نقد فیلم Rebecca – ربه‌کا

فیلم بن ویتلی درگیر همان اتفاقی می‌شود که در داستان برای راوی به وجود می‌آید. راوی داستان نمی‌تواند با رقیب مرده خودش رقابت کند؛ سایه ربه‌کا، خانم زیبا و باسلیقه خانه، که در حادثه‌ای در ساحل نزدیک ماندرلی غرق شده، از روی سر خانم جدید خانه کنار نمی‌رود. راوی داستان ربه‌کا فقط یک رقیب دارد اما فیلم ربه‌کا، هم زیر سایه اقتباس مشهور هیچکاک مانده و هم باید بارِ عظیم ساخت یک اثر از رمانی بزرگ را تحمل کند.

فیلم Rebecca در آزمون دشوارِ یک اقتباس قابل قبول بودن، سربلند بیرون نمی‌آید. او حتی در مقابل ربه‌کای هیچکاک هم حرفی برای گفتن ندارد. البته اقتباس هیچکاک هم از ربه‌کا جزو شاهکارهای او نیست و به تناسب زمان و زمانه است که قابل تقدیر و بازبینی است.
مدیوم داستانی که دوموریه نوشته، تناسباتی با تصویر ندارد و به شدت متکی بر راوی‌اش است. در کتاب، او ما را با خود همراه می‌کند و به‌واسطه‌ی تک‌گویی‌های تفسیری و متناوب راوی که احساس پالوده و دقیقش را نسبت به شرایط نشان می‌دهد و نیز واکنش‌هایش به اوضاع قمردرعقربی که مدام هم شکل عوض می‌کنند، مضطرب یا حیران می‌شویم. اتفاقی که ویتلی از پس اجرای آن بر نمی‌آید.

جزئیات رفتاری راوی داستان ربه‌کا، بیشتر وام گرفته از شخصیتی چون آناکارنیاست تا پرنسس‌های دیزنی

مسئله مهم دیگری که در فیلم ربه‌کا از قلم افتاده، یا شاید بهتر باشد بگوییم به عمد تغییر کرده و به مناسبات امروزی نزدیک‌تر شده، شخصیت خودِ راوی داستان است؛ در کتاب، او زنی بی‌عیب و نقص نیست. جزئیات رفتاری راوی داستان ربه‌کا، بیشتر وام گرفته از شخصیتی چون آناکارنیاست تا پرنسس‌های دیزنی. این مشکلی است که در بازی لی‌لی جیمز هم به چشم می‌خورد. اصرار ویتلی برای نشان دادن الگوی کمال‌یافته‌ی زن در واقع بر خلاف پیرنگ اصلی داستان است و بیشتر به تصویری که هالیوود در سال‌های اخیر به زور می‌خواهد از زن در ذهن‌مان بسازد، شباهت دارد.

مسائل داستان بیشتر در تقابل شخصیت‌ها و برداشت‌های راوی جلو می‌رود. ویتلی در فیلم‌ش مجال تجسم و دراماتیزه کردن همه‌ی این مسائل را ندارد به همین خاطر، ریتم داستان در صحنه‌هایی که به تامل و عناصر
زیبایی‌شناسانه‌ی بیشتری نیاز دارد به شدت تند می‌شود و از دست می‌رود.
رابطه‌ی راوی و سر پیش‌خدمتکار خانه، خانم دنورس، رابطه‌ی عجیبی است که پرداخت مناسبی ندارد؛ دیالوگ‌ها از دل رمان، سرسری انتخاب شده و بیانگر عمق رابطه و عمق سادگی راوی داستان در مواجهه با خانم دنورس، مخصوصا در شب مهمانی نیستند.
خانم دنورس به عنوان عجیب‌ترین شخصیت داستان، تا آخر فیلم درک نشدنی باقی می‌ماند. ربه‌کا برای خانم دنورس چیزی بیشتر از اربابی ساده برای خدمت کردن بوده؛ ربه‌کا آرزوهای تحقق نیافته خانم دنورس است. او از بی‌قیدی و قدرت ربه‌کا در مواجهه با مردان کِیف می‌کند و با تحقیر کردن مدام راوی داستان، سعی در رنجاندن آقای دو وینتر دارد. انتقامی که با سوزاندن ماندلی سرانجام می‌یابد.