نقد فیلم The Father – پدر

فیلم The Father در انتها جدا از تمام مباحث مهم روانشناختی که مطرح می‌کند یک عاشقانه و ادای دین به معبد خاطراتی است که ذهن داریم. چه آن‌ها که دوست داریم آخر عمر با یاد آن‌ها سپری شود – چون خاطره‌ی یک روز دل‌انگیز قدم زدن در پارک همراه مادر – و چه آن‌ها که از لحظه‌ی وقوع سعی در فراموش کردنشان داریم – چون مرگ یکی از عزیزانمان –

صحنه‌های مکرر ورود و خروج از خانه و حرکت بازیگران در قسمت‌های مختلف، فضا را به عنوان عنصر مهمی در فیلم معرفی می‌کند. به عبارت دیگر این فضای خانه و آسایشگاهی که در آخر می‌بینیم حکم یکی از شخصیت‌های فیلم را دارند که بار دراماتیک دیالوگ‌های پی در پی را قوت می‌بخشند و در حیرانی شخصیت اصلی در اتفاقات در حال وقوع تاثیر می‌گذارند. ذات اثری چون فیلم The Father به شدت دیالوگ محور و وابسته به میزانسن‌های صحنه‌ای است. شوق زلر برای ساخت نسخه‌ی سینمایی نمایش‌نامه‌اش از تبحر و شناخت او روی این تجربه‌ی تازه سینمایی پیشی گرفته و تا حد زیادی فیلم در یک ساعت اولیه‌اش شبیه فیلم-تئاتر کرده تا یک اثر سینمایی. این اشکال احتمالا به دو دلیل رخ داده. اول اینکه زلر در تمامی نماها دست به نوآوری یا بداعت نزده و از همان سنت‌های مرسوم سینما برای قاب‌بندی و حرکت‌های ناچیز دوربین استفاده کرده و دوم میل بیش از حد او به وفاداری کامل از روی اصل نمایش‌نامه. 

داستان پس از شناساندن فضا و دو شخصیت اصلی‌اش وارد فاز جدید خود می‌شود و مهم‌ترین مولفه‌ی روان‌شناختی فیلمنامه در رفت و آمد شخصیت‌ها نمود پیدا می‌کند. فیلم The Father هرگز بدون حضور بازیگر قدرتمندی در نقش پدر نمی‌توانست بعد واقع‌گرایی خود را آشکار کند و حضور آتونی هاپکینز در این سن و سال و در این نقش از عواملی است که فیلم را به نقطه‌ی رفیع فعلی‌اش نشانده. در دقایق ابتدایی با ظهور شخصیت‌های ناآشنا هم برای ما و هم برای آنتونی (پدر) ما دائم رکب فیلمساز را می‌خوریم و  بیشتر در ذهن پیرمرد سالخورده فرو می‌رویم. نزدیکی ما به پیرمرد نقطه‌ی اصلی درام داستان است. ما باید به همراه او مرز بین واقعیت و توهم را گم کنیم، چون او مضطرب شویم و از دست همه چیز کلافه. اهمیت فیلمنامه‌ و نمایش‌نامه‌ی The Father بیشتر از هر چیز دیگر به خاطر جنبه‌های روانشناختی آن است. به خاطر نزدیک کردن مخاطب به فضای ذهنی یک پیرمرد سالخورده که هم به خاطر کهولت سن و هم به خاطر تمام مشکلات بزرگی که از سر گذرانده، چون مرگ همسر و دختر جوانش، در بحرانی گیر افتاده که چوت هزارتو او را در خود بلعیده و هیچ راه گریزی نیز از آن نیست. 

ما در تمام مدت فیلم فقط با آنتونی هشتاد ساله همراه هستیم و هرچیز که او می‌بیند را ما نیز می‌بینیم و این اتفاق تشخیص واقعیت از سراب را برای ما پیچیده‌تر می‌کند. شوکه شدن آنتونی با دیدن مردی روی مبل خانه‌اش، پس از آنکه دخترش از تصمیم خود برای نقل مکان به پاریس خبر می‌دهد، ما را دچار همان وضعیتی می‌کند که فیلمساز می‌خواهد و آنتونی درگیرش شده. آمد و رفت پی در پی انسان‌های مختلف که برای آنتونی ناشناخته هستند – همینطور برای ما – اثر را دچار نوسانی می‌کنند که درام را به وجود می‌آورد و باعث دقت و توجه بیشتر ما به شخصیت‌ها و داستان می‌شود. بازی تمام بازیگران به این حجم تاثیرپذیری ما از فیلم کمک می‌کند. اولیویا کلمن تماشایی است اما تمام تحسین‌ها در انتها متعلق به هاپکینز است. نمایش ترس و وحشت آمیخته به تسلیم‌پذیری و علاقه‌ی او، به طرز خیره‌کننده‌ای همراه کننده و تماشایی است.