-
0/10
چرا جوکر تاد فیلیپس این‌قدر محبوب است؟
تاملی در شخصیت‌پردازی جوکر
در این مقاله، دلایل محبوبیت جوکر تاد فیلیپس را بررسی می‌کنیم.
سال‌ها قبل از اینکه فیلم جوکر (Joker) در سال 2019 راهی پرده شود، شاهد بازی هیث لجر (Heath Ledger) در شوالیه تاریکی بودیم که هر تماشاگری را به تحسین وامی‌داشت. او حالا به قله‌ای رسیده بود که هیچ‌کس نمی‌توانست حتی به آن نزدیک شود. بازیگری مثل جرد لتو (Jared Leto) نیز با اینکه حضور درخشانی در نقش جوکر داشت، اصلا به گرد پای هیث لجر نمی‌رسید. ازاین‌رو زمانی که استودیو دی‌سی (DC) نقش شاهزاده جنایت را به واکین فینیکس واگذار کرد، خیلی‌ها نگران بودند که این‌بار نیز تلاش‌های استودیو به شکست منتهی شود.
اما تاد فیلیپس، کارگردان فیلم، دریافته بود که راه آسانی در پیش ندارد و آنچه تاثیر بسزایی در موفقیت شوالیه تاریکی داشته، دیگر جواب نمی‌دهد. شاید بتوان گفت که کار تاد فیلیپس حتی از کار کریستوفر نولان (Christopher Nolan) سخت‌تر بود. چون باید جوکر خودش را می‌ساخت و ایجاد تغییراتی در شخصیت‌پردازی او (اگر با ظرافت انجام نمی‌شد) ممکن بود به یک فاجعه ختم شود. فیلیپس باید شخصیتی می‌ساخت که متفاوت با جوکرهای قبلی باشد، اما بیش‌ازحد غریب و نامعمول به نظر نرسد تا تماشاگر بفهمد که با شخصیت جوکر مواجه است.
او چگونه توانست تفسیر متفاوتی از جوکر و زندگی مجرمانه‌اش ارایه کند؟ و این چه تاثیری در محبوبیت جوکر تاد فیلیپس داشت؟
تلاش در جهت رفع ابهام از زندگی جوکر
مخاطب در اولین برخورد با فیلم شوالیه تاریکی (The Dark Knight) زود درمی‌یابد که جوکر بیگانه‌ای مرموز است. او سرشار از ابهام و رازآلودگی است و هیچ‌کس از آنچه در ذهن جوکر می‌گذرد، اطلاع ندارد. ما حتی نمی‌دانیم چرا صورتش زخمی شده است و اصلا قرار نیست که این جعبه پاندورا گشوده شود. طبعا جذابیت جوکر در گرو همین ابهام است، نه در کشف رازهایی که شاید خودش هم از آن‌ها مطلع نباشد. اما تاد فیلیپس می‌دانست که چنین تمهیدی را نمی‌تواند در فیلم دیگری به کار بگیرد و حالا وقت استفاده از یک شیوه متفاوت است.
در نتیجه، او تصمیم گرفت که از ابهام موجود در زندگی جوکر بکاهد. در حالی که کریستوفر نولان کوشیده بود تا هیولایی مبهم و تفسیرناپذیر بسازد، فیلیپس بیننده را دعوت می‌کند که شاهد گوشه‌هایی از زندگی جوکر باشد. بنابراین اطلاع از اینکه علت کینه‌توزی جوکر چیست و دلیل علاقه‌اش به قتل و ویرانگری کدام است، کار آسانی به نظر می‌رسد. جالب اینکه فیلیپس پا را فراتر می‌گذارد و همان ابتدا به‌صراحت اعلام می‌کند که او یک بیمار روانی است. به این ترتیب، ما متوجه می‌شویم که خنده‌های عصبی جوکر از کجا نشات می‌گیرد.
جوکر تاد فیلیپس به مثابه یک انسان عادی
بار دیگر به فیلم شوالیه تاریکی برگردیم. در این فیلم، جوکر نمادی از شرارت نهفته در وجود آدمی بود. هیولایی که هرگز متوقف نمی‌شود، زیرا در اعماق ضمیر انسان‌ها ریشه دوانده است. اگر کمی عقب‌تر و به سال 1989 برویم، در ساخته کلاسیک تیم برتون (Tim Burton) نیز با یک انسان عادی مواجه نمی‌شویم. شاید جوکر جک نیکلسون (Jack Nicholson) شبیه جوکری نباشد که در فیلم شوالیه تاریکی دیده‌ایم، اما او نیز یک شخص بزهکار است. این در حالی است که جوکر واکین فینیکس (Joaquin Phoenix) فرق چندانی با یک انسان عادی ندارد.
حداقل تا زمانی که آرتور فلک با نیمه تاریک وجودش آشنا نشده است، یک شهروند معمولی به حساب می‌آید. اگر نولان بیننده را با هیولای خطرناکی آشنا می‌کرد که می‌خواهد در دنیای پیرامونش آشوب به پا کند، فیلیپس یک نسخه انسانی از جوکر می‌سازد. او شخصیت عمیقی که مخاطب را به تامل و شگفتی وامی‌دارد نیست، اما هر کسی می‌تواند با او همذات‌پنداری کند. جوکر فینیکس، انسانی‌تر و ملموس‌تر از تمام جوکرهایی است که روی پرده سینما مجسم شده‌اند. حتی بعد از آنکه شرارت بر وجودش چیره می‌شود، هنوز شخصیتی احساس‌برانگیز است.
پرداختن به احوال جوکر از منظر علم روان‌شناسی
در کمیک‌ها، سقوط ناگهانی جوکر در ظرفی حاوی اسید است که زندگی او را تغییر می‌دهد. اما جوکر تاد فیلیپس به‌یکباره تغییر ماهیت نمی‌دهد و اگر دقیق‌تر بگویم، بیماری روانی جوکر در نتیجه وقوع مجموعه‌ای از اتفاقات است. ما می‌دانیم که پدرش او را طرد کرده، در کودکی مورد آزار و اذیت جنسی قرار گرفته، بی‌دلیل از کارش اخراج شده و قادر به پرداخت مخارج درمانش نیست. از سوی دیگر، شرایط نامساعد جامعه نیز مزید بر علت می‌شود تا جوکر به مرحله جنون برسد (مثلا متوجه می‌شویم که قرار است بودجه مراکز درمانی را قطع کنند).
نگرش روان‌شناسانه فیلم در جریان تحول جوکر نیز نمایان می‌شود. در ابتدای داستان، او خود می‌داند که بیمار است و این یعنی در دسته بیماران نوروتیک (روان‌رنجور) قرار دارد. اما در پایان ادعا می‌کند بیمار نیست، بلکه فقط انسان متفاوتی محسوب می‌شود. او اکنون در مرحله‌ای از بیماری به سر می‌برد که همراه با توجیه و انکار است. بنابراین یکی از دلایلی که قطعا نقش بسزایی در محبوبیت فیلم جوکر داشته، نوع رویکردی است که سازندگان در پرداخت شخصیت به کار برده‌اند. رویکردی منطبق بر پژوهش‌ها و نظریات علم روان‌شناسی.
شما فکر می‌کنید چرا جوکر توانست به فیلم محبوبی در میان تماشاگرها تبدیل شود؟ نظرتان را برای ما بنویسید.
نظرات
دیدگاه خود را اشتراک گذارید