مونونوکه را توزیع کند و هاروی واینستین (از موسسان میراماکس) اصرار داشت تا جاهایی از فیلم را به دلخواه خود برش دهد. این اقدام با پیام جالبی از سمت Studio Ghibli مواجه شد: یک شمشیر کاتانا که روی آن نوشته شده بود «بدون برش!» برای میراماکسیها فرستاده شده و مواضع این استودیو را نسبت به این موضوع کاملا روشن کرد.
۱۰. تنفر از رانندگی
از هنر میازاکی میتوان کتابها نوشت اما برخی از عادتهای او آنقدر عجیب است که کمتر کسی باور میکند. به المان سفر اشاره شد و گفتیم که جیبلی به سفر کردن علاقهی زیادی دارد ولی شاید برایتان جالب باشد که بدانید مغز متفکر استودیو، تا سالها از رانندگی بیزار بوده است. هایائو میازاکی تا سالها از نشستن پشت فرمان اتوموبیل اجتناب میکرد تا اینکه همسرش حامله شد و هنگام بارداری، آقای کارگردان مجبور شد تا برای راحتتر شدن اوضاع برای همسرش، دست به فرمان شود. فرزند اول این زوج، گورو میازاکی معروف است که دو انیمیشن برای استودیو جیبلی ساخته که Tales from Earthsea را طرفداران بیشتر میشناسند.
نظرات
دیدگاه خود را اشتراک گذارید