فیلم Underwater یا «زیر آب» اثری علمی – تخیلی است که سعی دارد مانند قصههای ژول ورن، در کنار روایت یک داستان سرگرمکننده و آمیخته با گمانهزنیهای علمی، توجه ما را به برخی مسائل اجتماعی روز جلب کند، اما آیا این اثر میتواند در این راستا موفق ظاهر شود؟
فیلم «زیر آب» داستان چند مهندس و دانشمند را روایت میکند که در یک مرکز حفاری زیر آبی فعالیت میکنند. هیجان و حادثه، دو عنصری هستند که از همان ابتدای اثر ما را همراهی میکنند. در همان اولین سکانس فیلم و به دلایلی نامعلوم، مرکز حفاری دچار آسیب جدی شده و بخش بزرگی از آن به کلی نابود میشود. حالا بازماندگان این حادثه باید با کمک یکدیگر برای زنده ماندن و فرار از این جهنم زیرآبی تلاش کنند. قهرمان فیلم «زیر آب»، یک مهندس مکانیک به نام «نورا پرایس» است که «کریستن استوارت» نقش او را ایفا میکند. او و همراهانش از همان ابتدای فیلم تصمیم میگیرند تا برای نجات، خود را به یکی دیگر از بخشهای این مرکز حفاری برسانند و در واقع تمام داستان فیلم، پیرامون این تلاش رقم میخورد. در طول فیلم «زیر آب»، قهرمانان داستان با حوادث و مشکلات متعددی روبهرو میشوند؛ این حوادث در کنار معرفی برخی عناصر تخیلی به فیلم – که برای حفظ اندک هیجان این اثر از پرداختن به آن خودداری میکنیم – باعث شده تا فضای نسبتا پرتنش و ترسناکی بر کل اثر حاکم باشد. تلاش کاراکترها برای رسیدن به ساحلی امن و پشت سر گذاشتن چالشهای متعددی که در این مسیر وجود دارد، هیجان و تعلیق قابل توجهی را به این اثر بخشیده و بیننده را برای تماشای آن مشتاق میکند.
فیلم «زیر آب» به جای روایت یک داستان عمیقتر و خلق شخصیتهایی به یاد ماندنی، تمرکز خود را روی تبلیغ مسائل اجتماعی میگذارد
فیلم «زیر آب» غیر از ارائهی این هیجان نسبی که حاصل تلاش کاراکترهای داستان برای زنده ماندن است، هیچ جذابیت دیگری ندارد. متاسفانه این فیلم به هیچ وجه ما را با ماهیت و شدت خطراتی که قهرمانان داستان با آن روبهرو میشوند آشنا نمیکند. در این فیلم چند مرتبه شاهد منفجر شدن انسانها در اثر فشار آب هستیم، اما در طول داستان یا حتی در همان ابتدای امر، هیچ توضیحی در خصوص خطرات فعالیت زیر آب و چالشهایی که شخصیتهای داستان با آنها سر و کله میزنند به ما داده نمیشود. تنها اطلاعاتی که فیلم در اختیار بیننده میگذارد، محل این پروژهی زیر آبی و عمق آن است. تشکیلات حفاری یاد شده در «درازگودال ماریانا» قرار دارد و به همین دلیل، مهندسهای این پروژه باید در اعماق ۱۱ کیلومتری اقیانوس به کار خود بپردازند؛ هر چند که ما همگی میدانیم فشار موجود در این عمق بسیار زیاد است، اما فیلم «زیر آب» هیچ تلاشی نمیکند تا آن را به زبانی ساده و ملموس برای ما توضیح دهد. فشار محیط در این عمق چیزی نزدیک به ۱۵۷۰۰ پوند بر اینچ مربع (PSI) است؛ به زبانی سادهتر، فعالیت در این عمق مثل این است که هر بند انگشت از سطح بدن زیر وزنهای ۸ تنی قرار گرفته باشد. با دانستن این موضوع، به راحتی میتوان درک کرد که چرا بدن افراد در طول فیلم در اثر تماس با فشار اقیانوس در این عمق مانند یک بادکنک منفجر میشود و چرا دیدن یک ترک جزئی روی کلاهِ شخصیتهای داستان، آنها را به شدت به وحشت میاندازد. عدم ارائهی چنین اطلاعات علمی و مفیدی در طول فیلم، به شدت تجربهی ما را از این فیلم، تحت تاثیر قرار داده و مانع از تحقق اندک پتانسیلهای علمی و داستانی فیلم «زیر آب» میشود.
عدم پرداخت مناسب شخصیتها، مشکل دیگر این اثر است. فیلم هیچ اطلاعات مفیدی به ما در خصوص زندگی نورا پرایس (با بازی کریستن استوارت)، خارج از این مرکز حفاری و ویژگیهای شخصیتی او نمیدهد؛ به بیانی دیگر، نورا پرایس در ابتدای فیلم برای ما یک غریبه است و تا پایان هم یک غریبه باقی میماند. شاید اگر یک بازیگر کمتر شناخته شده نقش نورا پرایس را ایفا میکرد، بیننده تا نیمهی دوم فیلم هم نمیتوانست به درستی حدس بزند که قهرمان داستان و ناجی این گروه از مهندسها و دانشمندان کدام یک از آنها خواهد بود. تمام کاراکترهای این داستان، فقط در چند اسم خلاصه میشوند و هیچ خصوصیت انسانی قابل تاملی ندارند؛ به همین دلیل با رسیدن به تیتراژ فیلم، نام آنها و نقشی که در پیشبرد داستان دارند از خاطر بیننده پاک خواهد شد.
فیلم «زیر آب» به جای روایت یک داستان عمیقتر و خلق شخصیتهایی به یاد ماندنی، تمرکز خود را روی تبلیغ مسائل اجتماعی میگذارد. این اثر به شکلی ناشیانه سعی کرده تا در کنار روایت یک داستان علمی – تخیلی، توجه بیننده را هم به مسائل زیست محیطی جلب کند. حوادث ناگواری که از همان ابتدای داستان شاهدشان هستیم، کوچکی و ضعف انسان را در برابر طبیعت به نمایش میگذارند. وقتی کاراکترهای داستان در مقابله با چالشهای پیش روی خود دچار ضعف و ناامیدی میشوند، آنها خیلی زود پیامهایی کلیشهای مثل «ما طبیعت را غارت کردیم» را تحویل مخاطب میدهند؛ پیامهایی که پرداختن به آنها در این فیلم آنقدر نسنجیده است که بازیگران باید حتما به دوربین نگاه کرده و آنها را مثل شعارهای کمپینهای تبلیغاتی به زبان بیاورند. انتخاب زنان به عنوان قهرمانان اصلی فیلم و نیروی محرکهی بخش داستانی و حتی اشارهای کوچک به همجنسگرا بودن یکی از دانشمندان گروه، از دیگر مواردی است که برای جلب نظر فعالان اجتماعی در دل فیلم قرار داده شدهاند. استفادهی تبلیغاتی از موضوعات یاد شده و عدم پرداخت مناسب به آنها در طول فیلم از دیگر موارد آزار دهندهی فیلم «زیر آب» است.
فیلم Underwater نه میتواند داستان تازهای برای ما تعریف کند و نه سعی دارد تا کاراکترهایی به یاد ماندنی برای طرفدارهای فیلمهای علمی – تخیلی خلق کند. این فیلم در واقع ترکیبی از آثار موفقی مثل «جاذبه» (Gravity) و «ورطه» (The Abyss) است که یک بار دیگر تلاش بشر برای بقا در سختترین شرایط و رویارویی او با چالشهای غیرمترقبه را به نمایش میگذارد. سر و کله زدن کاراکترهای داستان با مشکلات یاد شده، تنها نقطه قوت فیلم Underwater است و میتواند علاقمندان به آثار علمی – تخیلی را برای چند ساعت سرگرم کند. هر چند که ماجراهای این فیلم در اعماق چند هزار کیلومتری اقیانوس آرام روایت میشود، عناصر روایی آن برخلاف نام و ظاهر فیلم، اصلا عمق و کشش لازم را برای تبدیل شدن به یک اثر ماندگار ندارد.
- هیجان و حس تعلیق ناشی از تلاش کاراکترها برای نجات خود و بقا در اعماق اقیانوس
- داستان بسیار سطحی فیلم
- پرداخت ضعیف شخصیتهای داستان که ارتباط احساسی بیننده با آنها را تقریبا ناممکن میکند
- فیلم هیچ توضیحی در خصوص محتوای علمی خود مثل خطر فعالیت در اعماق اقیانوس را به بیننده ارائه نمیکند
نظرات
دیدگاه خود را اشتراک گذارید