پس از چیزی حدود چهار سال، فیلم Zack Snyder’s Justice League بهزودی منتشر خواهد شد و طرفداران دنیای دیسی (DC) با این پروژهی مورد انتظار دیدار خواهند کرد. این فیلم که گفته شده از شش بخش تشکیل شده و تقریبا چهار ساعت زمان دارد، هشتمین فیلم سینمایی زک اسنایدر (Zack Snyder) خواهد بود. کارنامهی اسنایدر در این چندین و چند سال خط ثابتی طی نکرده و تا دلتان بخواهد پستی و بلندی داشته است. در این مقاله، به مناسبت انتشار فیلم Zack Snyder’s Justice League تصمیم گرفتیم تا به صورت مختصر به کارنامهی این کارگردان سرشناس نگاهی بیندازیم و آن را زیر ذرهبین ببریم.
زندگی شخصی زک اسنایدر؛ از درام تا تراژدی
زک ادوارد اسنایدر ۵۵ ساله متولد سال ۱۹۶۶ در ویسکانسین ایالات متحدهی آمریکاست. مارشا اسنایدر (Marsha Snyder)، مادرش، یک دبیر نقاشی و چارلز اسنایدر (Charles Snyder)، پدرش، مسئول امور استخدامی بود. زک به همان مدرسهای میرفت که مادرش در آن تدریس میکرد. همین موضوع سبب شد تا علاقهی زک به هنر، مخصوصا رشتهی نقاشی با گذر زمان بیشتر و بیشتر شود. سرانجام پس از پایان دبیرستان، زک در رشتهی نقاشی در انگلستان به تحصیل پرداخت. او همزمان با تحصیل آکادمیک در رشتهی نقاشی، فیلمبرداری و کارگردانی را نیز به صورت خودآموز دنبال میکرد. پس از گذشت مدتی، او به کالیفرنیا رفت. زک اسنایدر به محض مهاجرت، در رشتهی فیلم و سینما مشغول به تحصیل شد. سرانجام، در سال ۱۹۸۹ موفق به کسب مدرک کارشناسی در رشتهی فیلم شد. این اتفاق زندگی شخصی و کاری زک را برای همیشه تغییر داد و طولی نکشید تا با ساخت نخستین فیلم کوتاهش، وارد دنیای سینما شد.
خودکشی دختر بزرگ زک اسنایدر، تاثیر زیادی بر حرفهی سینمایی این کارگردان گذاشت
زک اسنایدر در همان زمان با همسر نخست خود، دنیز وبر (Denise Weber)، ازدواج کرد و صاحب یک دختر و یک پسر شد؛ آتمن (Autumn) و الی (Eli). این کارگردان پس از چند سال از همسرش جدا شد. او در سال ۲۰۰۴ با همسر دومش، دبورا اسنایدر (Deborah Snyder)، ازدواج کرد. زک و دبورا صاحب یک کمپانی مشترک هستند و تقریبا در تمام پروژههای زک اسنایدر، شاهد حضور دبورا در تیم فیلمسازی نیز هستیم. این زوج دو فرزند ناتنی دارند. زندگی سینوسی زک اسنایدر همیشه به این آرامی نبوده و در سال ۲۰۱۷ دچار یک شوک بزرگ شد که تاثیر مستقیمی بر کارنامهی کاری او گذاشت. آتمن، فرزند ۲۱ سالهی زک اسنایدر در آن سال خودکشی کرد و از دنیا رفت. این فاجعه باعث شد زک اسنایدر وارد سیاهچالهای روحی شود و از تمام پروژههای سینمایی خود که مهمترینشان Justice League بود، کنار رود. اکنون که به چهارمین سالگرد مرگ آتمن نزدیک میشویم، زک اسنایدر خود را برای انتشار پروژهی نیمهکارهی خود یعنی Zack Snyder’s Justice League آماده میکند. جالب است که بدانید این فیلم دو روز قبل از سالگرد فوت دختر این کارگردان قرار است منتشر شود. کارگردان سرشناس آمریکایی پس از مرگ دخترش یک جنبش خیریه در راستای جلوگیری از خودکشی و افزایش آگاهی مردم به راه انداخت که طبق آخرین گزارشات، مبلغی حدود ۵۰۰ هزار دلار جمعآوری کرده است. او این کار را با فروش تیشرت و محصولاتی با نمادهای مربوط به اسنایدر کات (Snyder Cut) انجام داد.
بقا در سینما؛ کلاس درسی برای آنهایی که میخواهند پولدار شوند
سال ۱۹۹۰ نقطهی عطفی در زندگی کاری زک اسنایدر جوان بود. او در این سال با کارگردانی فیلم کوتاه Playground پای خود را به دنیای هالیوود باز کرد. پس از آن، اسنایدر سری هم به صنعت موسیقی زد و تا اوایل دههی بعد، به ساخت موزیک ویدیوهای مختلف مشغول شد. البته این موزیک ویدیوها آنچنان هم معروف نیستند و صرفا تمرینی برای پروژههای بزرگتر این کارگردان محسوب میشدند. سالهای سال گذشت و اسنایدر سرانجام با ساخت نسخهی بازسازیشدهی Dawn of the Dead خود را بر سر زبان انداخت. او در کنار جیمز گان (James Gunn)، یکی دیگر از اشخاص سرشناس فیلمهای کمیک بوکی، Dawn of the Dead را تولید کرد. این فیلم که نخستین فیلم بلند این کارگردان به حساب میآمد، با تحسین منتقدان روبهرو شد. بسیاری این فیلم را بازسازی درخوری از فیلم ترسناک جرج رومرو (George Romero) دانستند. زک اسنایدر با این فیلم مولفههای خونین و خشن خود را برای نخستین بار به سینما تحمیل کرد و به نمایش گذاشت.
اسنایدر پس از کارگردانی Dawn of the Dead، به طور میانگین تقریبا هر دو سال یک فیلم را کارگردانی کرده است؛ از 300 جنجالی گرفته تا Army of the Dead که در سال جاری شاهد پخش آن خواهیم بود. خصوصیتی که اکثر این فیلمهای سینمایی دارند، این است که به وضوح مشخص است زک اسنایدر به بهترین شکل میداند چطور مخاطبینش را به گیشه و صندلیهای سینما بیاورد. تقریبا تمامی فیلمهای اسنایدر فروش بیش از حد انتظاری داشتند و پرسود بودند. کافی است به بودجه و مقدار فروش فیلمهایش نگاهی بیندازید تا ببینید این کارگردان چرا برای کمپانیهای فیلمسازی اینقدر محبوب است. یک نمونه از این حکایت، داستان این کارگردان و کمپانی برادران وارنر (.Warner Bros) است. این ابرکمپانی در سال ۲۰۱۳ به خاطر موفقیتهای تجاری فیلمهایش، زک اسنایدر را مدیر و ناظر دنیای توسعهیافتهی دیسی (DC Extended Universe/DCEU) کرد. البته در آن سوی ورق، وقتی پای بحثهای فنی پیش میآید، به نظر میرسد مذاق منتقدان با سینمای زک اسنایدر یکی نیست و این کارگردان هرگز از دید فنی کارگردان منتقددوستی نبوده است. شاید ریشهی قضیهی اسنایدر کات و انتشارش نیز به این دلیل بازگردد و وارنر بروز دلش برای فیلمهای پرسود زک اسنایدر تنگ شده باشد. باید ببینیم Zack Snyder’s Justice League چقدر میتواند انتظارات این کمپانی را برآورده کند. بسیاری از طرفداران امید دارند که موفقیت اسنایدر کات، باری دیگر اسنایدرورس (Snyderverse) را به DCEU پیوند دهد.
با نگاهی به کارنامهی زک اسنایدر به راحتی میتوان فهمید نقطهی مشترک تمام فیلمهایش حاشیهسازی و جنجال است. از همان نخستین فیلم اسنایدر که بررسی کنیم، میبینیم به هر نحوی شده انتشار فیلمش با یک جنجال همراه بوده است. Dawn of the Dead به میدان جنگی بین دوستداران نسخهی اصلی و نسخهی اسنایدر تبدیل شد، 300 با تحریف وقایع تاریخی مورد انتقاد بینندگان ایرانی قرار گرفت و Watchmen از سوی طرفداران سرسخت الن مور (Alan Moore)، نویسندهی کمیک بوک Watcmen، مورد حمله قرار گرفت. دربارهی فیلمهای DCEU این کارگردان هم که فکر نمیکنم توضیح زیادی لازم باشد و همه از اتفاقات و حواشیشان خبر دارند. شاید این شیوهی مارکتینگش باشد. به هرحال هرچه باشد، حواشی فیلمهایش جواب داده و با انتشارشان میبینیم که آثارش یکی پس از دیگری به فروش زیادی دست پیدا میکنند.
فیلمهای شاخص زک اسنایدر؛ خوب، بد، جنجالی
زک اسنایدر در کارنامهی سینمایی خود تنوع بالایی ندارد و عمدهی فیلمهایش اقتباسی از کمیک بوکهای مختلف بوده است. البته او ثابت کرده که میتواند در اقتباس از کمیک بوک در جاهایی حتی از منبع اقتباس هم جلو بزند و به کمک ترکیب مولفههایش با قلم نویسنده، اثری قابل ستایش بسازد. در ادامه سری به سینمای زک اسنایدر خواهیم زد و برخی از آثار شاخص و معروف این کارگردان آمریکایی را مرور خواهیم کرد.
300
300 را با اختلاف میتوان جنجالیترین فیلم زک اسنایدر دانست. این فیلم که دومین فیلم بلند این کارگردان است، از روی مجموعه رمانهایی گرافیکی به همین نام و با قلم فرانک میلر (Frank Miller) اقتباس شده است. 300 پس از اکران در سینماهای سراسر دنیا با حاشیههای زیادی روبهرو شد؛ حاشیههایی که بیشترشان ریشه در مسائل سیاسی، فرهنگی و تاریخی داشت. در ایران از 300 به عنوان یکی از ضدایرانیترین فیلمهای تاریخ سینما یاد میشود. تصویری که این فیلم از سپاه ایرانیان باستان به نمایش میگذارد، تاریک، خونین و خشمگین است. ایرانیان در این فیلم مردمی بدون تمدن و با خوی وحشی معرفی شدند. همین موضوع با استقبال بسیار تندی از سوی مقامات و منتقدان ایرانی همراه شد. اعتراضات به این فیلم در ایران، از سطح رسانه فراتر رفت و به مقامات بلندپایهی سیاسی نیز رسید. فرهنگستان هنر ایران نخستین سازمانی بود که نسبت به این فیلم واکنش نشان داد. این سازمان با نوشتن نامهای، اعتراض خود به تحریفات تاریخی فیلم 300 را به یونسکو ارسال کرد. این تنها واکنش ایرانیان به این فیلم نبود و «۳۰۰ دربرابر ۷۰ میلیون» به سرتیتر صفحهی نخست روزنامههای ملی تبدیل شد. بسیاری از هنرمندان ایرانی نیز به شیوهی خود 300 را به باد انتقاد گرفتند. با همهی این تفاسیر، به لطف حواشی ایجادشده، فیلم 300 توانست عملکرد خوبی در گیشه ثبت کند تا نام زک اسنایدر در ایالات متحدهی آمریکا بیش از پیش بر سر زبان بیفتد.
Watchmen
زک اسنایدر پس از ساخت فیلم 300، وارد دنیای کمیک بوک شد و اقتباسی سینمایی از سری کمیک بوک Watchmen ساخت. این مجموعه یکی از قویترین کمیک بوکهای تاریخ محسوب میشود. بسیاری از دوستداران صنعت کمیک بوک از Watchmen به عنوان برترین کمیک بوک تاریخ یاد میکنند. اسنایدر با انتخاب این پروژه ریسک بزرگی کرد؛ ریسکی که میتوانست او را یک بار برای همیشه نزد طرفداران کمیک بوک بدنام کند. فیلم Watchmen پس از اکران نتوانست موفقیت 300 در گیشه را تکرار کند. در طرف دیگر، هرچند جلوههای بصری فیلم مورد تحسین قرار گرفت، Watchmen نزد منتقدان نیز عملکرد خوبی از خود به جای نذاشت. پس از گذشت مدتی از اکران عمومی این فیلم، نسخهی دیگری تحت عنوان Director’s Cut از آن نیز منتشر شد که شامل ۲۴ دقیقه محتوای بیشتر میشد. البته این پایان کار نبود و زک اسنایدر نسخهی دیگری نیز با نام Ultimate Cut از Watchmen عرضه کرد. این نسخه برعکس نسخهی اول، طرفداران زیادی جذب کرد و مورد تحسین منتقدان قرار گرفت. پس از چیزی حدود یک دهه از اکران Watchmen، هنوز بین طرفداران و مخالفان آن بحث است؛ بسیاری آن را برترین اقتباس کمیک بوکی تاریخ میدانند، در صورتی که در سوی مخالف، از Watchmen به عنوان یک خیانت محض به سری کمیکهای مورد اقتباس یاد میشود.
Batman V Superman: Dawn of Justice
دومین پروژهی زک اسنایدر در DCEU فیلمی نیست جز Batman V Superman: Dawn of Justice؛ فیلمی که به سرنوشتی مانند Watchmen دچار شد. این فیلم در زمان اکران با انتقادات بسیاری همراه شد و امتیازات پایینی دریافت کرد. روایت نبرد بتمن علیه سوپرمن در هفتهی نخست اکران رکوردهای زیادی را جابهجا کرد و به فروش زیادی دست یافت. البته داستان به همین خوشی هم تمام نشد و فروش این فیلم در هفتهی دوم با سقوطی تاریخی همراه شد. Batman V Superman: Dawn of Justice همان ابتدا نه در گیشه عملکرد خوبی داشت، نه نزد منتقدان. البته مثل باقی فیلمهای اسنایدر، جلوههای بصری این فیلم نیز مورد تحسین قرار گرفت.
عمدهی انتقاداتی که به فیلم روانه شد، ریشه در همزمانی اکران آن با پروژهی عظیم و مشابه مارول، Captain America: Civil War، داشت. هرچند، زک اسنایدر نسخهی دیگری از این فیلم نیز تحت عنوان Ultimate Cut منتشر کرد که به محبوبیت زیادی دست پیدا کرد. تعداد زیادی از طرفداران دیسی از بتمن بن افلک (Ben Affleck) در این فیلم رضایت زیادی نشان دادند و او را بهترین بتمن سینما میدانند. پس از ۵ سال، با نگاهی به وضعیت Batman V Superman: Dawn of Justice، شاهد تبدیل شدن این فیلم به یک اثر کالت کمیک بوکی هستیم؛ اثری که با وجود ایراداتش رضایت قابل قبولی نزد طرفداران کمیک بوک کسب کرده است.
Justice League
همانطور که پیشتر ذکر شد، زک اسنایدر نخستین فرزند خود را در سال ۲۰۱۷ به دلیل خودکشی از دست داد. اسنایدر در آن زمان مشغول ساخت پروژهی بزرگ Justice League برای DCEU بود. وارنر بروز انتظار داشت با انتشار این فیلم، به رقیب درخوری برای دنیای سینمایی مارول (Marvel Cinematic Universe/MCU) تبدیل شود. این کارگردان سرشناس پس از خودکشی دخترش از ساخت این فیلم کنارهگیری کرد. در راستای این اتفاق، جاس ویدون (Joss Whedon) که فیلمهایی نظیر The Avengers و Avengers: Age of Ultron را در کارنامه داشت، برای پر کردن جای خالی اسنایدر به این پروژه اضافه شد. او بسیاری از فوتیجهای اسنایدر را کنار گذاشت و فیلمی متفاوت از آنچه زک اسنایدر در نظر داشت، تولید کرد. نتیجه، فیلمی شد که کمتر طرفدار دیسیای میخواهد دربارهاش حرف بزند. اکران Justice League به یک افتضاح تاریخی تبدیل شد. از همان زمان طرفداران با به راه انداختن جنبش ReleaseTheSnyderCut خواهان انتشار نسخهی زک اسنایدر از این فیلم بودند. در سال ۲۰۲۰ این جنبش به نتیجه رسید و وارنر بروز از عرضهی اسنایدر کات خبر داد. این فیلم قرار است با نام Zack Snyder’s Justice League در تاریخ ۱۸ مارچ ۲۰۲۱ (۲۹ اسفند ۱۳۹۹) منتشر شود.
فیلمهای آیندهی زک اسنایدر؛ خدانگهدار دیسی
به نظر میرسد کار زک اسنایدر پس از Zack Snyder’s Justice League با DCEU تمام شده و او دیگر در مقام کارگردانی برای دیسی فعالیت نخواهد کرد. هرچند، اسنایدر را در مقام تهیهکننده و ناظر در DCEU خواهیم دید. یکی از پروژههای مهم آیندهی این کارگردان در دنیای دیسی، فیلم Gotham City Sirens بود. تولید این فیلم در حال حاضر با اعلام وارنر بروز، متوقف شده است. حال که نگاهی به گذشتهی شخصی و کاری زک اسنایدر انداختیم، به سراغ پروژههای آیندهاش میرویم تا ببینیم چه فیلم و سریالهایی قرار است بهزودی از این کارگردان آمریکایی شاهد باشیم.
Army of the Dead
طرفداران زک اسنایدر برای پروژهی بعدی این کارگردان مدت زیاد منتظر نخواهند ماند. جدیدترین فیلم اسنایدر حدود دو ماه پس از انتشار Zack Snyder’s Justice League عرضه خواهد شد. این فیلم که Army of the Dead نام دارد، دنبالهای بر نخستین فیلم بلند این کارگردان یعنی Dawn of the Dead است. فیلم Army of the Dead با همکاری نتفلیکس (Netflix) در حال ساخت است. اسنایدر و نتفلیکس در پی گسترش دنیای فرنچایز خود هستند و میخواهند با تولید آثار مختلف، این اثر را تعمیم دهند. برای Army of the Dead یک سریال انیمه به نام Army of the Dead: Los Vegas هم ساخته میشود که یک پیشدرآمد برای این فیلم به حساب میآید. فیلم Army of the Dead قرار است در تاریخ ۲۱ می ۲۰۲۱ (۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۰) اکران شود.
The Fountainhead
یکی از پروژههای قدیمی زک اسنایدر که قربانی فیلمهای بلاکباستری این کارگردان شده، فیلم The Fountainhead است. این فیلم به خاطر پروژههای بزرگتر اسنایدر تا کنون به دفعات تاخیر خورده که آخرینشان به داستان Zack Snyder’s Justice League برمیگردد. در آخرین صحبتهای اسنایدر دربارهی The Fountainhead، او اشاره کرد که در فکر تکمیل این پروژه خواهد بود و این فیلم مورد انتظار کنسل نخواهد شد. فیلم The Fountainhead اقتباسی از رمانی به همین نام، به قلم Ayn Rand است. این رمان در ایران با نام «سرچشمه» نیز شناخته میشود. رمان بسیار محبوب و موفق The Fountainhead که در سال ۱۹۴۳ منتشر شده بود، دربارهی کشمکشهای شخصیتی یک نویسنده است؛ کشمکشهایی که به تضاد با معیارهای متداول جامعه دچار میشود. فیلم زک اسنایدر نخستین فیلم اقتباسی از این رمان نخواهد بود و فیلمی با همین نام در سال ۱۹۴۹ نیز بر اساس این کتاب ساخته شده بود. به عبارت دیگر The Fountainhead زک اسنایدر یک ریمیک از آن فیلم محسوب میشود. با همهی این تفاسیر، پس از اکران Army of the Dead به نظر میرسد زک اسنایدر پروژهی خاکخوردهی خود را تکمیل کند. تا کنون تاریخ دقیقی از زمان اکران فیلم The Fountainhead اعلام نشده است.
نظرات
دیدگاه خود را اشتراک گذارید